Morgunblaðið - 20.07.1975, Blaðsíða 1

162. tbl. 62. árg.
SUNNUDAGUR 20. JULl 1975
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
Toppfundiir
staðfestur
Genf, 19. júlí. Reuter.
Öryggisráðstefna Evrópu sem
35 rfki taka þátt f staðfesti f morg-
un að iokaþáttur hennar gæti haf-
ist með toppfundi f Helsingfors
þann 30. júlf. Ákvörðunin, sem
formlega var lesin upp af for-
manni svissnesku sendinefndar-
innar, Rudolf Binschedler á
fundi formanna sendinefnda var
tekin eftir 15 klukkustunda lang-
ar umræður um málamiðlunar-
texta um hinn umdeilda kafla,
þar sem fjallað er um heræfing-
ar. Heræfingarnar voru lengi
þrætuepli Tyrkja og Kýpur-
manna. Nauðsynlegt var að rfkin
næðu samkomulagi um þær áður
en sendinefndarformenn gætu
formlega staðfest upphafsdag
lokaþáttar ráðstefnunnar, sem f
raun var gert sfðasta mánudag.
Sendir Peron
þingið heim?
Buenos Alres, 19. júlí. Reuter.
MARIA ESTELA Peron for-
seti sagði ráðherrum sfnum á
fyrsta stjðrnarfundinum sem
hún hefur haldið f tæpa viku
að hún kynni að fara þess á
leit við þingið að það tæki sér
frf. Frú Perón hefur þjáðst af
inflúensu og ofþreytu og lækn-
ar ráðlögðu henni að hvfla sig.
Frú Peron verður einnig að
ákveða hvort Celestino Rod-
rigo efnahagsráðherra skuli
segja af sér. Ýmsir foringjar
Framhald á bls. 47.
NIXON VITNI AÐ
UMFERÐ ARSL Y SI
Camp Pendleton, Kalifornfu, 18. júlí. AP.
NIXON fyrrum Bandaríkjaforseti
varð í gær vitni að alvarlegu
umferðarslysi þar sem þrír land-
gönguliðar flotans biðu bana.
Tveir þeirra létust samstundis en
hinn þriðji var á lífi þegar Nixon
og föruneyti hans bar að og
reyndi Nixon árangurslaust að
bjarga lífi hans. Nixon var á ferð
með Julie dóttur sinni, og manni
hennar, þegar bifreið sem á und-
an þeim ók lenti í árekstri með
ofangreindum afleiðingum.
Nixon fól öryggisverði sínum að
kalla á sjúkrabil en reyndi sjálfur
ásamt Edward Cox tengdasyni
sínum og aðstoðarmanni að hjálpa
hinum slasaða.
Vinir að-
skildir
Houston, 19. júlf. Rueter.
ÁHAFNIR geimskipanna
Apollo og Soyuz skildu þau
að seinni hluta laugardags
og hófu undirbúning heim-
ferðar, hvor í sínu lagi. Er
þar með lokið tveggja daga
sambýli 5 geimfara,
tveggja sovézkra og
þriggja bandarískra, sem
hringsólað hafa saman um-
hverfis jörðina í geimskip-
um sínum.
Leiðangursstjóri Bandaríkja-
mannanna, Thomas Stafford,
kvaddi sovézka leiðangursstjór-
ann með handabandi og lokuðu
þeir síðan hlerunum á milli skipa
sinna, seint á föstudagskvöld.
Augljóst var að geimfararnir
höfðu allir orðið hinir mestu mát-
ar, og rápuðu þeir sífellt á milli
geimskipa, deildu saman máltið-
um og unnu sameiginlega að til-
raunum. Nú munu áhafnirnar
gera tilraunir sin I hvoru lagi.
Frá hinum fjölmenna útifundi portúgalskra sósfalista í Oporto f fyrrakvöld. — Á
bls. 18—19 f Mbl. í dag er birt viðtal við portúgalska kommúnistaleiðtogann Alvaro
Cumhal. ________
Staða sósíalista hef-
ur styrkst í Portúgal
Lissabon, 19. júlf.
AP. Reuter. NTB.
ÚTIFUNDUR sósialista í
Oporto I gærkvöldi var
geysifjölmennur og mis-
tókst kommúnistum að
koma i veg fyrir að hann
færi fram. Ekki kom til
alvarlegra átaka á fundin-
um en kommúnistum sem
nærri voru var stökkt á
brott af fundarmönnum.
Fundinn sóttu 80000
manns, en á fundi sem
hernaðaryfirvöld þau sem
borginni ráða boðuðu til á
sama tíma til að „verja
byltinguna" voru um 1500
manns, mest kommúnistar.
Spennan jókst enn í landinu í
dag og var víða róstusamt. Gerð
var hríð að bækistöðvum
kommúnista á nokkrum söðum og
í borginni Alveira beittu her-
menn táragasi til að dreifa mann-
fjöldanum og ná fólki út úr
húsnæði kommúnistaflokksins.
Hermenn eru við öllu búnir og
er nú leitað að vopnum og „aftur-
haldsseggjum" i öllum bflum á
leið til Lissabon, en þar hafa
sósíalistar boðað til nýs útifundar
í kvöld. Kommúnistar segjast
staðráðnir i að hindra að sá fund-
ur fari fram og Cunhal leiðtogi
þeirra hefur skipað mönnum
sínum að manna götuvirki og
hindra að sósíaiistar komist á
fundinn. Talsmaður hersins
hefur sagt að öllum sósialistum
verði heimilt að fara á fundinn.
Cunhal hefur ásakað sósialista
um gangbyltingaráform og sagt
Danskur sjávarútvegur í vanda
r
Sjómenn andvígir útfærslu Islendinga
Birthe Lauritsen, fréttamaður
Aarhus Stiftstidende, hefur sent
Mbl. eftirfarandi grein:
Danskur sjávarútvegur á sem
stendur f alvarlegum erfiðleik-
um, og forsvarsmenn stærstu
sjómannasamtakanna í Dan-
mörku hafa beðið Poul Dalsag-
er sjávarútvegsráðherra um að
banna allar landanir erlendra
skipa f dönskum höfnum.
Ástandið er svo alvarlegt að
við þvf er búizt að setja verði
marga fiskibáta á nauðungar-
uppboð fyrir árslok. Aukið verð
brennsluolfu og aukin sam-
keppni við erlenda togara —
einkum pólska — hefur orðið
til þess að margir hafa þegar
lagt bátum sínum. Markaðsverð
á fiski f Danmörku hefur einn-
ig verið lágt.
Formaður danska úthafs-
veiðasambandsins (Danmarks
Havfiskeriforening), Laurits
Törnes f Esbjerg, hefur sagt að
nauðsynlegt sé að ríkið veiti
meira fé til útvegsins.
— Ég er ekki sérstakur tals-
maður ríkisstyrkja en ég tel að
ríkið verði að hjálpa til þegar
markaðsverðið er f lágmarki,
því ella hrynur þessi atvinnu-
vegur til grunna, sagði Törnes.
Sjávarútvegsráðherrann,
Poul Dalsager, er ekki sama
sinnis.
— Ég tel, sagði ráðherrann,
að hið háa fiskverð á sfðasta ári
hafi leitt til þess að fiskveiða-
flotinn stækkaði of mikið. Það
þjónar engum tilgangi að halda
úti of stórum flota sem ekki er
arðbær.
Ráðherrann telur að um
milljónaútgjöld yrði að ræða ef
,il aðstoðar kæmi og að rfkið
hafi ekki efni á því að taka á sig
slfkar greiðslur.
Sören Knudsen, formaður
danska sjómannasambandsins
(Dansk Fiskeriforening) frá
Skagen segir að útfærsla fs-
lenzku landhelginnar muni
verða til þess að aukin ásókn
verði á hefðbundin mið
danskra sjómanna. Hann segist
telja að danskir sjómenn séu
yfirleitt andvígir útfærslu fisk-
Framhald á bls. 47.
Þannig sér Halldór Pétursson
fyrir sér ástandið f Portúgal.
mönnum sinum að búast til varn-
ar gegn þeim.
Á veginum milli Oporto og
Lissabon hafði í dag verið komiö
upp sex vegatálmunum og sveitir
„borgara" leitað í bílum á leið til
Lissabon. Hermenn hafa um-
kringt útvarps- og sjónvarpsstöðv-
ar i Lissabon og herinn hefur
hvatt sveitir „borgara" til að láta
hermönnum eftir að manna vega-
tálmanir og götuvigi. Virðist sem
nokkur spenna sé komin upp
milli kommúnista og hersins.
FRANSKIR SJÓMENN
MÓTMÆLA MENGUN
Doauville, Frakklandi, 19. júll. Routor.
FISKIMENN frá Normandi
lokuðu I dag hafnarinnsigling-
unni i Deauvilie með togurum sín-
um til að mótmæla mengun ós-
hólma árinnar Signu. Um 15
togurum var lagt i hafnarmynnið
og á þeim var komið upp stórum
borða með áletruninni „Meng-
unin er að drepa okkur, á morgun
drepur hún ykkur“. Umferð um
höfnina lokaðist alveg og varð að
fresta siglingakeppni sem átti að
hefjast i Deauville.
1 ræðu sinni á fundinum í
Oporto sagði Mario Soares leið-
togi sósialista að sósíalistar muni
ekki sætta sig við að Portúgal yrði
breytt í einangrunarbúðir komm-
únista.
Herinn segist ráða lögum og lof
um í landinu og kveðst ekki hika
við að beita valdi til að stilla til
friðar komi til átaka milli komm-
únista og sósíalista. Hermenn
voru kallaðir á vettvang í bænum
Batalha en þar höfðu bændur
gert atlögu að kommúnistum og
barið marga þeirra á götum úti.
Hermennirnir skutu úr byssum
sinum upp i loftið til að dreifa
hópnum sem sagt var að hefði
hótað að drepa hvern kommún-
ista sem fyndist.
Viðvörun
Ræða Alexanders
Soizhenltsyn I Washlngton
í BLAÐINU I DAG