Tíðindi Prestafélags hins forna Hólastiftis - 01.01.1899, Blaðsíða 28

28
Eftir því sem menn lesa meiva — og nú geta margfalt fleiri
hér ii landi en fvr lesið dönsku o. fl. mál — eftir því er það
fleira en fyr, sem vckur liugsunina, og lcemur losi á hana, og
margt af þessu er því miður afvegaleiðandi. Skyldur prests-
ins verða að laga sig eftir þessu ástandi nútímans. Gegn
efasemdum, sem leiða af lestri, íliugun og frjálsri rannsókn
verðum vér að beita oss með allri vizku, kærleika og staðfestu,
og þó frjálslyndi. f'ar á vort Ijós að lýsa öðrum, ljós í víð-
tækri merkingu. f>ar og þá erum vér staddir í mesta vanda;
því að vér megum aldrei gleyma, live dýrmætt það er að vera
kærleiksríkur og frjálslyndur í trúarefnum. Yér megum aldrei
gleyma, að vort skammsýnt auga á ógn bágt með, að sjá
gullkorn sannleikans í öllum þeim urmul af skoðunum, sem
skammsýnir menn fyr og síðar bera fram á lífsins borð fyrir
meðbræður sína. Vér megum aldrei gleyma, að trúarofsi og
samvizkuófrelsi, ófrjálslyndi og umburðarlyndisskortur hefir
sett svo óumræðilega stóran og kolsvartan blett á trúarlíf og
trúarfélag kristinna manna, að slíkt er hátt talandi aðvörun
og ævarandi skömm, og líklega dauðasynd fyrir fjölda, sem
hugsuðu í blindum trúarofsa, að þeir með ofsóknum sínurn
gerðu Guði þægt verk. En eg held, að liafi Andskotinn
nokkurn tíma blindað menn sér til þjónustu og þóknunar, [>á
hefir liann gjört það í öllu því stórkostslega og margbreytta
böli, sem ófrelsi í trúarefnum hefir komið af stað fyr og síð-
ar víðsvegar um löndin. Vér höfum svo þráfaldlega ástæðu
til að spyrja: Hvað er sannleikur? Og aldroi mogum vér
gleyma þessum orðum frelsarans: »Til þess kom eg í lieim-
inn, að eg beri vitni sannleikanum, og hver sem olskar sann-
leikann, sá hlýðir minni röddu.« (Jóh. 18., 37.).
líannsókn í trúarefnum sprettur hjá góðum mönnum af
elsku til sannleikans. Og það er víst, að efasemi mjög margra
manna, sem eru mótfallnir ýmsu í kirkjutrúnni, er sprottin
af íhugun og löngun til að finna sannleikann, en als ekki af
því, að þeim þyki siðferðiskröfur kristindómsins of harðar,
því að margir jieirra eru siðprúðir menn. j»essa löngun til