Morgunblaðið - 09.06.1974, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 9. JUNI 1974
Grásleppukarlar greida net sín. Ljósm. Mbl.: Sv. Þorm.
Kjör sjómanna yfir-
leitt léleg
„Kjör sjómanna eru yfirleitt
mjög léleg, og finnst mér, aö ekk-
ert sé gert f.vrir þá nú frekar en
endranær. Miöaó vió þann tíma,
sem sjömenn eru fjarri sinum
heimilum, er fastakaupió ákaf-
.lega lágt," sagöi Arni B. Sveins-
son skipverji á Skírni frá Akra-
nesi, sem fer á næstu dögum til
veióa í Noróursjó.
Arni sagói aó hann hefói verió
um tj ár á sjónum. mest á fiski-
skipum, en einnig á kaupskipum
og varðskipum nú síóast. Hann
taldi, aó Islendingar þyrftu huga
vel, að fiskstofnunum kringum
landið. ef þeir ættu ekkí að þurrk-
ast út á næstu árum. Mörg ráð
væru til vió því, „meóal annars aö
færa fiskveióilögsöguna út í 200
sjómilur strax. þaó er ekki eftir
neinu að híða. enda hik sama og
tap".
„Fœrurn út í 200
mílur strax
ina í Noróursjó. þvi aö þar mun-
um viö vera næstu 4—5 mánuö-
ina. Þaó geta víst -allir ímyndaó
sér. hvaó gaman er aó vera svo
Rœtt við nokkra
sjómenn
við Vesturhöfnina
SJÓMANNADAGUR-
INN, hinn 37. í röð-
inni er haldinn hátíð-
legur víða um land í
dag. Öll þau ár, sem
þessi dagur hefur ver-
ið haldinn hátíölegur
hefur hann verið bar-
áttudagur sjómanna
um leið og þeir reyna
að gleðjast með fjöl-
skyldum sínum. Ekki
hefur dagurinn alltaf
verið hreinn gleðidag-
ur, því að á þessum
degi er minnzt þeirra
sjómanna, sem
drukknað hafa eða far-
izt með öðrum hætti
á árinu, og því miður
hafa slysin stundum
orðið mörg. Morgun-
blaðsmenn skruppu
niður að Vesturhöfn-
inni fyrir nokkrum
dögum og hittu þar
nokkra sjómenn að
máli. Ekki var inikið
um að vera við höfn-
ina, þegar við vorum
þar, enda hálfgerð
Iognmolla ríkjandi yf-
ir útgerð þessa dagana
m.a. sökum óheyrilegs
útgerðarkostnaðar.
Helzt var það, að
menn væru að útbúa
bátana til síldveiða í
Noröursjó. Þeir, sem
við ræddum við, voru
allir á einu máli um
það, að íslendingar
ættu að færa út fisk-
veiðilögsöguna í 200
sjómílur sem fyrst, —
það gæti orðið of seint
eftir eitt eða tvö ár.
Fjarveran of löng
„Viö förum líl síldveida i Noró-
ursjönum." sasói (iuómundur
Me.vvantsson háseli á ísleifi 4. frá
Vestmannaevjum. og hann bætti
við, „ekki líst mér of vel á dvöl
lengi aö heiman. ekki sízt þeftar
madur er úti á sjö allan timann.
Þaö eina góóa vió þessar veióar í
Noróursjónum er; aö þær hafa
fært mönnum smápeninK í aóra
hiind síðustu ár."
Spuröur um kjör sjómanna
saKói Guömundur, aó hann teldi
þau sæiniles um þessar mundir.
ef mióaó væri vió kaupió sjálft, en
því fylgdi margs konar uinstang
ofí kostnaöur að vera sjömaóur.
þannig aó sjálft kaupiö segði ekki
alla söguna.
Þá sagöi Guömundur að aóeins
tveir Eyjabátar mvndu stunda
síldveiðar í Norðursjö i sumar,
Isleifur 4. og Isleifur. Isleifur 4.
tæki um 1400 kassa af síld i lestar.
sem væri lítió. skipió eieinleya of
litió til aó stunda þessar veiðar.
enda minnsta skipió. sem þær
stundaói í sumar.
Fiskurinn kemst ekki
upp á landgrunnið
Þegar vió höfóum yfirgefið
Guómund varö á vegi okkar Ar-
sæll Sigurbjörnsson vélstjóri.
Hann svaraói fvrstu spurning-
unni á þá leið að hann hafði vart
kvnnt sér nýju samningana þaó
vel. aó hann þekkti þá til hlitar,
en kaupió taldi hann samt þokka-
legt um þessar mundir.
„Eg mun ekki fara til síldveiða í
Noröursjö i sumar." sagói Arsæll.
„ég hef verið á sjónum siöan 1967.
þar af mikið í Norðursjó og er ég
búinn aó fá nóg af dvölinni þar.
Hins vegar veit ég ekki, hvort ég
hætti á sjónum; þaö er tvieggjað,
sjórinn mun vafalaust toga i mig
eins og fleiri sem stundaó hafa
hann lengi."
„Hvernig lízt þér á aflabrögöin
við landiö á næstunni?"
„Þaó er dálitió erfitt aó spá
nokkru um það, en sl. vetrarver-
tíð var hrein hörmung, t.d. var
netafiskiriió sama og ekkert hjá
mörgum. Þessir skuttogarar virö-
ast vera orðnir alltof margir. Þeir
eru hreinlega búnir að drepa fisk-
inn áður en hann er kominn upp á
landgrunnió. þar sem minni bát-
arnir halda sig. Þaó er því ekki
von á góðu, hvaö bátaflotann
snertir."
„Nú hafa íslendingar verið meö
50 rnilna landhelgi í tæp tvö ár.
Telur þú, að tími sé til kominn að
færa út í 200 mílur?“
„Tvimælalaust eigum við að
gera það og aó hika er sama og
tapa."
Kaupiö ekki nógu gott
Búrfell frá Þorlákshöfn lá f.vrír
framan Faxaskála og nokkrir
áhafnarmanna voru aö vinna um
boró við aö gera skipió klárt til
veiða. Þeir Gunnar Magnússon og
Arni Guðmundsson sögóu okkur,
að skipið færi tíl spærlingsveióa,
en yrði vart tilbúió f.vrr en um
næstu mánaöamót. „Því mióur,"
siigöu þeir, „þá er verð á spærl-
ingi alltof lágt. þannig aó vart
veröur mikiö upp úr þessum veió-
um aö hafa í sumar. Vitum viö um
marga aöila, sem hafa hætt viö aö
láta skip sín fara á spærlingsveió-
ar vegna hins lága verös, en þaö
er kr. 2.90 fvrir hvert kg. A Búr-
fellinu veröum vió sex i sumar,
þannig aö hlutaskipti eiga aó vera
nokkuö hagstæó. en vió óttumst.
aö svo verói ekki.
Kaup sjómanna hefur lagazt
undanfariö, en þó er þaó engan-
veginn nógu gott. Til þess aö hægt
sé aö stunda sjómennsku með
góóu móti þarf kaupið aö vera
minnst 100 þús. kr. á mánuði. Sem
betur fer hefur hráefnisveröið aö
mestu le.vti hækkaó eftir því sem
afli hefur minnkað, þannig aó
hlutur sjómanna hefur ekki lækk-
aö enn. hvaó sem síðar kann aó
veróa." sögöu þeír.
„Jú, viö teljum, aó hiklaust eigi
aö færa landhelgina út í 200 sjó-
mílur og vitum viö ekki. eftir
hverju er veriö aö bíða. þegar t.d.
stórþjóóirnar eru farnar aó impra
á 200 mflna fiskveióilögsögu."
200 mílur strax
Nokkuó fvrir aftan Búrfellió lá
Hinrik frá Kópavogi og voru
menn í óöa önn að vinna við að
búa skipiö til sildveiða í Norður-
sjó. Aftur á bátapalli hittum vió
ungan mann, Gunnlaug Valgeirs-
son að nafni.
„Ég reikna með, aó viö kom-
umst af staó í Norðursjóinn um
20. júni," sagói hann „og vona ég,
að veiöin þar gangi vel. Ekki kviói
ég dvölinni í Norðursjónum
næstu 4—5 mánuðina. þvi aö ég
tel sæmilegt aó vera þar."
„Hvernig finnst þér kaup sjcV
manna vera um þessar mundir?"
„Vægast sagt lélegt og á ég þá
við kauptr.vgginguna hér sunnan-
lands. Sjálfur er ég Vestfiröingur.
og þar hafa sjómenn miklu hærri
kauptryggingu og semja sjálfir
beint vió útgerðarmenn, en ekki í
gegnum heildarsamtökin, þ.e. Sjó-
mannasamband Islands.
„Mér finnst sjálfsagt, aó Islend-
ingar færi fiskveiðilögsöguna út í
200 sjómílur svo fljótt sem auðiö
er. Ekki sízt nú eftir að menn eins
og Austin Laing eru farnir að tala
um aó Bretar þurfi aö færa út i
200 mílur." sagöi Gunnlaugur að
lokum.
Gunnar iVIagnússon og Arni Guómundsson ásamt einum teiaga sinum.
Ársæll Sigurbjörnsson.
Arni B. Sveinsson.
Guómundur Mevvantsson.
Gunnlaugur Valgeirsson.

79
Sjómanná