Alþýðublaðið - 24.12.1943, Blaðsíða 20

20 W"S 6 W ® m JólablaS AlMíiublaSsins
Finnur Jónsson
EFTIR að bifreiðaferðir hófust milli landsfjórðunga
um 1930 fékk alþýða manna fyrst færi á að kynnast land-
inu. Áður voru langferðir um landið til skemmtiferða
einungis á færi skeiðríðandi höfðingja eða fótgangandi
flækinga. Nú er ekið á 10—12 klukkustundum milli
Reykjavíkur og Akureyrar, og farið kostar um 70 krónur.
Þessi ferð tók áður sex daga að sumarlagi á góðhestum
og kostaði offjár.
Bifreiðaferðirnar hafa gerbreytt lífi manna. Bifreiða-
vegir kvíslast um flestar byggðir landsins og jafnvel inn
í óbyggðir. Þó eru stöku byggðir, sem enn hafa orðið út-
undan, og má þar einkum nefna Hornstrandir. Þangað
ferðast fáir vegna samgönguleysis og vegaleysis, og miklu
færri heldur en þeir, sem fara inn í óbyggðirnar. Náttúru-
fegurð er þó mikil og sérkennileg á Hornströndum, svo
að óvíða gefst önnur eins. Þetta er flestum hulið, og þó
að ég hafi átt heima skammt frá Hornströndum rúm 20
ár, var mér þetta ekki ljóst fyrr en s.l. sumar. ,Þá loks
lagði ég í ferðalag norður á Hornstrandir.
VIÐ FÓRUM frá ísafirði hinn 27. júní kl. 5 síðdegis
á hafnsögubátnum, sem er mjög ganggóður, þótt lítill
sé. Vorum við tveir saman á ferðalaginu, ég og Þórleifur
Bjarnason, höfundur Hornstrendingabókar, og hinn þriðji
Kristján Kristjánsson varahafnsögumaður, kunnur skip-
stjóri og vélamaður á ísafirði. Sólskin var og veður hið
bezta. Gekk ferðin ágætlega. Fjöllin norðan Djúps fjar-
lægðust óðum, en fyrir stafni blöstu við snæviþaktar hlíð-
ar Jökulfjarða. Ferðinni var heitið inn í botn Veiðileysu-
fjarðar. Er hann mjög langur með háum fjöllum á báðar
hendur, og er þar skipalægi hið bezta.
Utarlega í firðinum er Marðareyri. Þar var stórbú fram
yfir síðustu aldamót. Þar bjó áður Benjamín, faðir Ólafs
stórkaupmanns og þeirra systkina, og síðar ekkja Benja-
míns, en hann drukknaði rétt undan eyraroddanum í
augsýn heimafólks. Við skoðuðum bæjarrústirnar á Marð-
areyri og eru þær vaxnar grasi. ^
Fré Hornströndum
Tveir aðrir bæir voru áður í Veiðileysufirði og hval-
veiðastöð að auki, en nú er þar allt í eyði. Sólin skein
Dg snæviþakin fjöllin spegluðust í lygnum firðinum. Allt
i'ar rótt, og það var undarleg- tilfinning, sem greip huga
okkar, þegar við sigldum inn eftir þessum fagra eyðifirði,
sem áður var fullur af lífi, en nú var vafinn í hátíðlegri
kyrrð. • <
Um kl. 9I/2 um kvöldið vorum við komnir á land fyrir
botni fjarðarins. Fengum við okkur hressingu áður en
við lögðum af stað og kvöddum Kristján með mestu
virktum. Stór snjóskafl var í fjörunni og náði hann niður
að sjó. Stigurn við nú á skíði okkar og héldum af stað.
Þegar við höfðum gengið röskan fjórðung stundar var
skíðafærið búið í bili. Hlíðin var auð á stórum köflum
og milli skaflanna teygði angandi vor’gróðurinn sig í sólar-
átt. Þarna voru nokkrar kindur á beit, sem komnar voru
í gróandann úr næsta firði. Þessi hluti hlíðarinnar mun
heita „Þrætupartur", enda var hann eins og aldingarður
innan urn snjóskaflana og jökulurðina. Eftir hálfa stund
stigum við aftur á skíðin. Snjórinn var glerharður, þó
enn sæi til sólar, en undir snjóbreiðunni heyrðist glað-
lega hjalandi lækjarniður.
HÉLDUM VIÐ nú sem leið lá ujip í Hafnarskarð,
sem er um 600 m. á hæð. Skarðið er þröngt og snar-
bratt, en klettaveggir á báðar hliðar við það. Þar er

Höfn í Hornvík. Kálfatindur & Hornbfargi ber hæst i boksýn.