Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði - 01.04.1966, Blaðsíða 7

ÁSKELL LÖVE OG DORIS LÖVE:
ÍSLENZKI DÍLABURKNINN
íslenzkar jurtir eru í senn erlendar jurtir, tegundir, sem komið hafa
annars staðar frá endur fyrir löngu. Jafnvel þær jurtir, sem við teljum
einlendar á íslandi, eru það aðeins að vissu leyti. Þær eru allar afbrigði
eða deiltegundir tegunda, sem eru algengar í nágrannalöndunum aust-
anliafs eða vestan, og sama er að segja um hinar svokölluðu tegundir
íslenzkra fífla og undafífla, sem auka kyn sitt með geldæxlun. Það er
aldur landsins, eða öllu heldur æska þess, jarðfræðilega séð, sem veldur
því að engar tegundir liafa getað orðið til á íslandi, en það er önnur
saga, sem ekki verður rakin hér.
Sökum þess að íslenzkar jurtir eru mikilvægur hluti af sögu þeirra
tegunda, sem hér liafa numið land í fyrndinni, er áríðandi að hver teg-
und, deiltegund og afbrigði beri það nafn, sem réttast verður talið og
nákvæmast. Ragnt nafn leiðir af sér rangar hugmyndir um skyldleika,
og eins gerir það okkur erfiðara fyrir, ef við reynum að gera okkur grein
fyrir jrví, hvenær og hvaðan jurtin kom til íslands. Þetta á að sjálfsögðu
aðeins við hin latnesku vísindaheiti tegundanna, en ekki við Jrau ís-
lenzku nöfn, sem íslendingar einir kæra sig um. Vandamálið er hið
sama í öðrurn löndum, þar sent grasafræðingar hafa gert sér far um að
finna æ nákvæmari aðferðir til að aðskilja náskyldar tegundir og
ákvarða hin réttu nöfn fyrir hverja slíka tegund, en á íslandi hefir oft
viljað brenna við, að jafnvel grasafræðingar hafa liunzað leiðréttingar
og notað röng nöfn vísvitandi heila mannsævi eftir að þau hafa verið
leiðrétt.
Undanfarinn áratug höfum við verið að rannsaka skyldleika og sögu
þeirra tegunda jurta, sem vaxa á hinum nakta tindi Washington-fjalls-
ins í New Hampshire ríkinu í austanverðri Ameríku. í sambandi við
athuganir á vissum burkna, sem löngum hefir verið talinn vera amer-
ískt afbrigði af dílaburkna, eða Dryopteris dilatata (Hoffm.) A. Gray, í
víðustu merkingu tegundarinnar, skoðuðum við eintök í grasasöfnum
frá ýmsum stöðum í Ameríku og Evrópu. Við vissum reyndar áður, að
TÍMARIT UM ÍSLENZKA GRASAFRÆÐI - FlÓra 5