Morgunblaðið - 28.05.1977, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 28. MAÍ 1977
13
0
Texti og myndir: Þorleifur Olafsson
8 færeysk skip
á kolmunnaveiðum
Færeyingar hafa lagt mikla
áherzlu á kolmunnaveiðar síðustu
ár, og það sama má segja um
Dani. Færeysk skip hafa stundað
þessar veiðar um tíma á hverju
ári frá árinu 1973, en það var
fyrst í fyrra, sem umtalsverður
árangur náðist.
Þá voru 5 færeysk skip á kol-
munnaveiðum, þar af voru tvö,
Sigmundur Brestisson og Leivur
Össurarson leigð til veiðanna af
Færeyja landstýri.
Á þessu ári eru
skipin hinsvegar 12.
Fyrsta aflann fengu skipin vest-
ur af Suðureyjum, en þar eru
hrygningarstöðvar kolmunnans
og var það í apríl í lok
hrygningartímans. í byrjun apríl
var kolmunninn svo kominn á
Færeyjamið. Færeysku skipin
voru mismunandi lengi að veið-
um. Sigmundur Brestisson var
lengst og fór 11 túra og fékk sam-
tals 5.803 lestir. í skýrslu frá För-
eyja landstýri segir að Sigmundur
hafi að meðaltali fengið 31.1 lest á
togtima, en heildarafli færeysku
skipanna varð alls 12.800 lestir.
En það voru fleiri en Færeyingar
sem stunduðu veiðarnar og má
nefna skip frá Noregi, Danmörku,
Svíþjóð, A-Þýzkalandi, Bretlandi,
Rússlandi, Póllandi og jafnvel
Spáni. Frá Noregi voru gerð út 12
skip til veiðanna og fengu þau
23.000 lestir, en heildarkol-
munnaaflinn á árinu varð 62.000
lestir, sem er ekki mikið þegar
hrygingarstofninn er talinn vera
yfir 8 milljónir lesta.
Framtíðaveiðar
segja Danir
Danir hafa gert gríðarmikla út-
tekt á möguleikum á kolmunna-
veiði enda sjá þeir fram á að
fiskmjöisverksmiðjur mun skorta
hráefni á næstu árum. Auk þess
sem Danir könnuðu sérstaklega
veiðimöguleika sem eru mjög
jákvæðir að þeirra mati, þá könn-
uðu þeir verðurfar á gönguslóð
kolmunnans til að sjá hve margir
veiðidagar myndu falla úr á ver-
tiðinni. Eðlilega leggja Danir
mesta áherzlu á veiðar vestur af
Suðureyjum og við Færeyjar, en
þeir leggja ekki síður áherzlu á þá
gífurlega miklu veiðimöguleika,
sem eiga að vera undan austur-
strönd íslands síðla sumars. Þá
gerðu Danir nákvæmar rann-
sóknir á efnainnihaldi kolmunna
og hvernig mjöl ynnist bezt úr
fiskinum. Telja þeir, að tiltölu-
lega ódýrt sé að vinna hann eða
1—2 aura á kíló þegar fiskurinn
er unninn i mjöl og lýsi.
Þá segir dönsku skýrslunni að
öruggt megi telja, að á næstu ár-
um þurfi fjöldi skipa að stunda
kolmunnaveiðar, bæði stór og
lítil. Stóru skipin verði hvert um
sig með troll, en þau minni verði
tvö saman með troll, svokallaðir
tvílembingar.
100 tonna halið
Á föstudagsmorgun hóf Viðar
leit að kolmunnatorfunum á
fimmta tímanum en trollið fór
ekki í sjóinn fyrr en líða tók á
sjöunda tímann. Þessar lóðningar
voru mjög tætingslegar og var því
ekki byrjað að hífa á ný fyrr en
um kl. 8. Þegar pokinn skaut upp
á yfirborðið sást þó strax, að
meira var í en menn áttu von á.
Mikill gosstrókur kom þegar pok-
inn kom upp um 250 metrum
fyrir aftan skipið og stóð poka-
endinn nokkra metra upp í loftið.
,,100 tonn,“ sagði Böðvar 1. stýri-
maður, og allir voru ánægðir. Nú
var tekið til óspilltra mála með að
draga trollið fram með stjórn-
borðssíðu skipsins, en það er
þannig gert, að rússinn er tekinn
fram með síðunni og síðan er
trollið dregið upp að. Þessu næst
var það tekið inn fyrir og dælunni
komið fyrir í pokaendanum og
síðan var byrjað að dæla, og tók
10—15 minútur að dæla þessum
100 lestum um borð.
„Ég tel bráðnauðsynlegt fyrir
íslendinga að stunda þessar veið-
ar og eftir stutt kynni, tel ég að
við eigum að geta veitt mikið af
þessum fiski. Það er vitað að hann
er mjög víða, úti fyrir Austfjörð-
um á sumrin og á Dohrnbanka á
haustin. Enn sem komið er veit
maður ekki hvort hann heldur sig
íslands- eða Grænlandsmegin á
bankanum, og þvi tel ég eins og
margir fleiri að við megum alls
ekki útiloka samninga að ein-
Framhald á bls. 35
Dælan ð leið ( sjðinn
Pokinn hffður áð sfðunni
Strikarnir bfða eftir að pokinn komi upp
Uuðmundur RE ð kolmunnamiðunum og með vörpuna á eftir sér
Gengið frá vængnum f kraftblökkinni