Tímarit lögfræðinga - 01.10.1977, Blaðsíða 10

til þess að afnema deildaskiptinguna, ekki sízt vegna mikillar fjölgunar
þingmála á síðustu árum. Muni störf Alþingis þá ganga greiðar og minni
hætta verða á að mál stöðvist í nefndum, þar sem nefndum mun við slíka
breytingu fækka um helming frá því sem nú er. Sé ástæðulaust að halda
í hina gömlu deildaskiptingu eftir að hinar sögulegu forsendur hennar
eru ekki lengur til staðar.
1 þessu sambandi er fróðlegt að líta til reynslu nágrannaþj óðanna
í þessu efni. Með hinni nýju stjórnarskrá, sem samþykkt var í Dan-
mörku 1953, var deildaskipting danska þingsins afnumin. Hið sama
átti sér stað í Svíþjóð 1971 og starfar þingið þar nú í einni málstofu.
Fyrir liggur álit þingforseta beggja þinganna á því hver sé reynslan
af þessari breytingu. Er samdóma álit þeirra það að kostir hins nýja
fyrirkomulags séu ótvíræðir. Sé þar fyrst og fremst um að ræða fljótari
afgreiðslu þingmála og virkari þátttöku þingmanna í þingstörfum.
Forseti sænska þingsins hefur greint frá því að þingmenn viti nú að
mál eru til lykta leidd í einni deild og verði þeir því að kynna sér þau
vandlega strax í upphafi og fylgja þeim eftir til lokaafgreiðslu. Vinnu-
semi þingmanna og tengsl við þingið hafi gjörbreytzt og stórlega auk-
izt eftir að þingið varð ein málstofa. Hafi þetta verið ein megin orsök
þess að laun þingmanna í Svíþjóð voru hækkuð skömmu eftir breyt-
inguna. Hlutverk nefnda þingsins hefur aukizt til muna frá því sem
áður var og starfa þingnefndir nú í þinghléum og yfir sumarið að mál-
um, sem ekki fengust afgreidd meðan þingið sat, og við undirbúning
nýrra þingmála.
Svo sem sjá má af þessu er það samdóma álit forseta sænska og
danska þingsins, að breytingin í eina málstofu hafi verið mjög til bóta
að því er varðar þingstörfin, þrátt fyrir ýmsar efasemdir um gildi
breytingarinnar í upphafi.
Það er hinsvegar ljóst, að þingmönnum gefst ekki sama tækifæri
og ráðrúm til þess að fjalla um mál, þegar þau eru aðeins tekin til
þriggj a umræðna í stað sex, sem verða myndi, ef Alþingi starfaði í einni
málstofu. Mætti að vísu hafa hér þann hátt á að meirihluti þingsins
gæti óskað eftir því að mál, sem sérlega mikilvæg eru talin, kæmu til
fjórðu umræðu og fengju á þann hátt ítarlegri meðferð í þinginu en
ella. Hér má bæta því við, að Alþingi starfar raunar æ meir í einni
málstofu, þar sem störf Sameinaðs þings hafa farið sífellt vaxandi. En
spurningin er: Vilja menn stíga skrefið til fulls og afnema deildaskipt-
inguna ?
72