Félagsbréf - 01.03.1960, Síða 32

30
FÉLAGSBRÉF
morð, áður en drengurinn varð fjög-
urra ára, mótar hann meira en nokk-
ur annar, úr dimmum heimi eðlis-
hvatanna.
Faðir hans hafði sleppt honum í
lausu lofti. Miriam bjargar honum,
hjargar honum einu sinni, þegar
hann er að fara í hundana í Kaup-
mannahöfn. En hún, draumurinn
um þá einu, getur heldur ekki
bjargaS honum. Hún og danskur
miðlungsrithöfundur (Börge Hviid)
eru sjálfsbjargarhvöt hans, eða eins
og hann segir: „aumkunarverð hvöt
hans til að bjarga sér frá öllu því,
sem hann hefir svikið." Hann var að-
eins „sá duglegi herra Einhver, sein
kunni skil á tónum og formi, eins
og loddari á kanínum sínum“. René
frændi hans var líka „bara gamall,
góður loddari með útskýringar í
hattinum> sem spruttu upp og voru
eða voru þar ekki, það stóð algjör-
lega á sama. Skýringar og kanínur,
það gildir einu, endalaus röð orða,
sem ekkert tákna.“ Vissar hugsanir
er heldur ekki hægt að hugsa, nema
ákveðinn fjölda skipta — milljón
sinnum. Síðan var ekki hægt að
hugsa hugsunina, hún þvælist aðeins
til eins og hringur án miðpunkts og
án eigin vissu um að mæta sífellt
aftur sjálfri sér. Eins og útþvæld
hugsun hafði umhverfi móður hans
lifað sjálft sig og snerist nú aðeins
áfram vegna tregðulögmálsins. En
nú hvarf einnig það í hina miklu iðn,
eins og Titanic, lystiskipið, sem hafði
verið búið öllum hugsanlegum örygg-
istækjum og þægindum.
III.
Menn voru almennt sammála um,
að Lillelord væri bezta bók Borg-
ens. „Það væri ekki sannleikan-
um samkvæmt að halda því fram,
að Hinar myrku lindir stæðu henni
jafnfætis,“ skrifar m.a. Carl Keil-
hau í Dagblaðið. Vissulega bregður
fyrir í bókinni „leiftrum sálfræði-
legrar skarpskyggni, ríkrar sjón-
næmrar athygli, þjáningar, kýmni.
En leiftrin renna ekki saman í eina
heild.“
Talsvert hetur tókst með skáldlega
heild þriðja og síðasta bindis verks-
ins, „Við erum húnir að ná hon-
um“ (1957), sem ber sem tilil loka-
svarið úr Lillelord. Þetta þriðja
hindi endar einnig á sama svarinu,
en þá er það heimavarnarliðsmaður,
sem finnur hann dauðan á gólfinu,
Iþar sem hann er nýbúinn að skjóta
sig að Miriam viðstaddri, með
skammbyssuna í annarri hendinni,
en glereggið í hinni, eins og faðir
hans. Það er dagana, sem landið er
að öðlast frelsi sitt á ný eftir síðasla
stríð. Wilfred hefir lagt lag sitt við
hernámsliðið, en ekki aScins það,
hann hefir leikið hlutverk Janusar,
guðsins með andlitin tvö, og einnig