Mímir - 01.06.2007, Side 55

FM-flokks First Saturdays-mótsins í Búda-
pest í Ungverjalandi sem fram fór í gær
\mbl.h 14.7.2004b).
A sama hátt og hjá frumtölunum vantar oft orð
sem á að standa með tölunni þannig að erfitt
verður að átta sig á sambeygingunni:
(20) Þeir fengu fugl á fyrstu fjórar holurnar, par
á þeirri 5. (fimmtu (þgf.kvk.)), fugl á 6.
(sjöttu (þgf.kvk.)) og 7. (sjöundu (þgf.
kvk.)), par á 8. (áttundu (þgf.kvk.)) og 9.
(níundu (þgf.kvk.)) (mbl.is 13.7.2004).
Hér vantar orðmyndina holu sem ætti að koma á
eftir tölunum en í staðinn er sagt þeiiri á undan
sem gæti talist hliðstæða þar sem það er í sama
falli og talan. Þar að auki em tölurnar komnar svo
langt frá orðinu sem þær eiga við að ógjörningur
er að leysa úr þessu. Flins vegar vekur athygli að
orðið holumarí byrjun málsgreinar er í þolfalli en
ekki þágufalli eins og við væri að búast. Það vek-
ur því spurningar um hvort raðtölurnar eigi í raun
að vera í þolfalli fremur en þágufalli. Enn eitt
vandamál má sjá í þessari málsgrein, þ.e. hvort
síðasta talan sé raðtala eða fmmtala.
Þegar farið var að flokka raðtölurnar kom í
ljós að þær bjóða upp á færri möguleika en
frumtölur hvað varðar flokkun enda eru þær
ekki eins algengar. Þegar sjálfgefm mynd var
valin var ákveðið að hafa hana karlkyn, þolfall
þar sem flest aukaföll raðtalna líta eins út. Þannig
getur fyrsta (kk.þf.) einnig verið þágufall og
eignarfall, karlkyn; nefnifall, kvenkyn og þol-
fall, þágufall og eignarfall, hvorugkyn.
Sá flokkur sem einfaldast er að vinna með
er flokkur dagsetninga:
(21) a. Bush sagði, að öryggisráðið styddi bráða-
birgðastjórnina sem tekur við völdum í Irak
1. (fyrsta) júli, það styddi frjálsar kosning-
ar og að alþjóðlegt herlið verði áfram í
landinu (mbl.is 8.6.2004e).
b. Asparfrjó mældust fyrst hinn 22. (tuttug-
asta og annan) apríl og urðu flest 2. (ann-
an) maí{mbl.is 10.6.2004Í).
Setja má fram reglu sem segir að ef mánaðar-
heiti komi á eftir raðtölu þá sé talan í þolfalli,
karlkyni. Að vísu má hugsa sér að hún geti ver-
ið í nefnifalli (sbr. 1. (fyrsti) mai) en í textunum
í málheildinni eru dagsetningarnar alltaf í þol-
falli og sú er langoftast raunin í daglegu tali. Ef
tala á undan mánaðarheiti er fremst í málsgrein
er þó hægt að gera ráð fyrir að hún sé í nefni-
falli en annars eigi hin reglan við.
Kosturinn við raðtölur er að aukaföllin em
nær alltaf eins. Það er því oftast nóg að greina
á milli nefnifalls og aukafalla. Annar kostur er
sá að raðtölurnar era alltaf hliðstæðar og því era
orðin sem þær standa með yfirleitt sjáanleg í
setningunni. Oftast koma þau næst á eftir rað-
tölunni og því er hægt að greina nafnorðið og
beygja raðtöluna eftir því. Einnig þarf að gera
ráð fyrir að smáorð geti staðið á milli eins og
hjá frumtölunum og er auðveldlega hægt að
bæta þeim inn í reglurnar.
Þegar reglunum var beitt á dagsetningar og
aðrar raðtölur kom í ljós að 80% talnanna komu
rétt út.
3.3 Aðrar tölur
Aðrar tölur en framtölur og raðtölur eru oft til
mikilla vandræða. Þó standa húsnúmer yfirleitt
á sama stað, fyrir aftan götuheiti, og það sama
má segja um flugnúmer og bátanúmer. Fleiri
flokkar era þó til en þessir:
(22)a. 1 sjónvarpsþættinum Cuarto Poder á Stöð
4 (fjögur) í Perú upplýsti að 25 ár [svo]
gamall sonur Leons ætti og ræki hótel í
Trujillo [...] {mbl.is 8.6.2004d).
b. Istak hf. átti lægsta tilboð í vegslóð vegna
Fljótsdalslína 3 (þrjú) og 4 (fjögur) sem
flytja munu raforku Kárahnjúkavirkjunar að
álverinu við Reyðarfjörð {mbl.is 10.6. 2004d).
c. Shrek 2 (tvö) er orðin vinsælasta teikni-
mynd í bandarískri bíósögu, sé einungis
tekið mið af tekjum af sýningum í kvik-
myndahúsum {mbl.is 15.6.2004a).
d. Meðalveiðidánartala 4-7 ára fisks árið 2003
53