Alþýðublaðið - 24.12.1943, Blaðsíða 57

Jólablað Alþýðublaðsins
Jörgen Rosendal
mm r •••
Fnour a jorou
Frú Marteinsson var orðin friðarsinni. Hún hafði
orðið fyrir áhrifum frá fröken Humals, sem flutti
inn í íbúðina við hliðina. Frökenin hafði umboð fyrir
happdrættið. Þær frú Marteinsson og hún höfðu
fljótlega orðið góðar vinkonur.
Fröken Humals var hávaxin og grindhoruð. Hún
hafði aldrei haft heppnina með sér í skiptum sínum
við karlmennina, hvort sem sökin var nú hennar
eða karlmannanna. Fröken Humals hallaðist sjálf
að því síðarnefnda. Hún tók þann kost að leggja
fæð á karlmennina. Og það sneri huga hennar að
friðarstarfsemi.
,,Það eru karlmennirnir, sem vilja berjast,“ sagði
hún. ,,Ef engir karlmenn væru til, myndi aldrei
koma til styrjaldar. Vér konur verðum þess vegna
að halda saman móti karlmönnunum. Þá gætum við
kannske smátt og smátt öðlazt þá aðstöðu í þjóðfé-
laginu, að okkur auðnaðist að koma í veg yrir styrj-
aldir.“
Fröken Humals var formaður í þeirri deild Frið-
arvinafélags kvenna, sem starfaði í þessum bæjar-
hluta. Og hún fékk strax talið frú Marteinsson á að
ganga í félagið.
Frú Marteinsson var lítil og holdug og hafði fjör-
ugt hugmyndaflug. Sumir sögðu, að hún væri ekki
sem áreiðanlegust, en það var ekki rétt hermt. Hug-
myndaflugið hljóp bara einstaka sinnum í gönur
með hana, svo að hún skáldaði stundum ofurlítið
sjálf til að „punta upp á“ sannleikann. Frú Mar-
teinsson leit sjálf svo á, að hún væri listræn að
eðlisfari. I skrifborðsskúffunni hennar voru geymd
nokkur ljóð. Og hún var þeirrar skoðunar, að hún
mundi hafa orðið skáldkona, ef ekki hefði borið
saman fundum hennar og herra Marteinsson. Nú
hafði enginn tími unnizt til slíkra hluta og frú Mar-
teinsson var á góðri leið með að verða hugsjúk út
af sínu borgaralega lífi, þegar fröken Humals skaut
upp.
Hún helgaði sig friðarstarfinu af lífi og sál.
Hún orti ofurlítinn ljóðaflokk, sem hún kallaði
„Friður á jörðu“. Hann var lesinn upp á fundi í
félaginu við mikinn fögnuð félagskvenna, sem sögðu,
að hún væri listakona.
Frú Marteinsson hafði ekið sér í sætinu og sagt
„ó-ó“ og „nei-nei“. „Þetta væri ósköp ómerkilegt.“
En sjálfri fannst henni ákaflega mikið til um ljóðin.
Hún tók að klæðast á listrænni hátt en fyrr. Hún
lét legubekkinn standa á ská út frá veggnum ©g
fyllti hann af púðum í öllum regnbogans litum.
Þar hvíldi hún og beið eftir innblæstri til aö
yrkja ný friðarkvæði. Og það varð smám saman föst
regla, að á hverjum fundi væri lesið kvæði eftir frú
Marteinsson.
Hún varð ómissandi þátttakandi í félagsskapnum,
enda var það hún, sem átti hugmyndina að „Friðar-
degi heimilanna“.
Á þessum degi, sem átti að vera sunnudagur,
skyldu félagskonurnar einvörðungu helga sig heim-
ilum sínum og láta einskis ófreistað til þess, að dag-
urinn yrði sem allra hátíðlegastur. Það átti að dekra
við karlmennina í mat. Það átti að leggja allt kapp
á að viðhalda andrúmslofti friðsemi og eindrægni á
heimilinu. Ef deilur kæmu upp, skyldi maður setj-
ast í sæti sáttasemjarans og leggja ofurkapp á að
sætta hina stríðandi aðila. Þessi dagur átti að færa
karlmönnunum heim sanninn um það, hversu tilver-
an yrði dásamleg, ef breytni allra manna markaðist
af þeim anda friðarins, sem Friðarvinafélagið leit-
aðist við að afla fylgi.
„Frá heimilunum verður andi friðarins að koma,“
sagði frú Marteinsson. „Við verðum að byrja í smá-
um stíl.“
Hugmyndin fékk góðar undirtektir og fyrsti „Frið-
ardagur heimilanna“ rann upp. Fröken Humals eyddi
að sjálfsögðu deginum með frú Marteinsson og fjöl-
skyldu hennar. Og frú Marteinsson hafði fyrirhug-
að, að þau færu öll í skógartúr. Marteinsson var
alltaf svo meðfærilegur undir beru lofti.
Svo óku þau út í skóg. Börnin höfðu litla fána í
höndunum og frú Marteinsson hafði meðferðis
skemmtilega pappírshatta, sem þau ætluðu að setja
upp, meðan þau væru að borða. Vinnustúlkan sat á
ökumannssætinu við hlið ökumannsins og fannst
hann ansi snotur.
Þau völdu sér skemmtilegan stað í skóginum og
tóku upp nestið. Það var ósvikið góðgæti, sem frú
Marteinsson hafði matbúið. Blóminn í því var þó
kjúklingar og agúrkusalat. Frú Marteinsson hafði
valið beztu kjúklingana, sem völ var á. Og þeir voru
líka sannarlega ljúffengir.
En sérstaklega hafði hún fyrirhugað að koma
þægilega á óvart með máltíðina heima um kvöldið.
Hún hafði keypt héra af sveitabónda og hérasteik
ætlaði hún að bera á borð, þegar heim væri komið.
Það var var glatt á hjalla þrátt fyrir smávegis
óheppni.
Fyrst varð þeim það á að setjast á mauraþúfu,
þegar þau ætluðu að fara að snæða. Marteinsson
formælti hroðalega, en tók sig á, þegar frú Marteins-
son beindi til hans strengilegu friðartilliti.
Frú Marteinsson flýtti sér að breiða yfir þetta
óhapp með því að útbýta pappírshöttunum.
Marteinsson var Tyrki með rauðan fez, sem fór illa