Tímarit lögfræðinga - 01.05.1981, Blaðsíða 39

NORSKT RIT UM ATVINNUSLYSATRYGGINGAR
ASBJ0RN KJ0NSTAD: YRKESSKADETRYGDEN. FIRE UTVALGTE EMNER.
UNIVERSITETSFORLAGET, OSLO-BERGEN-TROMS0 1979. 437 BLS.
Asbj0rn Kjonstad, höfundur ofangreindrar bókar sem send var Tímariti
lögfræðinga, fæddist 1943 og tók embættispróf í lögfræði 1970. Hann starfaði
um árabil í tryggingastofnun norska ríkisins, en gerðist síðar lagakennari í
Oslo og hafði með höndum kennslu í almannatryggingarétti og skaðabóta-
rétti. Árið 1977 var hann skipaður prófessor í lögfræði við lagadeild Oslóar-
háskóla og hefur gegnt þvi embætti síðan. Prófessor Kjonstad hefur ritað
mikið um lögfræði, aðallega þó um ýmsa þætti norskra almannatrygginga.
Sér þess víða stað í ritum hans, að hér er að verki lögfræðingur, sem sjálfur
hefur unnið að framkvæmd almannatrygginga.
Bókin „Yrkesskadetrygden" eða atvinnuslysatryggingin, eins og kalla má
hana á íslensku, fjallar um hina lögboðnu atvinnuslysatryggingu norsku al-
mannatrygginganna. í bókinni eru fjórar sjálfstæðar ritgerðir um þetta efni.
Hin fyrsta þeirra felur í sér drög að sögu opinberra („social") atvinnuslysa-
trygginga í Noregi og yfirlit yfir gildandi lagaákvæði um atvinnuslysatrygg-
inguna. Önnur ritgerðin í bókinni fjallar um bætur, sem atvinnusiysatryggingin
greiðir vegna slysa í skólum. í þriðju ritgerðinni er gerð grein fyrir lagareglum
um svokallaða „yrkesskadeerstatning" en það eru sérstakar bætur, er at-
vinnuslysatryggingin greiðir fyrir ófjárhagslegt tjón. Meginefni fjórðu og síð-
ustu ritgerðarinnar er réttarpólitísk greinargerð um atvinnuslysatrygginguna.
Leitast höfundur við að svara spurningunni um, hvort tryggingu þessari sé nú
ofaukið. Hér á eftir verður í örstuttu máli sagt nánar frá aðalefni ritgerðanna
fjögurra.
Atvinnuslysatryggingin er nú hluti af norska almannatryggingakerfinu og
eru ákvæði um hana í lögum um almannatryggingar (lov om folketrygd).
Yfirleitt greiðast sams konar bætur til þeirra, sem njóta atvinnuslysatrygging-
arinnar og til annarra bótaþega almannatrygginga. Hinir fyrrnefndu eru þó
betur settir að því leyti, að um þá gilda oft vægari skilyrði fyrir bótarétti og
greiðslur til þeirra eru venjulega heldur hærri en til annarra bótaþega. Auk
þess njóta bótaþegar atvinnuslysatryggingarinnar eins og fyrr er vikið að
sérstakra miskabóta (,,yrkesskadeerstatning“), sem aðrir eiga ekki rétt á.
Skiptir því verulegu máli, hvort sá, er fyrir tjóni verður, getur sýnt fram á að
hann hafi orðið fyrir slysi eða sjúkdómi, sem atvinnuslysatryggingin tekur til.
Verulegum hluta fyrstu ritgerðar bókarinnar er varið til þess að rekja almenn
skilyrði fyrir bótarétti úr atvinnuslysatryggingunni, svo og reglur um marg-
víslegar tegundir bóta t.d. dagpeninga, sjúkrahjálp, örorkulífeyri og ýmsar
bætur vegna andláts.
Önnur ritgerð höfundar varðar svo sem fyrr segir tryggingabætur vegna
slysa í skólum. Atvinnuslysatryggingin hefur tekið til slíkra slysa síðan 1958.
Munu norskir lögfræðingar eigi hafa ritað um þetta nýmæli áður. Ritgerð
þessi snertir aðallega réttarstöðu barna og unglinga og er hún því tengd hinni
nýju lögfræðigrein barnarétti. Minna má á, að íslenskir skólanemendur njóta
almennt ekki slysatryggingar skv. almannatryggingalögum.
33