Mímir - 01.06.2007, Page 87

vinnu í. Það kostar mikla vinnu að leita heim-
ilda, sérstaklega varðandi það ákvæði að sé ann-
að foreldri erlendur ríkisborgari má gefa barni
eitt erlent nafn sé það viðurkennt nafn í heima-
landi viðkomandi. Það er heilmikil vinna að
komast að því hvort ákveðið nafn sé virkilega
notað í Bosníu eða Albaníu. Þannig að ég get
ekki séð að það verði neinn grundvallarmunur.
Það hljóta alltaf að verða einhverjir innan ráðu-
neytisins sem fá þetta sem málaflokk og verða
svo kannski að leita sér aðstoðar. Eg hef verið í
þessu því að ég hef legið í mannanöfnum um
áratugaskeið, næstum þrjátíu ár, og á mikið af
gögnum, innlendum og erlendum, sem eru
nauðsynleg í þessu starfi. Eg get því ekki
ímyndað mér annað en að ráðuneytið yrði að
kalla til einhvern ráðgjafahóp. Allsherjarnefnd
er með frumvarpið til umfjöllunar og venjulega
sendir hún það út til umsagnar. Samkvæmt
lögum á að senda svona frumvörp til Islenskrar
málnefndar og það hefur nýlega verið gert. Eina
ráðið til að ná algjörlega frjálsræði í nafngjöf,
eins og margir af þessum ungu mönnum vilja,
er að leggja bara niður lögin. En á sama tíma,
og það vita þeir ekkert um af því að þeir kynna
sér málið ekki nógu vel þegar þeir rjúka af stað
með svona frumvarp, er verið að herða lögin í
nágrannalöndunum til þess að koma í veg fyrir
að fólk verði að burðast alla ævina með ankanna-
leg nafnskrípi.“
Hún segist þó vantrúuð á að þorri manna
myndi taka upp á því að gefa börnum sínum
undarleg nöfn. Við spyrjum Guðrúnu hvort
hún haldi að þetta frumvarp sé það besta sem
hægt sé að gera í stöðunni í dag eða hvort hún
hafi einhverjar aðrar úrbætur: „Mér finnst þetta
frumvarp vera fyrir neðan allar hellur. Þegar
lögin voru samþykkt 1996 var ákveðið að end-
urskoða þau eða að minnsta kosti fara yfir
reynsluna af þeim innan árs að mig minnir. Það
hefur ekki verið gert almennilega enn. Það sem
á að gera er að fara rækilega yfir lögin eins og
þau eru núna, taka út úr þeim það sem ekki hef-
Eyrún Valsdóttir rœðir við Guðrúnu Kvaran.
ur reynst vel og víkka þau að svo miklu leyti
sem er hægt án þess að stefna íslenskum nafna-
forða í hættu. Menn þurfa að sjá samhengið.
Þegar mikið er orðið um nöfn sem er ekki hægt
að beygja, bara vegna erlends uppruna og ým-
issa annarra atriða, nota menn þau óbeygð og
það færist meira og meira í vöxt að mannanöfn
séu óbeygð. Og þegar ákveðinn orðahópur inn-
an kerfisins er orðinn óbeygður hvað verður
næst? Þannig misstu Norðurlandaþjóðirnar
smám saman niður beygingarnar sínar þegar
byrjað var að slaka á og svo dauðsjá menn eftir
öllu saman núna en þá er bara orðið alltof seint
að aðhafast nokkuð.“
Tískunöfn í umræðunni
Nafnið Blœr er ætíð hluti umræðna um manna-
nafnanefnd og störf hennar. Guðrún er spurð
hver sé saga þess: „Blær er ekki leyft sem kven-
mannsnafn. Blær er nafn á drengjum, aðallega
notað sem seinna nafn. Það er fyrir lögin 1991
sem Guðmundur P. Ólafsson og kona hans
gefa dóttur sinni nafnið Blær. Ástæðan fyrir því
er að í Brekkukotsannál Laxness er stúlka sem
er að kenna Álfgrími á píanó eða orgel. Maður
veit aldrei almennilega hvað hún heitir, nafnið
er ekld nefnt nema tvisvar í sögunni. Heitir hún
Blær eða er hún einhvers konar blær í huga
85