Morgunblaðið - 09.06.1974, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 9. JUNÍ 1974

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Auglýsingar
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Eyjólfur Konráð Jónsson,
Styrmir Gunnarsson
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6, sími 10 100.
Aðalstræti 6, sími 22 4 80.
Áskriftargjald 600,00 kr. á mánuði innanlands
í lausasölu 35,00 kr. eintakið.
A|rlegur hátíöisdagur
Isjómanna er nú hátíð-
legur haldinn víöa um
land. Sjávarútvegur og sig-
lingar eru meginstoðir í
íslenzku efnahagslífi. Þeg-
ar sjómenn koma saman til
hátíðarhalda í dag eru
alvarlegar blikur á lofti í
þjóðarbúskap íslendinga. í
einmuna góðæri undanfar-
inna ára hefur stoðunum
verið kippt undan efna-
hagsstarfseminni í þjóð-
félaginu. Ráðdeildarleysi
vinstri stjórnar hefur leitt
til þeirra miklu erfiðleika,
sem við stöndum nú
frammi fyrir. Fram til
þessa hefur verðlag á
sjávarafurðum aldrei verið
hærra en undanfarin ár.
Þannig hafa ytri aðstæður
verið hinar ákjósanlegustu
að því undanskildu, að afli
síóustu vetrarvertíðar varð
minni en áður.
Ringulreiðin í efnahags-
starfseminni hefur nú leitt
til þess, að kjör sjómanna
hafa rýrnað stórlega í
samanburði við kjör land-
verkafólks. Pétur Sigurðs-
son ritari Sjómannasam-
bands íslands lýsir þvf í
viðtali við Morgunblaðið í
dag, að vinstri stjórnin hafi
með síðustu bráðabirgða-
lögúm lagt bann við því, að
launakjör sjómanna
hækkuðu í samræmi við
þær kjarabætur, er samið
var um í almennum kjara-
samningum á liðnum vetri.
Sjómenn fengu 11% kjara-
bót með fiskverðshækkun
um sl. áramót, en meðl
kjarasamningunum og eft-
ir vísitöluuppbætur 1. marz
fengu aðrir launþegar um
30% kauphækkun. |
Ríkisstjórnin hefur þannig
rýrt kjör sjómanna um
19%.
Við þessar aðstæður
halda sjómenn hátíð í dag.
í viðtali þvf við Pétur
Sigurðsson, sem vitnað er
til hér að framan, kemur
fram, að sjómenn fá ekki
skilið, hvers vegna ríkis-
stjórnin vegur með þessum
hætti að þeim einum. Hér
er um að ræða eina af mý-
mörgum afleiðingum þess
stjórnleysis, sem hér hefur
ríkt undanfarin þrjú ár.
Síðustu efnahagsráðstafan-
ir sýna gleggst, að vinstri
stjórnin hefur ekkert bol-
magn til þess að greiða úr
þeirri efnahagsringulreið,
sem hún hefur komið af
stað. Þess vegna verða
sjómenn að sæta þessum
afarkostum.
En óstjórnin hefur ekki
einungis leitt til þess, að
sjómenn fá ekki eðlilegar
kjarabætur miðað við land-
verkafólk. Útgerðin á nú
við mikla rekstrarerfið-
leika að etja og horfur eru
á, að stór hluti bátaflotans
stöövist, ef ekkert verður
að gert. I tíð viðreisnar-
stjórnarinnar fór fram
veruleg endurnýjun báta-
flotans og hafin voru kaup
á nýjum skuttogurum. Því
starfi hélt núverandi ríkis-
stjórn áfram. Hér er um að
ræða einhver mikil-
virkustu framleiðslutæki,
sem þjóðin á nú völ á. Skut-
togararnir geta tryggt
betri og meiri atvinnu en
áður og jafnframt stuðlað
að jafnvægi í byggð lands-
ins. Gallinn er hins vegar
sá, að vinstri stjórnin hef-
ur staðið að þessari endur-
nýjun án þess aö tryggja,
að rekstrargrundvöllur sé
fyrir hendi. Á þessu ári er
talió, að hallarekstur
togaranna muni nema um
1000 milljónum króna.
Kristján Ragnarsson for-
maður Landssambands
íslenzkra útvegsmanna
segir í viðtali við Morgun-
blaðið í dag, að verðlags-
þróun innanlands hafi ver-
ið fádæma óhagstæð fyrir
útgerðina, og afkomu bæði
útgeröarfyrirtækja og
frystihúsa muni reka í
strand á þessu ári, ef ekki
verði gripið til róttækra að-
gerða. Þá segist Kristján
Ragnarsson treysta því, að
sú ríkisstjórn, sem tekur
viö eftir kosningar, takist á
við vandann, en láti ekki
reka á reiðanum. Þá bendir
formaður Landssambands
íslenzkra útvegsmanna á,
aö síðar á árinu muni
óhjákvæmilega koma til
verulegra efnahagsörðug-
leika, sem m.a. muni koma
fram í miklu atvinnuleysi,
ef ekki verði gripið í
taumana.
Þannig hefur vinstri
stjórnin með ráðdeildar-
leysi sínu kippt stoðunum
undan rekstrargrundvelli
þeirra atvinnutækja, sem
afkoma landsmanna
byggist á. En jafnhliða
þessum erfiðleikum, sem
vinstri stjórnin hefur
kallað yfir þjóðina, verður
hún að horfast í augu við
þá staðreynd, að fisk-
stofnarnir eru f hættu.
Vetrarvertíðin gefur
ótvírætt til kynna, hvert
stefnir í þeim efnum.
Af þeim sökum er ljóst,
að íslendingar verða jafn-
framt endurreisn efna-
hagslífsins að leggja enn
meira kapp á verndun
fiskstofna og takmörkun
veiða á miðunum um-
hverfis landið en til þessa.
Einn þátturinn í því starfi
er án nokkurs vafa út-
færsla landhelginnar í 200
sjómílur. Flest bendir nú
til þess, að meirihluti þjóöa
á hafréttarráðstefnu
Sameinuðu þjóöanna styðji
hugmyndir, sem settar
hafa verió fram um 200
sjómílna efnahagslögsögu.
Sjálfstæðisflokkurinn
hefur lýst þvíyfir, að hann
muni beita sér fyrir út-
færslu efnahagslög-
sögunnar í 200 mílur. Um
þá stefnu verður þjóðin að
sameinast í alþingis-
kosningunum.
Á SJÓMARNADAG
1 Reykjavíkurbréf
^♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦Laugardagur 8.
Hættunni
hefur ekki verið
bægt frá
Þegar úrslit sveitarstjórnakosn-
inganna lágu fyrir, var auðvitað
mikið um það rætt á ritstjórn
Morgunblaðsins, hvernig túlka
bæri þau. Menn velta fyrir sér
kosningaúrslitum bæði fyrir
kosningar og eftir þær. Þegar að
kosningum líður velta menn því
fyrir sér hvernig þær muni fara,
og þegar talningu atkvæða er
lokið, hefjast bollaleggingar um
það hvers vegna þetta hafi gerzt
og hitt ekki, hvað valdi því, að
einn flokkur hafi unnið á, en
annar tapað.
Satt bezt að segja verður aldrei
fundin neín endanleg niðurstaða
af slíkum bollaleggingum. Enginn
getur með vissu um það sagt, hvað
valdið hafi afstöðu hvers einstaks
kjósenda eða fjölda þeirra, þótt
auðvitað hljóti þau meginmál,
sem um er barizt í hverjum ein-
stökum kosningum, að valda
mestu um afstöðuna. En ýmis
persónuleg sjónarmið, velþóknun
eða vanþóknun á mönnum, getur
þar einnig valdið nokkru um.
Fyrir borgarstjórnarkosn-
ingarnar í Reykjavík hafði
Morgunblaðið lagt á það áherzlu,
að fleiri en sjálfstæðismenn yrðu
að kjósa D-listann, ef sigur ætti að
vinnast. Fólkið í borginni yrði að
sameinast um að tryggja traustan
borgarstjórnarmeirihluta, sam-
hliða því sem það lýsti vanþóknun
sinni á vinstri stjórnínni. For-
ustumenn Sjálfstæðisflokksins i
borgarmálefnum höfðu einnig
gefið slíkar yfirlýsingar. Þess
vegna hefði ekki verið heiðarlegt
eftir á að leggja á það megin-
áherzlu, að Sjálfstæðisflokkurinn
ætti það fylgi, sem upp úr kjör-
kössunum kom, og þess vegna hét
fyrsta forustugrein Morgunblaðs-
ins að afstöðnum kosningum ekki
Sigur Sjálfstæðisflokksíns heldur
Sigur fólksins.
Sigur fólksins
En hver var þessi sigur fólks-
ins? í Reykjavik tryggði fólkið sér
trausta forustu í borgarmál-
efnum, en jafnframt lýsti það
vantrausti á vinstri stjórnina, og
það gerðu menn líka hvarvetna
annars staðar um landið.
Sumir kynnu raunar að álykta,
að hinn mikli stuðningur við
Sjálfstæðisflokkinn í sveitar-
stjórnakosningunum nægði til
þess, að leiðtogar annarra stjórn-
málaflokka gerðu sér grein fyrir
þvi, að fólkið vildi ekki áfram-
haldandi vinstri stjórn, og þess
vegna væri þeirri hættu bægt frá,
að vinstri stjórnin sæti áfram að
afloknum kosningum eða ný
vinstri stjórn yrði mynduð. Þvi
miður fer þvi viðs fjarri, að þessi
árangur hafi náðst í sveitar-
stjórnakosningunum. Þvert á
móti er fyllsta ástæða til að ætla,
að ný vinstri stjórn verði barin
saman eftir kosningar, ef Sjálf-
stæðisflokkurinn hlýtur ekki
þann þingstyrk, að hann einn geti
hindrað myndun slikrar stjórnar.
Olafur Jóhannesson forsætis-
ráðherra hefur ítrekað lýst þvi
yfir, að hann hafi efnt til þing-
rofsins í þeim tilgangi að leita
trausts þjóðarinnar til áframhald-
andi stjórnarsetu með öðrum
vinstri mönnum, og hann hefur
sagt, að sú stjórn, sem nú starfar,
sé ekki bráðabirgðastjórn. Hún
muni halda áfram að kosningum
afstöðnum, ef vinstrí menn hafa
afl til þess að veita henni brautar-
gengi. Á því leikur heldur enginn
vafi, að hart mun lagt að Alþýðu-
flokknum að ganga til samvinnu
við aðra vinstri flokka, ef úrslit
mála á Alþingi byggjast á afstöðu
þess flokks.
Þau heljarátök, sem átt hafa sér
stað í Framsóknarflokknum að
undanförnu, hafa valdið þvi, að
forustumenn flokksins hafa sí-
fellt færzt lengra til vinstri til að
reyna að halda í fylgi flokksins á
vinstri kantinum. Og formaður
Framsóknarflokksins gefur um
það skýlausar yfirlýsingar eins og
áður greinir, að hann hyggist
halda áfram feigðarflaninu að
kosningum loknum, ef hann
getur.
Hættunni á vinstri stjórn hefur
þess vegna hvergi nærri verið
bægt frá. Þvert á móti er hún
yfirvofandi, og það þarf hver og
einn að gera sér fullljóst, til þess
að unnt verði að varast vinstri
slysin.
Æskan
og kjölfestan
Fyrir borgarstjórnarkosn-
ingarnar var hér í blaðinu ritað
um afstöðu æskufólkstil þjóðmál-
anna og sú von látin í ljós, aó
unga fólkið gerði sér gleggri
grein fyrir megindráttum stjórn-
mála en kommúnistar stundum
vilja vera láta, er þeir halda, að
þeir geti laðað til sín æskulýðinn
með slagorðaglamri, falsrökum og
hreinum ósannindum. Og vonin
var ekki út í bláinn, óskin rættist.
Unga fólkið flykktist um Sjálf-
stæðisflokkinn, bæði í Reykjavík
og úti um land.
Æskulýðurinn er nú menntaðri
en nokkru sinni fyrr. Ungafólkið
Ólafur Noregskonungur skoðar nýja hraunið í Eyjum
fylgist vel með framvindu þjóð-
mála, en það hefur ekki síður
áhuga á heimsmálunum. Það
gerir sér grein fyrir því, að lýð-
ræðislegir stjórnarhættir eiga
viða undir högg að sækja. Mikill
meirihluti mannkyns býr við ein-
ræóisstjórnarfar. Þessar þjóðir
hafa ýmist aldrei kynnzt lýðræð-
inu eða þeim hefur haldist svo illa
á þvi, að upplausnaröfl hafa
grafið undan stoðum þess, svo að
einræðisstjórnarfar hefur fylgt í
kjölfarið.
Sundrung og uppiausn vinstri
aflanna á íslandi hefur sýnt fólk-
inu fram á, að lýðræðislegir
stjórnarhættir væru beinlínis í
hættu, ef þessi öfl ættu að ráða
ríkjum. Og æskufólkið var ekki
ginnkeypt fyrir þvi að stuðla á
þjóðhátíðarári að þvi að stoðum
yrði kippt undan heilbrigðri lýð-
ræðislegri þróun hérlendis.
í öllum lýðræðisþjóðfélögum
verður að vera einhver kjölfesta,
eitthvert afl, sem er nægilega
sterkt til þess að leiða þjóðina á
örlagastundu. Og allir vita, að
kjölfestan í íslenzku stjórnarfari
hefur verið og er Sjálfstæðis-
flokkurinn.
I Sjálfstæðisflokknum hefur
tekizt að laða til samstarfs fólk úr
öllum stéttum, starfshópum og
landshlutum. Þetta fólk hefur þá
sameiginlegu hugsjón að vilja
varðveita frelsi einstaklinga og
þjóðarinnar allrar. Það er fólk
framfara og frjálsyndis. Raunar
er sjálfstæðisfólkið á Íslandi
miklu fleira en það, sem skipar
1,1 1 rl -1 ' 1 1 ........