Tímarit lögfræðinga - 01.10.1977, Blaðsíða 30

13. Misvægi atkvæðisréttar.
Skal þá fyrst skoðað á hvern hátt misvægi atkvæðisréttarins eftir
búsetu verður leiðrétt með breytingu á kosningalögunum. Þetta mis-
vægi er verulegt, svo sem kunnugt er. Hafa þingmenn Reykjavíkur
og Reykjaneskjördæmis nýlega vakið athygli á þessu máli með þings-
ályktunartillögu, þar sem lagt er til að úr því verði bætt, svo sem fyrr
var getið.
Tafla 1.
Kjósendafjöldi að baki hverjum kjördæihakosnum þingmanni í al-
alþingiskosningunum 1974.
Reykjanes .... 4.602 Norðurland vestra 1.205
Reykjavík .... 4.421 Norðurland eystra 2.235
Vesturland 1.567 Austurland 1.360
Vestfirðir .... 1.119 Suðurland 1.775
Tafla 2.
Kjósendafjöldi að baki hverjum þingmanni eftir að úthlutun arþingsæta hafi farið fram eftir alþingiskosningar 1974. uppbót-
Reykjanes .... 2.876 Norðurland vestra 1.205
Reykjavík .... 3.316 Norðurland eystra 2.235
Vesturland 1.306 Austurland 1.133
Vestfirðir .... 799 Suðurland 1.775
Má og með sanni segja, að jafn kosningaréttur sé veigamikill þáttur
í lýðræðislégum sjórnarháttum. Grundvöllur hans er, að þegnarnir hafi
jöfn áhrif á skipan Alþingis með atkvæði sínu, án tillits til þess, hvar
þeir búa á landinu. Því fer þó fjarri, að svo sé í dag. Er þar um að
kenna tvennu, — þeim kosningalögum sem við nú búum við, og, í öðru
lagi, búsetuþróuninni í landinu síðustu áratugina. Ef við lítum nánar
á þetta eru samkvæmt kjörskrá ársins 1976 5.433 kjósendur á bak við
hvern kjördæmakjörinn þingmann í Reykjaneskjördæmi og 4.727 kjós-
endur að baki hverjum slíkum þingmanni í Reykjavík. Sambæriieg
tala fyrir Vestfjarðakjördæmi er hins vegar 1208 og 1271 fyrir Norð-
92