Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði - 01.04.1966, Blaðsíða 86

Mosinn (Rhacomitrium) er hér mjög mikill en smá snjómosablettir
(Anthelia) innan um hann. Skammt frá athugunarblettinum var upp-
blástursbarð, sem sýndi, að þarna hafði áður verið þykkur jarðvegur
með runnaheiði. Mosaheiðin er hér greinilega frumgróðurlendi á
blásnu landi. Við barðið var enn allmikil hálfgróin mold, þar sem tún-
vingull (F. rubra) og hálmgresi (C. neglecta) voru drottnandi tegundir.
Einnig var þar mikið af grávíði ("S. glauca), loðvíði ( S. lanata) og mús-
areyra (Cerastium alpinum). Mosaheiðin er aðalgróðurlendið á þess-
um slóðum jafnskjótt og kemur upp fyrir lægðina fram með Þjórsá,
þar sem ekki eru blásnir melar.
Blettur XXIX. 6, við Gljúfurleit, hæð um 660 m uppi á háöræfun-
um fyrir ofan brúnir Þjórsárdældarinnar. Stinnastör (C. Bigeloiuii) og
grasvíðir (S. herbacea) þekja álíka mikið. Þar sem jarðvegurinn er allra
þynnstur verður grávíðirinn mestur, og þar er mosabreiðan oft rofin.
Lítur helzt út fyrir, að grasvíðirinn verði þar á undan mosanum
(Rhacomitrium) að ná fótfestu. í dældum í mosaheiðinni, þar sem vatn
safnast á vorin, óx nær eingöngu hálmgresi (C. neglecta).
Blettir XXX. 1—2, Fornihvammur, hæð 320 og 270 m. 2 er um 50
m hærra en blettur XXX. 9, sem fyrr er lýst, en í þessari hæð verður
greinileg gróðurbreyting. Krummalyngið (E. hermafroditum) hverfur
að mestu úr mosaheiðinni, og háplöntur strjálast nú mjög, svo að þær
þekja ekki meira en 25% flatar, en náðu áður upp undir 50%.
Blettir XXX. 3—4, Holtavörðuheiði, hæð 370 og 400 m. í 3 þekja
háplöntur um 20%. 4 er á hæðarbungu, og er þar mjög grýtt, háplönt-
urnar vaxa einungis þar, sem smálautir eru, og þekja ekki yfir 10%.
Athyglisvert er, hve háplöntutegundum fer hér fækkandi með vaxandi
hæð, sbr. Tab. XXX. 1-4.
Blettur XXXI. 1, Ormavellir við Kaldadal, hæð um 300 m. Athug-
unarbletturinn er á hávaða, en gróður dældanna er sýndur í tab. XX.
4. Flötur háplantna um 20%.
b. Mosaþemba með grasvíði ('Salicetum herbaceae Rhacomitriosum).
í gróðursveit þessa eru sameinuð þau hverfi mosaheiðarinnar, sem
grasvíðir (S. herbacea) verður drottnandi í. Eins og fyrr segir, er gróð-
ursveit þessi, þar sem lífskjörin eru hörðust í mosaheiðinni, skjól
minnst og snjóléttast. Þótt tegundir hennar séu fleiri en í stinnustar-
arsveitinni, standa þær svo miklu strjálla, að munurinn á grasvíðisveit
mosaheiðarinnar og háplöntulausri mosaþembu verður oft sáralítill.
Algengustu tegundir grasvíði sveitarinnar eru: grasvíðir (S. herbacea)
84 Flúra - tímarit um íslenzka grasafræði