Tímarit lögfræðinga - 01.10.1977, Blaðsíða 4

þeirra nær hins vegar ekki til þess að setja pólitískt markmið, heldur til að
benda á leiðir til að ná settum mörkum og minna á, hvað til greina kemur. Það
er lögfræðilegt verkefni að móta tillögur um framkvæmd kosninga, en ekki
lögfræði, hvort kjördæmi utan suðvesturlands eigi að hafa tvisvar sinnum
fleiri þingmenn að tiltölu við kjósendafjölda en Reykjanes. Ekki fremur en það
væri lögfræði að halda því fram, að á Alþingi ættu næstu 25 ár að sitja helmingi
fleiri konur en karlar til að bæta upp það misrétti, sem konur hafa mátt þola
á stjórnmálasviðinu.
Þessu næst er ástæða til að benda á, að lögfræðingar hafa ekki svör á tak-
teinum við öllum spurningum, sem skynsamlegt væri að beina til þeirra, þegar
unníð er að því að endurskoða stjórnarskrána. Það er t.d. ekki vitað, hvernig
unnt er með löggjöf að tryggja, að í stjórnarskránni séu leikreglur fyrir þá aðila,
sem mest láta að sér kveða í þjóðfélaginu. Þar er talað um Alþingi, ríkisstjórn,
forseta lýðveldisins, jafnvel nokkuð um stjórnsýslu og dómstóla. Hins vegar er
þar ekki reynt að marka stjórnmálaflokkum og hagsmunasamtökum starfssvið,
þó að ekki sé vafamál, að þessi samtök hafa nú veruleg áhrif og þyrftu e.t.v.
að starfa eftir jafnskýrum reglum og t.d. Alþingi. Vel má vera, að mönnum
þyki einhver rök mæla gegn þessu, en það er ekki til umræðu hér. Hitt er vert
að benda á, að lögfræðingar vita ekki, hvernig við skuli bregðast, ef ráða
þeirra er leitað og spurt, hvernig ætti að orða stjórnarskrárákvæði um stjórn-
málaflokka og hagsmunasamtök.
Að lokum skal vikið að mikilvægu atriði: aðferðinni við endurskoðun stjórn-
arskrárinnar, þegar undirbúningi þeim, sem nú stendur yfir, er lokið. Hugsan-
legt er að sjálfsögðu, að samkomulag náist og að unnt verði að fá nýja stjórn-
arskrá samþykkta á Alþingi. Hitt er einnig hugsanlegt, að deilur komi upp og
að enn fari sem fyrr, að pólitískan vilja skorti til að koma fram heildarendur-
skoðun. Ef svo fer, er mikilvægt, að menn skilji, að full þörf er á breytingum
varðandi atriði, sem enginn stjórnmálaágreiningur er líklegur um, t.d. breyt-
ingum á mannréttindakaflanum, dómstólakaflanum o.s.frv. Slíkum breytingum
má, eins og dr. Gunnar G. Schram bendir á í ritgerð sinni, koma á í tengslum
við almennar þingkosningar, og er það fyrirhafarlítil aðferð, en réttlætanleg.
Þ. V.
66