Morgunblaðið - 09.03.2007, Blaðsíða 10

10 FÖSTUDAGUR 9. MARS 2007 MORGUNBLAÐIÐ
ALÞINGI
Eftir Höllu Gunnarsdóttur
halla@mbl.is
„NÁTTÚRUAUÐLINDIR Íslands
skulu vera þjóðareign.“ Svona mun
79. gr. stjórnarskrár Íslands hljóða
ef frumvarp sem formenn og vara-
formenn stjórnarflokkanna kynntu á
blaðamannafundi í gær verður að
lögum. Framsóknarflokkurinn hefur
sótt stíft að staðið verði við stjórn-
arsáttmála ríkisstjórnarflokkanna
en í honum er kveðið á um að ákvæði
um að auðlindir sjávar séu sameign
þjóðarinnar verði bundið í stjórnar-
skrá.
Samkvæmt frumvarpinu mun
ákvæðið þó ná til náttúruauðlinda í
heild og að þær skulu vera þjóðar-
eign en ekki sameign þjóðarinnar. Í
greinargerð með frumvarpinu kem-
ur fram að hugtakið sameign þjóð-
arinnar, sem er notað í fiskveiði-
stjórnunarlögum, hafi verið
gagnrýnt fyrir að vera villandi og að
það gefi um of til kynna að um hefð-
bundinn einkaeignarrétt sé að ræða.
Líkt og Geir H. Haarde, forsætis-
ráðherra og formaður Sjálfstæðis-
flokksins, sagði á blaðamannafundi
um málið í gær hefur landsfundur
Sjálfstæðisflokksins ályktað um að
yrði flutt tillaga um stjórnarskrár-
ákvæði um auðlindir sjávar væri rétt
að hún yrði víðtækari og næði því til
auðlinda almennt. Flokksþing
Framsóknarflokksins samþykkti
einnig sl. helgi ályktun um sameign á
auðlindum almennt og þess vegna
ekki óeðlilegt að sú tillaga skyldi
verða ofan á.
Engin eignaupptaka
Jón Sigurðsson, formaður Fram-
sóknarflokksins, sagðist á fundinum
í gær fagna þessum áfanga og að
þarna væri framfylgt ákvæði stjórn-
arsáttmálans. „Meginmarkmiðið
með þessu er að staða nýtingarheim-
ilda haldist óbreytt, þ.e.a.s. að t.d.
fiskveiðiheimildir verði ekki háðar
beinum eignarrétti heldur haldist
sem afturkræfur nýtingarréttur eða
afnotaréttur,“ sagði Jón og bætti
jafnframt við að þetta bæri vitni um
þann vana í stjórnarsamstarfinu að
líta á vandamál sem viðfangsefni og
leysa þau. Jón sagði þó jafnframt að
innan Framsóknarflokksins hefði
verið sterkur stuðningur við störf
auðlindanefndar frá árinu 2000.
„Þetta er eitt af því sem við þurftum
að samræma,“ sagði Jón.
Geir H. Haarde sagði að með
frumvarpinu væri ákvæði í fiskveiði-
stjórnunarlögum um sameign þjóð-
arinnar á nytjastofnum við Íslands-
strendur hækkað í tign og fært í
stjórnarskrána í útvíkkaðri mynd.
Hins vegar myndi það ekki kippa
grundvelli undan ákveðnum atvinnu-
greinum eða breyta eignarréttinum.
„Ég vil leggja áherslu á að hvað
varðar fiskveiðiauðlindina þá er ekki
hugmyndin að þetta raski neinu,“
sagði Geir og ítrekaði að þrátt fyrir
skilgreiningu á þjóðareign væru öll
eignarréttindi sem heyra undir 72.
gr. stjórnarskrárinnar varin. „Það er
engin eignaupptaka framundan á
grundvelli þessa.“
Aðspurður sagði Geir eflaust vera
skiptar skoðanir um þetta innan
Sjálfstæðisflokksins. „Það eru áreið-
anlega raddir um að það eigi að
ganga lengra, t.d. í átt við það sem
auðlindanefndin árið 2000 lagði til.
Svo vitum við líka að það eru raddir í
hina áttina sem vilja hafa þetta öðru-
vísi,“ sagði Geir.
Hefði mátt bíða
Frumvarpið verður flutt sem
þingmannafrumvarp og sagði Geir
að stutt væri eftir af þingi og því
þyrfti að reyna á það hvort stuðning-
urinn yrði jafnbreiður og hefur verið
um stjórnarskrárbreytingar. „En
miðað við það sem aðrir flokkar hafa
sagt örvæntum við ekki í þeim efn-
um.“
Geir sagðist ekki hafa gert sér
grein fyrir að þetta væri Framsókn-
arflokknum jafnmikið alvörumál og
kom á daginn. „Þegar það var ljóst
fórum við í það að finna lausnina,“
sagði Geir og áréttaði jafnframt að
aldrei hefði staðið annað til af hálfu
Sjálfstæðisflokks en að standa við
stjórnarsáttmálann. „En við hefðum
alveg sætt okkur við það að þetta
mál biði.“
Stjórnarandstaðan vildi ekki tjá
sig efnislega um málið í gær og
sögðu leiðtogar hennar að gefin yrði
út sameiginleg yfirlýsing í dag að
höfðu samráði við sérfræðinga.
Náttúruauðlindir
verði þjóðareign
Tekur til náttúru-
auðlinda í heild en
ekki eingöngu
auðlinda sjávar
Morgunblaðið/G. Rúnar
Sátt og sæl Stjórnarflokkarnir hafa sammælst um nýtt frumvarp um
stjórnarskrárákvæði þessi efnis að náttúruauðlindir séu þjóðareign.
Í HNOTSKURN
» Forystumenn Framsókn-arflokksins lýstu því skýrt
yfir í síðustu viku að þeir vildu
stjórnarskrárákvæði um sam-
eign þjóðarinar á sjávar-
auðlindum í samræmi við
stjórnarsáttmála.
» Sjálfstæðismenn voru mis-hrifnir af því og óttast
sumir að slíkt ákvæði vegi að
fiskveiðistjórnunarkerfinu.
» Ekki hafði náðst samstaðaum málið í stjórnarskrár-
nefnd.
» Stjórnarandstaðan hefursagst vilja sameignar-
ákvæði en enn er óvíst að
frumvarpið uppfylli hennar
kröfur.
Stjórnarflokkarnir kynntu í gær frumvarp sem felur í sér stjórnarskrárbreytingu
Mikill órói var í Alþingishúsinu í
gær enda biðu þingmenn eftir
fregnum af lendingu í auðlindamál-
inu svonefnda en málið hafði geng-
ið milli Sjálfstæðisflokks og Fram-
sóknar. Frumvarp um málið var
kynnt á blaðamannafundi og
stjórnarandstaðan var heldur ósátt
við að fá frumvarpið í hendur á eft-
ir blaðamönnum. Enn er óvíst hvort
málið nær í gegn enda virðast
flokkarnir hafa misjöfn markmið í
huga.
Styttri en
samt langur
Gert hafði verið ráð fyrir löngum
þingfundi í gær en þar sem jafn-
réttismálin féllu af dagskrá vegna
veikinda Magnúsar Stefánssonar
styttist fundartími talsvert. Þing-
fundur stóð engu að síður fram á
kvöld en fyrirferðarmesta málið á
dagskrá var svonefndur sauðfjár-
samningur. Þá var talað töluvert
lengi um frumvarp samgöngu-
ráðherra um íslenska alþjóðlega
skipaskrá en markmið með laga-
setningunni er að stuðla að skrán-
ingu kaupskipa á Íslandi.
Órói á Alþingi
Anna Kristín Gunnarsdóttir 7. mars
Offors
Fjármálaráðherra
Sjálfstæðisflokksins
hefur farið með miklu
offorsi gegn bændum
og þinglýst kröfu til
alls lands sem er 400
metrum yfir sjávarmáli, sums staðar
farið niður í 100 metra og jafnvel
niður í flæðarmál eins og dæmin úr
Fjörðum sanna. Afleiðingar þessa
eru m.a. að eigendur lenda í erf-
iðleikum hjá lánastofnunum, jarð-
irnar eru illseljanlegar á meðan á
málarekstri stendur, [...] og upp-
byggingu á jörðunum og borga þarf
af þessum skuldbindingum áratug-
um saman þó svo að ríkið sé löngu
búið að slá eign sinni á land þess.
Það er óþolandi að ríkisvaldið setji
líf og afkomu fólks í slíka tvísýnu
eins og gert er með þessari aðför að
landeigendum.
Meira: www.althingi.is/akg
Einar K. Guðfinnsson 8. mars
Útsýni á eigin nafla
Við höfum heyrt síbylj-
una gegn landbún-
aðinum. Hver mann-
vitsbrekkan af fætur
annarri hefur ráðist
gegn landbúnaðinum,
reitt hátt til höggs gegn þessari mik-
ilvægu atvinnugrein og haft uppi
ómerkilegan og ómálefnalegan áróð-
ur gegn íslenskum landbúnaði. [...]
Gerist það ekki að birt er skoð-
anakönnun sem kunngerð var á
Búnaðarþingi á dögunum, þar sem
fram kemur afdráttarlaus stuðn-
ingur alls almennings við landbún-
aðinn. Þvert ofan í skoðanir speking-
anna. Þarna kemur það sem sé enn
einu sinni í ljós. Mannvitsbrekk-
urnar, spunameistararnir, álitsgjaf-
arnir, oflátungarnir og þeir sem ein-
ir þykjast vita eru orðnir berir að því
að himinn og haf skilur á milli þeirra
og almenningsálitsins. Það er greini-
legt að úr fílabeinsturnum þeirra er
lítið útsýni, nema oná eigin nafla.
Meira: www.ekg.is
ÞETTA HELST …
ÞINGMENN BLOGGA
„ÞETTA mál er flutt að gefnu tilefni eins og við
þekkjum öll, dapurlegu tilefni,“ sagði Geir H.
Haarde forsætisráðherra á Alþingi í gær þegar
hann mælti fyrir frumvarpi um skipan nefndar til
að kanna starfsemi vist- og meðferðarheimila fyrir
börn en aðdragandinn að frumvarpinu er sú um-
ræða sem farið hefur fram um aðstæður drengja
sem voru á vistheimilinu Breiðavík. Stjórnarand-
stöðuþingmenn töldu nauðsynlegt að nefndin
rannsakaði fleiri tilvik, s.s. upplýsingar um harð-
ræði og kynferðisbrot í Heyrnleysingaskólanum á
árum áður og starfsemi Byrgisins.
Samkvæmt frumvarpinu er forsætisráðherra
veitt heimild til að setja á fót nefnd til að kanna
starfsemi vist- og meðferðarheimila fyrir börn
sem hafa verið aflögð en sérstaklega er tekið fram
að heimildin nær ekki til þeirra stofnana sem eru
starfandi þegar lögin taka gildi. Geir sagði að
nefndin ætti fyrst að kanna starfsemi Breiðavík-
urheimilisins á árunum 1950–1980 og ljúka þeirri
könnun á þessu ári. Að því loknu væri mögulegt að
fela nefndinni rannsókn á öðrum vist- og meðferð-
arheimilum en með frumvarpinu er búin til um-
gjörð utan um þá rannsókn sem ríkisstjórnin hafði
áður ákveðið að færi fram. Rætt hefur verið við
Róbert R. Spanó, lagaprófessor við Háskóla Ís-
lands, um að hann taki að sér formennsku í nefnd-
inni.
Össur Skarphéðinsson sagði að ekki væri nægj-
anlegt að rannsaka stofnanir sem höfðu börn og
unglinga í sinni umsjá, full ástæða væri m.a. að
rannsaka sérstaklega upplýsingar um að einstak-
lingar hefðu sætt harðræði og illri meðferð í Byrg-
inu. Þá spurði hann hvort ekki væri sjálfsagt að
rannsóknin næði einnig til Heyrnleysingjaskólans
og minnti á að nýlega hefði Sigurlín Margrét Sig-
urðardóttir, óháður þingmaður, greint frá því
hversu skelfileg líðan barna hefði verið í skólan-
um, s.s. einelti, ofbeldi og kynferðislegt ofbeldi.
„Af hverju talar hann bara um Breiðavík. Ég held
að málefni Heyrnleysingjaskólans séu miklu
verri,“ sagði Össur um ræðu Geirs. Bæði Jóhanna
Sigurðardóttir og Ögmundur Jónasson tóku undir
með Össuri að rannsóknin yrði að beinast að fleiri
heimilum en Breiðavík.
Geir H. Haarde svaraði því til að byrjað yrði á
að rannsaka Breiðavík og síðan yrði kannað hvort
það þjónaði skynsamlegum tilgangi að halda rann-
sókn áfram, engum stofnunum yrði hlíft.
Í þingsal Þingmenn gæta stundum orða sinna.
Fleira rannsakað en Breiðavík
Guðjón Arnar
Kristjánsson:
„Mér sýnist að
þetta sé kannski
svolítið vafasöm
framsetning. Ég
óttast að það sé
verið að festa
ákveðna hluti í
sessi sem við er-
um algjörsamlega ósammála í
Frjálslynda flokknum. Ríkis-
stjórnin er búin að vinna í þessu í
nokkra daga án þess að bera nokk-
uð undir okkur og við höfum ekki
haft tíma til að kynna okkur þetta.
Jón Kristjánsson:
„Ég var fylgj-
andi því að farið
yrði að tillögu
auðlindanefndar
en þetta er dálítið
knappara. […] Ég
veit ekki betur en
það sé sameig-
inlegur skilningur stjórnarflokk-
anna að þetta eigi hvorki að auka
né minnka réttindi í sjávarútvegi
og jafnframt að með þessu sé
tryggt að ekki vinnist hefðarréttur
á hver eigi fiskinn í sjónum.“
Ögmundur
Jónasson:
„Það hefur
farið fram vinna
um stjórn-
arskrárbreyt-
ingar sem við
höfum tekið full-
an þátt í. En síð-
an bregður svo
við að með hraði er soðin saman
breytingartillaga án aðkomu okkar
og án nokkurrar tilraunar til sam-
ráðs við okkur. Þetta eru forkast-
anleg vinnubrögð.“
Össur Skarphéð-
insson:
„Við höfum
eins og ábyrgri
stjórnarandstöðu
sæmir ákveðið að
taka okkur tíma
til að skoða þetta
vel. Okkur þykir
sem ríkisstjórnin
hafi brotið allar hefðbundnar sam-
skiptareglur við stjórnarandstöð-
una […]. Skýringar á frumvarpinu
virka mjög sundurlausar og þver-
stæðukenndar á köflum.“
Einar Oddur
Kristjánsson:
„Við gerum
þetta í fullkomnu
trausti þess að
þetta muni ekki
raska neinu í
skipan þessara
mála. Margir
hafa gagnrýnt
það réttilega að mínum dómi að
menn skuli fara að flytja mál um
stjórnarskrá með svo litlum fyr-
irvara. En þetta var pólitísk nið-
urstaða og við vonum að það haldi.“
ÞINGFUNDUR hefst kl. 10.30 í
dag. Flest málin sem eru á dagskrá
eru komin út úr nefnd og því um
aðra eða þriðju umræðu að ræða.
Vegna anna hefur verið ákveðið
að hafa þingfund á morgun en alla-
jafna eru ekki þingfundir á föstu-
dögum. Þá hefur verið ákveðið að
hefja þingfundi klukkan 10.30 alla
næstu viku þar sem mörg mál bíða
afgreiðslu og áætluð þinglok eru
næsta fimmtudag.
Dagskrá þingsins