Morgunblaðið - 23.11.1976, Blaðsíða 38

46
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 23. NÖVEMBER 1976
Fíkniefnamálið:
Einum sleppt
um helgina
EINUM manni var sleppt úr
gæzluvarðhaldi á laugardaginn,
en hann hafði setið inni rúma
viku vegna rannsóknar fíkniefna-
málsins mikla. Sitja þá inni tveir
ungir menn vegna rannsóknar
málsins.
— Krafla
Framhald af hls. 48
búningsvinnu í gær kom í ljós að
fóðringin hefur bognað líklega af
völdum jarðhræringa eða jarð-
skjálfta.
Þegar borsköftum var rennt
niður i fóðringuna, sem er 9
tommur að innanmáli strandaði
allt á um 75 metra dýpi, en
fóðringin nær niður á 650 metra
dýpi. Borsköftin eru um 7
tommur á þykkt. Hins vegar gekk
ágætlega að koma niður hitamæli-
tækjum, sem eru aðeins l‘A
tomma á þykkt og um 1 ‘A metri á
lengd og voru látin síga niður á
110 m dýpi. Ef aflögunin á rörinu
er einhver að ráði er mikil hætta
á þvi að borinn bori sig út úr
rörinu ef borun verður reynd og
þá er holan ónýt.
Um þessar mundir er verið að
flytja Jötunn aftur á borstæði
holu nr. 9, en þar var borun hætt
12. okt. sl., er leirhver opnaðist í
námunda við holuna.
— Rúmenar
Framhald af bls. 1.
sovézki leiðtoginn hafi hrifist
mjög af móttökunum.
Eftir virðulega móttökuathöfn
á Scinteiatorgi í Búkarest, þar
sem Brezhnev hélt stutta ræðu og
þeir Ceausescu tóku þátt í þjóð-
dansi, áttu leiðtogarnir fyrsta
viðræðufund sinn og ræddust við
í tæpar tvær klukkustundir. I
fréttatilkynningu var sagt að þeir
hefðu fjallað um mörg sameigin-
leg hagsmunamá! ríkjanna og
viðræðurnar hefðu verið mjög
vinsamlegar og opnar. Bendir
þetta til að vel hafi farið á með
þeim, því ef um stirðar viðræður
er að ræða er yfirleitt komist
þannig að orði í tilkynningum að
viðræðurnar hafi verið hrein-
skilnar.
Á sama tíma og Rúmenar
fögnuðu Brezhnev gáfu þeir
einnig til kynna að þeir vildu
auka tengsl við Vesturlönd því að
í gærkvöldi undirrituðu þeir
Ceausescu og Elliot Richardson,
viðskiptaráðherra Bandaríkj-
anna, sem verið hefur í heimsókn
í Rúmeníu, 10 ára samning um
samvinnu i efnahagsmálum og
ræddi forsetinn við Richardson í
90 mínútur áður en hann fór út á
flugvöll í dag til að fagna
Brezhnev.
— Mansfield
Framhald af bls. 1.
haft alvarlegar afleiðingar fyrir
framtíðarstefnu Bandaríkjanna á
Kyrrahafssvæðinu, þar sem það
gæti orðið til að styrkja þau öfl í
Kína, sem vilja vinna að nánari
samskiptum Kína og Sovétríkj-
anna.“
Hann bætir þvf við að Kína sé
gífurlega stórt og auðugt land,
sem fjölmenn og iðjusöm þjóð
byggi, og ljóst sé að áhrif Kina á
heimsmálin eigi eftir að stórauk-
ast á næstu áratugum. Mansfield
hefur áður hvatt Bandarfkja-
stjórn til þess að hætta að skipta
við Taiwanstjórn sem stjórn alls
Kfna. Hann sendi eintak af
skýrslu sinni til Fords forseta og
Carters, kjörins forseta.
— Líbanon
Framhald af bls. 1.
og varaði stjórn landsins Sýrlend-
inga við því að koma of nálægt
landamærunum. Talsmaður
stjórnarinnar sagði að ekki mætti
túlka liðsaukann sem sóknarað-
gerðir af hálfu tsraela, aðgerðirn-
ar miðuðu aðeins að þvi að koma í
veg fyrir að Sýrlendingar breyttu
einhliða herstöðunni og til þess að
hamla gegn aukinni starfsemi
hryðjuverkamanna á landamær-
unum. Sem kunnugt er skutu
skæruliðar Palestinumanna eld-
flaugum að baðstrandarbæ f ís-
rael og israelskir hermenn skipt-
ust á skotum við skæruliða yfir
landamærin. Ekkert hefur verið
sagt um mannfall í þessum átök-
um. Peres, varnarmálaráðherra
ísraels, sagði að stjórn sín liti
þessar árásir mjög alvarlegum
augum og myndi gera ráðstafanir
til að tryggja öryggi byggðanna
við norðurlandamærin.
— Spánn
Framhald af bls. 1.
teknir ætti stjórnin yfir höfði sér
ásakanir um ólýðræðislegt fram-
ferði. Vinstrimenn í stjórnarand-
stöðunni í landinu hafa hótað að
taka ekki þátt í þjóðaratkvæða-
greiðslunni ef öllum stjórnmála-
flokkum, þ.á.m. kommúnistum,
verði ekki leyft að starfa í land-
inu.
— Loðnumjöl
Framhald af bls. 48
leiðslu næstu loðnuvertfðar, en
það er meira.en 1/5 af heildar-
mjölframleiðslunni á s.l. vertíð.
Þegar byrjað var að selja fyrir-
fram munu hafa fengist um 6.50
dollarar fyrir proteineininguna,
en mest var selt á verðinu 6.85
dollarar. Pétur Pétursson hjá
Lýsi h.f. sagði, að lítið lýsi væri
nú til í landinu og þvf lítið selt, en
þeir væru nýbúnir að selja smá-
magn á 420 dollara tonnið. Sam-
kvæmt þeim upplýsingum, sem
hann hafði fengið erlendis væri
ekki hægt að fá meira en 415
dollara fyrir lýsistonnið, sem selt
væri fyrirfram. En hann hefði á
tilfinningunni að markaðurinn
væi nokkuð stöðugur um þessar
mundir.
— Loðnuveiði
Framhald af bls. 48
Sagði Sveinn, , að loðnan
hefði dýpkað á sér undir
morguninn, en bátur sem þá
kom á miðin ekki náð að gera
neitt. Hann sagði, að í fyrradag
hefði ís rekið yfir svæðið, þar
sem skipin voru að veiðum
nóttina áður, en f gær hefði
hann rekið burt á ný. Þeir á
Skarðsvík hefðu leitað á þessu
svæði og lftið fundið, en
norðan við það svæði hefðu
fundist sæmilegar torfur i
gær.
Skipin, sem tilkynntu um
afla til loðnunefndar í gær,
voru þessi: Gísli Arni RE 550
lestir, sem skipið fór með til
Reykjavikur, Eldborg GK 550
lestir, fór til Hafnarfjarðar,
Ásberg RE 350 lestir, fór tii
Reykjavíkur, Helga 2, 360 Iest-
ir, fór til Reykjavikur, Hrafn
GK 400 lestir, fór til Grinda-
víkur, og Kap 2 350 lestir, fór
til Siglurfjarðar.
— Hæstiréttur
Framhald af bls. 48
þátt f framburði ungmennanna,
m.a. vegna fyrri framburða
þeirra, sem leiddi til þess að 4
menn sátu vikum saman f gæzlu-
varðhaldi, en var síðan sleppt.
Aftur á móti mun rannsóknarlög-
reglan leggja mesta áherzlu á að
kanna samband umrædds manns
við ungmennin og telur hún að
hann búi ef til vill yfir vitneskju,
sem gæti reynzt mikilvæg við
lausn málsins. Yfirheyrslur fóru
fram um helgina og einnig leit-
uðu flokkar manna á Álftanesi á
laugardaginn f sambandi við
rannsókn Geirfinnsmálsins, en sú
leit mun ekki hafa borið árangur.
Að venju mun Mbl. ekki birta
nafn mannsins nema frekari
ástæður liggi til.
.Dómur Hæstaréttar var þannig
i heild:
Ár 1976, laugardaginn 20. nóv-
ember, var í Hæstarétti i málinu
nr. 218/1976:
Ákæruvaldið
gegn
Varnaraðila
uppkveðinn svohljóðandi
dómur:
Með kæru 13. nóvember 1976,
sem barst Hæstarétti 17. s.m., hef-
ur varnaraðili samkvæml heimild
í 3. tölulið 172. gr. laga nr.
74/1974 um meðferð opinberra
mála skotið máli þessu til Hæsta-
réttar og krafist þess, að hinn
kærði úrskurður verði felldur úr
gildi. Verjandi hans krefst máls-
varnarlauna úr rfkissjóði.
Rfkissaksóknari krefst þess, að
úrskurðurinn verði staðfestur.
Geirfinnur Einarsson hvarf að
kveldi 15. nóvember 1974. Svo
sem greinir í hinum kærða úr-
skurði, hafa nafngreindir menn
borið á varnaraðilja, að hann hafi
ásamt fleiri mönnum veitt Geir-
finni Einarssyni áverka þetta
kvöld, svo að leitt hafi til bana.
Var nægilegt tilefni til að hneppa
varnaraðilja í gæzluvarðhald sam-
kvæmt 1. tölulið 67. gr. laga nr.
74/1974. Samkvæmt þessu ber að
staðfesta hinn kærða úrskurð.
Skiptir í því efni eigi máli, hvort
lögreglumenn handtóku varnar-
aðilja að morgni 12. nóvember
1976 að skipun dómara sam-
kvæmt 1. mgr. 59. gr. laga nr.
74/1974 eða ekki, svo sem verj-
andi telur.
Kærumálskostnaður verður
ekki dæmdur i kærumáli þessu.
Dómsorð:
Hinn kærði úrskurður á að vera
óraskaður.
Samkvæmt þeim upplýsingum,
sem Mbl. hefur aflað sér, hefur
það aðeins einu sinni gerst, að
Hæstiréttur hafi ógilt gæzluvarð-
haldsúrskurð, sem til hans var
skotið.
— Þrír togarar
Framhald af bls. 48
og sveifarásinn eyðilagst. Áður
hefði verið búið að setja vélina
niður í Ólaf Jónsson, en ekkert
óeðlilegt komið fram. Sagði
Stefán að Guðmundur Karlsson,
Olafur B. Olafsson og Ásgrfmur
Pálsson væru nú staddir í Pól-
landi til að kynna sér málið.
Þá sagði hann, að ef hætt yrði
við að taka við vélinni í Klakk,
yrði að likindum skipt um vélar í
hinum togurunum tveim. Þó svo
yrði þyrfti það ekki að þýða að
mikil seinkun yrði á afhendingar-
tíma þeirra. Nohab-Polar verk-
smiðjurnar f Svíþjóð framleiddu
aðalvélar sem pössuðu við gfrinn í
togurunum Hægt yrði að fá
fyrstu vélina frá þeirri verk-
smiðju eftir þrjár vikur, og hinar
tvær með tveggja vikna millibili.
— Breytt
meðferð
Framhald af bls. 2
þúsund krónum, sem eru umfram
innstæðuna. Samkvæmt upp-
lýsingum, sem Mbl. fékk í gær hjá
Guðmundi Guðmundssyni,
deildarstjóra f ávísana- og hlaupa-
reikningsdeild Landsbankans,
hafa bankar yfirleitt ekki
tilkynnt viðskptavinum, þótt þeir
fari yfir ákveðna yfirdráttar-
heimild eða yfirdragi reikninga,
sem ekki er heimilt að yfirdraga.
Þó kvað hann þetta stundum gert
við fyrsta brot, en kæmi þetta
fyrir æ ofan f æ, þá væri
reikningnum einfaldlega lokað.
Nú verða ávfsanir á hlaupa-
reikninga ekki lengur sendar f
Seðlabankann til innheimtu,
heldur munu bankarnir sjálfir
innheimta innstæðulausar ávísan-
ir hjá viðskiþtamönnum sfnum.
Innleysi t.d. Landsbankinn ávís-
un á Iðnaðarbankann, sem ekki
reynist innstæða fyrir og Iðnaðar-
bankanum tekst ekki að inn-
heimta hana, myndi hann senni-
lega senda hana til baka f Lands-
bankann með þeim ummælum að
reikningnum hafi verið lokað.
Þegar þannig er komið og ekki
hefur tekizt að innheimta ávfsun-
ina, sendir Landsbankinn ávisun-
ina til Seðlabankans. Iðnaðar-
bankinn eða sá banki, sem f hlut
á, má ekki endursenda slfka ávfs-
un nema loka reikningnum um
leið.
Breytingin frá þvf kerfi, sem
áður gilti er f raun sú, að ekki
verða lengur bókfærðir tékkar,
sem ekki er til innstæða fyrir.
Tékkar, sem koma og bókast ekki
á reikningana, verða sendir í
pósti til útgefanda ásamt sérstök-
um tilkynningum til viðtakanda
um að koma og greiða þá ásamt
dráttarvöxtum og innheimtu-
kostnaði.
Ofangreint nær enn aðeins til
hlaupareikninga, en fyrirhugað
er að þetta kerfi nái einnig til
ávísanareikninga. Enn hefur þó
ekki verið ákveðið, hvenær sú
skipan verður tekin upp við
ávísanareikninga. Reglur um
ávisanareikninga verða áfram
eins og þær voru og eru allir
innstæðulausir tékkar sendir til
Seðlabankans til innheimtu.
— 35. fiskiþing
Framhald af bls. 18
sem hér segir undangengin tvö
ár:
Millj.kr.
Greitt vegna 1975 94.1
Greitt vegna 1976 101.3
Greiðslum vegna ársins 1976
er ekki lokið.
Verði þessi skip bótaskyld
hjá Aflatryggingasjóði koma
bætur til frádráttar greiðslum
þessum.
Már Elísson vék síðar í
skýrslu sinni að nýtingu fiski-
miðanna við landið og sagði
m.a. að markmið okkar um sam-
hæfingu afrakstursgetu mið-
anna og afkastagetu flotans
væri enn langt undan. Þá lét
fiskimálastjóri fundarmönnum
í té eftirfarandi töflu um afla
botnlægra tegunda á Islands-
miðum 1971—1975. Sagði fiski-
málastjóri að glögglega sæist á
töflunni hvernig íslendingar
hefðu aukið hlutdeild sína í
veiðum þessara tegunda undan-
farin ár — úr 52% 1971 í 69%
1975. En einnig kæmi í ljós, að
heildarafli okkar hefði aukist
lítið á timabilinu, þrátt fyrir
mikla sóknaraukningu.
1971 1972 1973 1974 1975
þús.lestir þús. Iestir þús. lestir þú s.lestir
Belgía 14.3 10.5 7.7 7.9 7.3
Bretland 210.0 Í84.5 154.6 142.1 116.5
V-Þýzkaland 124.7 94.1 91.7 68.1 54.9
Sovétrikin 7.3 1.2 1.1 12.6
Noregur 3.6 2.6 1.6 1.6 2.2
Pólland 1.3 0.4 0.5
Færeyjar 15.1 16.2 21.5 19.5 15.6
Frakkland 7.3 X 0.6 0.2
A-Þýzkaland 7.0 4.5 0.3 0.4
Alls erl. þj. 383.6 314.0 279.0 252.9 196.5
ísland 417.4 377.2 390.5 415.6 341.9
— Hamranes
Framhald af bls. 15
skírskotun til forsendna héraðsdóms
verður eigi talið, að orsakirnar að skips-
tapanum verði raktar til hernaðarað-
gerða eða annars þess, sem stríðstrygg-
ingin tekur til. Ber því að staðfesta lausn
héraðsdóms um þessa kröfu.
Með vátryggingarskírteini 1. janúar
1972 tók stefndi að sér að vátryggja húf
b/v Hamraness. Var vátryggingarfjár-
hæð ákveðin 15.000.000 krónur, en eigin
áhætta 250,000 krónur. Þá vátryggði
stefndi sama dag veiðarfæri skipsins fyr-
ir 800.000 krónur og afla fyrir 1.500.000
krónur.
Sterkar líkur eru að þvi leiddar, að
b/v Hamranes hafi farist vegna spreng-
ingar, sem orðið hafi í fiskilest þess af
manna völdum. Einnig benda sakargögn
sterklega til þess, áð áfrýjendurnir
Bjarni, Haraldur og Hreiðar hafi, áður
en skipið fórst, haft samráð um, að þvi
skyldi sökkt til að vátryggingarfé þess
fengist greitt. En þótt eigi yrði talið, að
skipið hafi farist af völdum sprengingar,
sem þessir áfrýjendur hafi af ásettu ráði
átt hlut að, verða athafnir áfrýjandans
Bjarna, eftir að leki kom að skipinu,
ekki skýrðar á annan veg en þann, að
hann hafi visvitandi haldið að sér hönd-
um um björgun þess. Að mati sjó- og
verslunardóms kom hann með aðgerðar-
leysi sínu í veg fyrir björgun skipsins.
Verður að leggja þetta til grundvallar
dómi i málinu. Af framansögðu leiðir, að
áfrýjandinn Bjarni getur eigi krafið
stefnda um vátryggingarbætur sér til
handa vegna ákvæða 52. gr. laga nr.
20/1954. Þegar litið er til þess, að Har-
aldur og Hreiðar voru hvor um sig eig-
andi að þriðjungi skipsins með honum,
hagsmuna þeirra af þvl, að skipið bjarg-
aðist ekki, og þeirra likinda, sem á því
eru, að áfrýjandinn Bjarni hafi mátt
ætla, að vilji þeirra stæði til þess, að
skipið færist, þykir nefnt lagaákvæði
leiða til þess, að þeir geti eigi heldur
krafið stefnda um vátryggingarbætur að
tiltölu við eignarhlutdeild sína i skipinu.
Verður héraósdómur því staðfestur að
því er varðar áfrýjandann Bjarna og
þrotabú Haralds og Hreiðars, en rétt er,
að þeir greiði stefnda 300.000 krónur i
málskostnað fyrir Hæstarétti.
Veðhafar
fengu sitt
Tvö fyrirtæki í Hafnarfirði, Bæjarút-
gerð Hafnarfjarðar og Vélsmiðja
Hafnarfjarðar hf, höfðuðu meðalgöngu-
sök I máli þessu. Bæði fyrirtækin áttu
veð i Hamranesi og kröfðust þau þess, að
Almennar tryggingar greiddu það tap
sem þau höfðu orðið fyrir þegar skipið
fórst. I héraðsdómi var tryggingafélagið
sýknað af kröfum þeirra, en i Hæstarétti
var það álit fjögurra dómara af fimm, að
tryggingafélaginu bæri að greiða veðhöf-
unum bætur.
Niðurstaða Hæstaréttar varð þessi í
málinu:
DómsoTð:
Stefndi, Almennar tryggirigar h/f,
skal í máli þessu vera sýkn af kröfum
áfrýjendanna Bjarna R. Guðmundsson-
ar, þrotabús Haralds H. Júliussonar og
þrotabús Hreiðars Júlíussonar. Þessir
áfrýjendur greiði stefnda 300.000 krón-
ur f málskostnað fyrir Hæstarétti.
Stefndi greiði áfrýjandanum Bæjarút-
gerð Hafnarfjarðar 3.387.000 krónur
með 8% ársvöxtum frá 20. júlí 1972 til
16. maí 1973, 10% ársvöxtum frá þeim
degi til 15. júli 1974, 15% ársvöxtum frá
þeim degi til 28. apríl 1976 og 15%%
ársvöxtum frá þeim degi til greiðsludags
svo og 350.000 krónur í málskostnað i
héraði og fyrir Hæstarétti. .
Stefndi greiði áfrýjandanum Vél-
smiðju Hafnarfjarðar h/f 1.040.000
krónur með 10% ársvöxtum frá 27. sept-
ember 1973 til 15. júlí 1974, 15% ársvöxt-
um frá þeim degi til 28. apríl 1976 og
15%% ársvöxtum frá þeim degi til
greiðsludags svo og 150.000 krónur í
málskostnað í héraði og fyrir Hæstarétti.
Dómi þessum ber að fullnægja að við-
lagðri aðför að lögum.
Dóminn kváði upp hæstaréttardómar-
arnir Magnús Torfason, Armann
Snævarr, Logi Einarsson, Þór Vilhjálms*
son og Benedikt Sigurjónsson. Sá siðast-
nefndi skilaði sératkvæði um meðal-
göngusökina og vildi sýkna tryggingafé-
lagið af kröfum Bæjarútgerðarinnar og
Vélsmiðju Hafnarfjarðar.