Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði - 01.04.1966, Blaðsíða 54

svo að hverfið liggur á takmörkum mosaheiðar. Þursaskegg (A'. myo-
suroides) setur allra tegunda mestan svip á landið, krummalyngs (E.
hermafroditum) gætir minna en í móasefshverfinu, en móasef (J.
trifidus) er hér enn allmikið. Stinnastör (C. Bigeloiuii) er áberandi,
svo að hún nær oftast meiri tíðni en þursaskeggið, en flötur beggja
er álíka stór. Allmikið er af fléttum, einkum fjallagrösum (Cetraria
islandica). Mér virðist hverfi þetta vera að mörgu leyti skylt Juncus
trifidus og Carex rigida heiði þeirri, sem Samuelsson lýsir í Finse
(1916 pp. 18—24), en þau gróðurlendi telur hann skyld þursaskeggs-
heiði. Hér á Kaldadal er erfitt að draga mörkin milli móasefs- og þursa-
skeggshverfanna umfram það, sem áður var sagt um snjódýpt og skjól.
Þursaskeggshverfið gengur víða yfir í stinnustararhverfi án skýrra
marka, og sama má raunar segja um móasefshverfið. Braun Blanquet
(1926 p. 253) segir um þursaskeggssveitina (Elynetum), að hún komi
fyrir þar, sem er „Schneefreiheit im Winter, Austrocknung und be-
tráchtliche, oft rasche Temperaturschwankungen des Standortes, die
namentlich im Frújahr und Winter vielfaches Gefrieren und Auftauen
zur Folge haben“. Þetta á vel við þursaskeggssveitina hér á landi, bæði
í heiði og brekkum.
Aðrar tegundir í hverfi þessu, sem helzt gætir eru: blávingull (Fes-
tucavivipara), túnvingull (F. rubra), kornsúra (Polygonum viviparum),
krossmaðra (Galium boreale), gulmaðra (G. verum) og hvítmaðra (G.
pumilum). En sunnanlands er krossmaðra ein af einkennistegundum
þursaskeggsheiðarinnar. Á sumurn stöðum gætir nokkuð: bugðupunts
(Deschampsia flexuosa), grasvíðis (Salix herbaceá) og bláberjalyngs
(Vaccinium uliginosum), í einum blettinum er rnikið af holtasóley
(Dryas octopetala) og blóðbergi (Thymus arcticus).
Hverfið er alltegundamargt. Litlu munar á A- og E-flokkunum.
Ch gætir lítið, nema á einum bletti, þar sem holtasóleyjan er mest, en
þar mun vera um afbrigði hverfisins að ræða eða jafnvel sjálfstætt
gróðurhverfi, sem einnig finnst á láglendi (Steindórsson 1951 nr. 57).
H er drottnandi lífmynd um 60%. Um einstaka bletti skal tekið fram:
Blettir XX. 4, 6—7 eru allir frá Ormavöllum sunnanvert við Kalda-
dal í um 300 m hæð, 4 er úr hraunjaðri, dældir í honum vaxnar
þessu hverfi, sem hverfur yfir í mosaheiði á hryggjunum. Þursaskegg
og móasef ríkja í gróðursvip, en mosinn (Rhacomitrium canescens)
þekur allt að 50%. í blettum XX. 6—7 er mikill mosi, meiri þó í 6.
Mikið ber á fjallagrösum (Cetraria islandica) og fleiri fléttum.
Blettur XX. 5 er úr hreinni þursaskeggsheiði í Brunnum við
Kaldadal í tæplega 400 m liæð. Bletturinn er á hallandi móabarði, sem
52 Flóra - tímarit um íslenzka grasafræði