Tímarit lögfræðinga - 01.05.1981, Síða 42

í réttarfari og aSrir, sem sérstaklega eru boðnir til þátttöku. Formaður hins
nýstofnaða félags var kosinn Per Olof Ekelöf, en ritari Gammeltoft-Hansen.
Aðrir stjórnarmenn eru Jo Hov, Stefán Már Stefánsson og Juoko Halila frá
Finnlandi. Stefnt er að því, að félagið haldi fundi þriðja hvert ár.
Stefán Már Stefánsson.
VIÐHORF TIL LÖGREGLU
Dóms- og kirkjumálaráðuneytið hefur sent frá sér eftirfarandi greinargerð
um könnun á viðhorfum fólks til lögreglu í Reykjavík, Suður-Múlasýslu og
Vestmannaeyjum, ásamt tíðni afbrota á þessum sömu stöðum. Er þar sagt
frá nokkrum rannsóknarniðurstöðum:
Störf lögreglunnar eru ekki mikið í sviðsljósinu í þjóðfélagi okkar í dag.
Einna helst þó þegar um er að ræða einstök alvarleg afbrotamál. Af og til
má líka lesa greinar eða heyra frásagnir um það sem miður fer, óþarfa hörku
við handtökur og óbilgirni í samskiptum við ökumenn. Á hinn bóginn birtast
svo öðru hverju bréf lesenda í dagblöðum þar sem lögreglan er lofuð fyrir
lipurð og hjálpsemi. Eðlilega eru skoðanir skiptar, en varla getur slíkt talist
marktækt mat á því hver viðhorf manna almennt eru til lögreglunnar og starf-
semi hennar á landinu í dag. Markmiðið með þessari könnun er m.a. það að
reyna að gera sér gleggri grein fyrir viðhorfum og samskiptum hins almenna
manns við lögreglu.
Segja má að lögreglan hafi þrjú meginhlutverk: hjálparhlutverk, eftirlits-
hlutverk og rannsóknarhlutverk. Það er umdeilt, bæði innan lögreglunnar og
utan hvað af þessum hlutverkum beri að leggja mesta áherslu á. Lögreglu er
eins og öðrum stofnunum sniðinn stakkur hvað fjármagn varðar og það fer
ekki síst eftir því hvert þessara hlutverka sætir forgangi.
Það sem hins vegar er sameiginlegt öllum störfum lögreglunnar eru sam-
skipti við annað fólk. í stuttu máli sagt, samskipti við alls konar fólk undir
öllum hugsanlegum kringumstæðum. Það er því ekki lítils virði að reyna að
gera sér einhverja grein fyrir þessum samskiptum, hvert er eðli þeirra, hver
algengust og hvað hefur fólk um reynslu sína í þessum efnum að segja.
Það heyrist oft að afbrot ýmis konar fari vaxandi. Hér á landi eru einungis
mjög takmarkaðar tölfræðilegar upplýsingar fyrir hendi á þessu sviði og því
erfitt að segja til um slíkt með nokkurri vissu. Það þótti ekki úr vegi í
könnun þessari að athuga hvort fólk hefði orðið fyrir barðinu á þremur ,,al-
gengustu" afbrotum: þjófnaði, skemmdarverkum og ofbeldi á s.l. 12 mánuð-
um og í framhaldi af því hver voru viðbrögð fólks undir slíkum kringumstæðum.
Úrtak var valið úr þjóðskrá frá Reykjavík, S-Múlasýslu og Vestmannaeyjum,
1100 manns á aldrinum 20—69 ára. 600 frá Reykjavík, en 250 frá hvorum
hinna staðanna. Spurningalisti var sendur í pósti og alls bárust til baka 706
listar eða 64.2%, sem er gott miðað við slikar kannanir. Full nafnleynd var
að sjálfsögðu í könnuninni.
Spurningalistinn innihélt 44 spurningar, þar af voru 7 spurningar varðandi
36