Birtingur - 01.07.1956, Page 41
beztu menn við þína ráðagerð. Hlýð ekki á hvik-
sögur þeirra manna, er tvítyngdir eru og hafa í
sínum hvoftinum hvora tunguna. Engi skal þá
menn hátt setja, er náttúran vill að lágt sitji, því
að þeirra metnaður þrútnar svo skjótt af metorð-
unum sem lítill lsekur af miklu regni, það er og
órunum næst, er veslu batnar. Eigi let eg þig þó
að auka þeirra manna nafnbætur, þótt smábornir
séu, er hæversklega siðu og sæmilegan manndóm
hafa fram að leggja móti ætt og peningum. Gott
siðferði skaltu virða gulli betra, og því skaltu
eigi láta peninginn ráða nafnbótunum, að við hon-
um selja margir svívirðilega sína dáð og dreng-
skap. Ef þú skalt dæma milli manna, þá lát hvorki
ráða manna mun né auðæfi halla þér frá réttum
dómi. Fégirndinni verður þér þó mest af kennt
rangdæminu, því að hún blindar oftlega rétt-
sýnisaugu, og ef fégirnin sú, er að réttu má kallast
lastanna móðir, fær ofmikinn gang í konungshöll-
inni, þá fyrirkemur hún öllum siðunum og lætur
mútugjarnan mann afrækjast lögunum."
Vinstri stjómin kveðst í stefnuskrá vilja vinna
að gagngerum úrbótum í atvinnu-, efnahags- og
húsnæðismálum með fulltingi fólksins í landiriu
eða vinnustéttanna, svo maður noti nýjasta
kansellístíl. Ekki veit ég hvort listamenn eru
taldir til fólksins í landinu, en hitt er mér kunn-
ugt að hjá þeim mörgum er atvinna stopul, efna-
hagurinn eftir því og húsnæði lélegt eða ekkert.
Mætti því ætla að stjórnarvöldin hefðu sérstakan
áhuga á samstarfi við þá um aukið atvinnuöryggi,
traustari efnahagsgrundvöll og bættan húsakost
listamanna. En þyki stjórninni það litlu varða.
hvort hún hafi svo fámenna stétt með sér eða
móti, mundi ég enn vilja vitna í Brand ábóta til
staðfestingar á hvílík skammsýni það er. Achilles
fær þetta eftirmæli hjá Alexandro: „En það þykir
mér honum þó mestur sæmdarauki verið hafa, að
svo góður klerkur sem Hómerus var gerði bók um
hans stórvirki, þá er allan aldur mun uppi vera,
og þess vildi eg æskja, að nokkur maður væri mér
slíkur eftir líflát mitt sem Hómerus var Achilli,
ef vér fáum nokkuð þess gjört, er loflegrar um-
ræðu þyki vert.“
Á flakki mínu erlendis í sumar leið rétti ungur
leikhúsmaður við kjallaraleikhús í Stokkhólmi að
mér óvenju fallega leikskrá; og það er ekki að því
að spyrja, að sjái maður fagran grip, kemur manni
andstæða hans ósjálfrátt í hug: ég fór að hugsa
um leikskrár þjóðleikhússins, hvort þær mundu
ekki ve'ra hinar kauðalegustu í heimi, en mundi
þá eftir leikskránum í Iðnó og sá, að áhöld gætu
orðið um hvorar væru ósmekklegri. — Leikskrár
seljast efalaust í stærri upplögum en nokkur prent-
listarverk önnur sem út eru gefin á íslandi, og
mjög margir halda þeim til haga. Er því ekki lítils
um vert að vandað sé til þeirra eftir föngum yzt
sem innst: kápan sé falleg, titilsíðan stílhrein, efni
og myndum skipulega raðað á síður, letur og
myndir vel valin, vandaður pappír, prentun í góðu
lagi, auglýsingar smekklega upp settar (og ættu
auglýsendur að krefjast þess), brotið skemmtilegt,
skurður og hefting snyrtileg og síðast en ekki sízt:
greinar sem í skránum birtast vel ritaðar um þarf-
leg efni (og ekki morandi í prentvillum). •— Það
er ekkert dýrara að gera hluti vel úr garði en
illa, öðru nær: slóðaskapur er lasta fjárfrekastur,
ef langt er skyggnzt. Þess vegna skal því fastlega
treyst að stjórnendur leikhúsanna firtist ekki við
réttmæta gagnrýni einsog fákænna manna er sið-
ur, heldur láti af dæmalausu hirðuleysi sínu um
leikskrárnar og leiti samstarfs við myndlistarmenn,
prentverk og prentmyndagerðir, sem eru verki sínu
vaxin, um að koma sönnum menningarbrag á þessi
vinsælu kver. Skemmtilegast væri að skipta um
kápu 1 hvert sinn, sem nýtt leikrit er frumsýnt.
og kveðja sinn myndlistarmanninn til verka hverju
sinni. Gætu leikskrárnar þá orðið verulega eigu-
legir gripir.
Steinn Steinarr skáld brá sér til Ráðstjórnar-
ríkja á síðastliðnu sumri, og birtist viðtal við hann
fyrir nokkrum vikum í Alþýðublaðinu um reisuna.
Skáidið lætur vaða á súðum eins og það væri að
halda skálaræðu í vodkapartíi hjá Krústjoff og vildi
reyna að þóknast gestgjafanum með því að þylja
glefsur úr ræðu hans á 20. þinginu. Viðtalið er ekki
annað en stundarfjórðungs innsýn í aldarfjórðungs
hversdagsiðju Steins Steinarr: að draga dár að
pólitískum skrafskjóðum og Helga Sæmundssyni
sérstaklega, síðan fundum þeirra bar fyrst saman.
Steini brást ekki bogalistin: töluverður úlfaþytur
varð i dagblöðunum og manna á meðal út af við-
talinu. Ráðstjórnarvinir ýmsir brugðust ókvæða
við, en hinn andinn kunni sér ekki læti. Viðbrögð
beggja einkenndust eins og fyrri daginn af full-
komnu húmorleysi, og má mikið vera ef lífsalvar-
an á ekki eftir að koma báðum í koll, því margt
39