Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1917, Blaðsíða 88

94
Ársrit Ræktunarfjelags Norðurlandí.
ástúð styrkja þau hið veika og gefa stórhug æskunnar
byr undir vængi.
F*ess er getið þegar Egill Skallagrímsson hafði ort
sona-torrek, þá las hann það fyrir konu sina, dóttur og
svo hjónum sínum. — Mjer er sem jeg sjái alt hans
heimafólk koma saman til að hlýða á kvæðið. Einfeldn-
ingurinn hefir staðið þar með lotning og fjálgleik, en
vitmaðurinn með metnað i hug, því þetta var heimilið
hans, sem átti þessa afburða andlegu krafta.
Hjer er hvorki kalt nje dautt við arineldinn. Hjer eru
hinir vígðu þættir heimilislífsins sýndir okkur frá löngu
liðnum tíma. Pá væri vel farið, ef þeir húsráðendur, sem
eiga ráð á slíkum auðæfum, virtu héimilisfólk sitt á sama
hátt og Egill gamli.
Einstöku menn hafa þann sið að laga alla hluti jafn-
ótt og þeir ganga af sjer, hversu smáir sem þeir eru.
Pá bætir húsbóndinn reipin sín af því að þau eru sund-
ur, en ekki fyrir þá sök að það þurfi að binda á morg-
un. Þegar svo er gengið að verkinu, þá er alt tilbúið.
íslenskur vetur er langur. Víða er hann líka snjóþung-
ur. Enn er mjög áfátt um að húsaskipun sje hagað þann-
ig að heimilisverkin sjeu sem auðunnust. Alt þetta set-
ur merki sitt á heimilislífið. Af mikilii og stöðugri þreytu
verða menn stirðhentir, fálátir og sljóvir. Hjer er orsök-
in til þess sem kallað er íslenskt tómlæti.
Vetrarkveldin hafa átt drjúgan þátt í menningarlífi
þjóðarinnar á liðnum öldum. Nú ætti það að verða þeirra
hlutskifti að vega að tómlætinu og gera það landrækt.
F*ess meira tímabundin sem störfin eru þess meiri frí-
tíma höfum við. Við eigum að nota nokkurn hluta vetr-
arkveldanna til þeirrar menningariðju, sem gerir okkur
andlega sterka. Heimilin eiga að temja sjer lestur góðra
bóka og fræðandi samtöl. F*á er mikilsvert að konan og
bóndinn sjeu stöðunni vaxin. F*au þurfa að koma í veg
fyrir það eftir mætti, að á heimili þeirra sje lesið fyrir
fólkið ómerkilegt og miður siðlegt skáldsagnarusl. Væru