Morgunblaðið - 10.10.1976, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNÚDAGUR 10. OKTÓBER 1976
17
tillögunum. Hvort ráðuneytið
hefir fengið þær skýringar, sem
það fór fram á, veit ég ekki. En
deildarfundur hefir að minnsta
kosti engar viðhlítandi skýring-
ar látið frá sér fara. Um við-
brögð ráðuneytisins, eftir að
skýringa var leitað, er mér
ókunnugt.
Innan deildar hafa haft
forystu í þessum málum nokkr-
ir bókmenntafræðingar, sem
notið hafa stuðnings manna,
sem telja sig vera „í takt við
tímana". Hjá hafa setið nokkrir!
4) Meistarapróf er afnumið í
stað þess að gera nauðsynlegar
reglugerðarbreytingar um það
Niðurstaðan yrði sú, að
cand.-mag.-próf í ensku yrði
eina kandídatsprófið, þar sem
málfræði og bókmenntir eru
skyldugreinir. . Enska yrði
þannig sett skör hærra
(slenzkunni, ef þessar fárán-
legu tillögur næðu fram að
ganga.
Ég fullyrði, að ekki er hægt
að kenna íslenzka málfræði til
kandídatsprófs, án þess að
nemandinn læri allmikið í
íslenzkri bókmenntasögu.
Kandídatsefnið þarf að þekkja
heimildir sínar að islenzku máli.
Á kandídatinn legðist
jóhjákvæmilega mikil auka-
MENNTIR
ungir menn, sem gera sér ekki
grein fyrir, að þeim ber sem
embættismönnum að hafa
skoðun á háskólamálum, og
eru enn hræddir við að taka.
afstöðu. En nokkrir menn hafa
viljað spyrna við fæti. Deildar-
ráð gerði á síðast liðnum vetri
skoðanakönnun meðal kennar-
anna í íslenzku um það, hvort
þeir væru fylgjandi skiptingu
Islenzkunnar i tvær sjálfstæðar
prófgreinir. Kennararnir i
islenzku eru 10. Af þessum 10
greiddu 6 atkvæði — Baldur
Jónsson, Halldór Halldórsson,
Helgi Guðmundsson, Hreinn
Benediktsson, Jón Friðjónsson
og Jónas Kristjánsson — og
voru þeir allir á móti
skiptingu islenzkunnar, en
einn — Njörður P. Njarðvik —
lét bóka á deildarráðsfundi, að
hann væri henni meðmæltur.
Greinilegt er því, að deildin
hefir gengið i berhögg við
skoðun yfirgnæfandi meirihluta
íslenzkukennaranna um þá
grein, sem þeir eiga að annast
og bera ábyrgð á. En deildar-
fundur og háskólaráð hafa —
auk þess sem á undan var
gengið — tvívegis á þessu ári
vegið í sama knérunn og sam-
þykkt klofninginn, m.a. með
tilstyrk eða hjásetu ungra og
óreyndra sakleysingja, sem
virðast aldrei hafa velt því fyrir
sér, að til séu íslenzk mál-
vandamál né heldur, að bók-
menntir án máls eru ekki til.
Mig langar að skýra frá fjór-
um atriðum, sem reglugerðar-
frumvarpið, ef frumvarp skyldi
kalla fremur en frumhlaup, ger-
ir ráð fyrir. Þau eru þessi:
1) Stúdent er heimilt sam-
kvæmt frumvarpinu að lesa
íslenzka málfræði sem auka-
grein til B.A -prófs, án þess að
líta i íslenzkar bókmenntir.
2) Stúdent er heimilt sam-
kvæmt frumvarpinu að lesa
íslenzkar bókmenntir sem
aukagrein til B A.-prófs án þess
að lita í islenzka málfræði.
3) í ákvæðunum um cand -
mag.-próf felst, að menn geta
lokið kandídatsprófi i íslenzkri
málfræði án þess að hafa
nokkru sinni á háskólaferli sín-
um litið í íslenzkar bókmenntir
og kandídatsprófi í íslenzkum
bókmenntum án þess að hafa
nokkru sinni litið í islenzka mál-
fræði
vinna við lestur islenzkrar bók-
menntasögu eða hann hrein-
lega félli.
Ég fullyrði enn fremur, að
kandídat í íslenzkri bókmennta-
sögu getur ekki stundað alvar-
legar rannsóknir á fjölmörgum
þáttum íslenzkra bókmennta
án fræðilegrar þekkingar á
íslenzku máli. Á ég þá ekki
aðeins við fornbókmenntir,
heldur einnig texta frá öllum
öldum, sem íslenzkar bók-
menntir ná yfir. En kandidatinn
gæti ef til vill orðið ritdómari
við dagblað.
Ég sleppi að ræða það að
sinni, hver áhrif ofan greind
lausung i islenzkukennslu i
Háskólanum hefði á lægri
skólastigum, t.d. í mennta-
skólunum, ef þeim verður þá
ekki komið fyrir kattarnef á
næstunni. Þetta andvaraleysi í
skólamálum er hugsandi
mönnum áhyggjuefni, og
nauðsyn ber til, að þau verði
tekin til endurskoðunar. En mál
þetta ræði ég ekki að sinni
IV
Rithöfundur er þjónn máls-
ins.
Ég minntist á það hér að
framan, að íslenzkt mál og
áslenzkar bókmenntir væru
órofa heild. Svo hefir einnig
fyrsta skáld íslands — Egill
Skallagrímsson — talið. Hann
kveðst hafa ort Arinbjarnar-
kviðu „með málþjóns morgin-
verkum". Það má deila um,
hvað málþjónn merkir, en
sennilegast virðist mér nú, að
það merki „skáld". (Sumirtelja,
að það merki „tunga", en það
skiptir ekki máli. Agli er jafn-
hugstætt, hve íþrótt hans er
tengd málinu) Agli hefir verið
Ijóst, að skáldið var þjónn máls-
ins, varð að lúta lögum þess.
En hvað þá um bókmennta-
fræðinginn? Getur hann varpað
málinu frá sér eins og hverju
öðru fánýti? Er mál og still
eitthvert rusl, sem varðar ekki
skilning á bókmenntum né mat
á þeim? Og að lokum, hvað
verður um (slenzka málrækt, ef
unglingum er ekki innrætt að
lesa bókmenntir og njóta þeirra
einnig vegna málsins og þeim
kennt, hversu mikið má læra af
góðum höfundum um meðferð
máls, sem felur í sér beitingu á
málfræði þess.
Frϗslufundir
um kjarasamninga
V.R.

Mánudaginn 11. okt. 1976
Kl. 20.30 að Hagamel 4
Framsögumenn: Magnús L.
Sveinsson, Ingibjörg Guðmund.
Utsölustaðir
goodAear
hjólbarða
Reykjavík:
Hjólbarðaþjónusta Heklu h.f.,
Laugaveg 1 70— 1 72,
símar 21245 — 28080
Gúmmívinnustofan,
Skipholt 35, sími 31055
Hjólbarðaverkstæði
Sigurjóns Gíslasonar,
Laugaveg 171, simí 1 5508
Borgarnes:
Guðsteinn Sigurjónsson,
Kjartansgötu 12, sími 7395
Ólafsvik:
Marís Gilsfjörð
bifreiðastjóri, sími 6283
Húnavatnssýsla:
Vélaverkst. Víðir,
Víðidal
Sauðárkrókur:
Vélsm. Logi
sími 5165
Hofsós:
Bílaverkstæði Páls Magnússonar,
sínni 6380
Ólafsfjörður:
Bílaverkstæðið Múlatindur,
sími 621 94
Akureyri:
Hjólbarðaverkstæðið
Glerárgötu 34, sími 22840
Bilaþjónustan s.f
Tryggvagötu 14, simi 21715
Bilaverkstæðið Baugur,
sími 22875, Akureyri
Dalvík:
Bilaverkstæði Dalvikur,
sími 61122
Raufarhöfn:
Bilaverkstæði
Hreins Sigfússonar simi 51241
Egilsstaðir:
Véltækni s.f., simi 1455.
Seyðisfjörður:
Jón Gunnþórsson, 'sími 2305
Neskaupstaður:
Bifreiðaþjónustan simi 7447
Reyðarfjörður:
Bílaverkstæðið Lykill,
sími 41 99
Hella:
Sigvarður Haraldsson
Bilaverkstæði
Keflavík:
Gúmmiviðgerðin
Hafnargötu 89, simi 1731
Grindavík:
Hjólbarðaverkstæði Grindavíkur,
c/o Hallgrímur Bogason
Vestmannaeyjar:
Hjólbarðastofa Guðna,
v/Strandveg sími 1414
Hafnarfjörður:
Hjólbarðaverkst. Reykjavíkurveg 5
sími 51 538
Garðabær:
Hjólbarðav. Nýbarðinn,
simi 50606
GOOD-YEAR HJOLBARÐAR UNDIR BILINN
DRÁTTARVÉLINA OG VINNUVÉLINA
HEKLA hf.
Laugavegi 170—172 — Slmi 21240