Morgunblaðið - 05.06.1977, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 5. JUNÍ 1977
19
Rósasmæra og fagursmæra
Nú langar mig til aö kynna
tvær systur ærið langt að
komnar, sem hafa gert sig
hejmakomnar í mörgum görð-
um hér á landi. Þeirra langa
reisa er hvorki meira né minna
en frá nágrenni suðurskautsins
og alla leið hingað að nágrenni
norðurskautsins eða sem næst
„hálfan hnöttinn kring". Þessir
ferðalangar eru RÖSAS-
MÆRA (Oxalis enneaphylla
roses) og FAGURSMÆRA
(Oxalis adenophylla). RÓSA-
SMÆRAN kemur frá syðsta
odda S-Ameríku, Patagóniu,
Eldlandi (Terra del Fuego) og
Falklandseyjum, þar sem
veðurfar er óstöðugt, svalt og
vætusamt, — hún er því líklega
ýmsu vön, enda virðist hún
ekki kippa sér mikið upp við
íslenska umhleypinga. Þetta er
ljómandi falleg jurt sem
myndar fljótt allstórar breiður
af 7 — 10 fingruðum grá-
grænum blöðum og þar sem
henni liður vel þekur hún sig
fingruð, vaxa upp af marg-
klofnum ,,lauk“ eða lóðréttum
jarðstöngli, sem liggur nær
ofanjarðar. Hún er ekki jafn
fljót að breiða úr sér og rósa-
smæran en auðvelt er þó að losa
hnúða utan úr klasanum og
fjölga henni þannig. Fagur-
smæran hefur nokkur undan-
farin ár verið á laukalista Garð-
yrkjufélags íslands og er því
komin víða i íslenzka garða.
Blóm fagursmærunnar eru lík
blómum rósasmærunnar e.t.v.
aðeins bláleitari og báðar eru
þær sammála um það að það
taki því ekki að vera að opna
þau og skarta þeirra skrúði
nema i sólskini og að því leyti
eru þær á sama báti og hádegis-
blómið. Blómgunartími smær-
anna er júni/júlí.
Báðar þessar smæru-systur
eru hin ágætustu steinhæðar-
blóm, og verða um það bil 10 sm
á hæð. Þær una sér dáfel i góðri
garðmold þar sem sólar nýtur
vel og afrennsli er gott. Þær
FAGURSMÆRA Oxalis adenophylla.
stórum rósbleikum blómum
með purpurarauðum æðum.
Hún breiðir fljótt úr sér með
láréttum járðstönglum, sem al-
settir eru hreisturblöðum
bólgnum af forðanæringu. Auð-
velt er að fjölga henni með því
að grafa upp búta af þessum
jarðstönglum.
Aðaltegund þessarar jurtar
— Oxalis enneaphylla — sem
hér hefur verið nefnd
MJ ALLARSMÆRA og ber
snjóhvít blóm, virðist ekki vera
jafn dugleg hér og RÓSA-
SMÆRAN. Ekki er það þó full-
reynt. FAGURSMÆRAN
fannst hátt í Andesfjöllum i
Chile árið 1905 og hefur síðan
ferðast vítt og breitt og vaxið
sig inn i hjörtu — og garða —
blómunnenda um allan heim.
Hún líkist nokkuð rósa-
smærunni en blöðin sem eru
ívið blágrænni á lit 8 — 12
virðast báðar fullkomlega harð-
gerðar hér i görðum og sýna
með þvi að þær þola jafnt norð-
læga vetur sem suðlæga. Rósa-
smæran virðist öllu harðari af
sér enda komin Iengra úr suðri.
Þess má svo að lokum geta til
gamans aðein úr hópi fjöl-
margra smæru-systra (en þær
munu vera um 800) er búsett
hér á landi og telst til isl. villi-
blóma. Það er SÚRSMÆRAN
(Oxlis acetosella) ein af
þessum fágætu íslensku jurtum
sem vex á örfáum stöðum aust-
an lands. Súrsmæran er alfrið-
uð — ekki snerta, bara sjá — ef
þið skylduð vera svo heppin að
rekast á hana úti í náttúrunni.
Hún er þó til í einstaka garði
þvi hún er auðræktuð af fræi,
og fræ hefur mátt fá úr grasa-
görðum hér eða erlendis frá.
Hún ber allstór og afar finleg
hvit blóm. Ó.B.G.
— Allar sjó-
mannskonur
Framhald af bls 11
af öðru tengt hafinu eða sjó-
sókn.
„Ég er fædd í sveit, í Hörgs-
hlíð inni í Ðjúpi, og þar átti ég
heima fyrstu sex ár æfinnar.
Það er líklega þess vegna, sem
mig langar alltaf út í sveit á
vorin þegar allt lifnar við. Mér
þykir alltaf svo gaman að koma
heim í kyrrðina og friðinn.
„Annars held ég að maður
hvílist best á þvi að fara sem
lengst frá amstrinu, t.d. til
Kanarieyja. Við fórum þangað
hjónin í fyrra og árið þaráður.
Ég hafði ekki trúað þvi að við
gætum notið þess eins vel og
við gerðum. Okkur líkaði svo
vel í fyrra skiptið, að við hætt-
um ekki á neitt og fórum aftur
á sama stað, meira að segja á
sama hótel.“
En Sigriður er fljót frá
Kanari og aftur heim vestur á
firði ef því er að skipta. Alveg
sérstaklega fyrst hún er með
blaðamann Mbl. í stofunni hjá
sér.
„Mogginn má skammast sin
fyrir að ata út vestfirska sjó-
menn, þvi það eru ekki bara
vestfirðingar sem eru að
veiðum hér úti fyrir — það er
allur togaraflotinn. Ég varð svo
reið þegar ég sá myndina frægu
i blaðinu 1. maí. Það sauð í mér.
Að blaðið skyldi voga sér þetta
er mér alveg útiíokað að skilja.
Og Morgunblaðið, það er
biblían hans Ásgeirs!"
Þegar blaðamaður kveður er
Ásgeir að leggja á ráðin um
næsta túr við tengdason sinn,
Flosa, en þeir eru á leiðinni út
snemma na?sta morgunn eftir
sólarhrings viðdvöl i landi.
IIT.
MtíI.VSIMíASÍMINN' KK:
22480
Jtlovjjmihlnbib
Starfsfólk barnageddeild-
ar á skólabekk í vetur
1 VETUR hefur verið starfræktur
skóli við Barnageðdeildina á Dal-
braut fyrir starfsfólk heimilisins.
Hefur verið kennt á laugardögum
og alls hafa um þrjátiu manns
komið til leiðbeiningar og fyrir-
lestra með hópnum. I nemenda-
hópnum hafa verið sjúkraliðar,
fóstrur, kennarar, starfsfólk i
eldhúsi, alls um tuttugu manns.
Sigrún Karlsdóttir félagsráðgjafi
sem hafði yfirumsjón með skól-
anum sagði að starfsfólkinu hefði
verið i sjálfsvald sett hvort það
tæki þátt í þessu, en í ljós hefði
komið ákaflega mikill áhugi.
Þarna var fjallað um barnageð-
læknisfræði, sálarfræði, almenn-
ar geðlækningar, félagsráðgjöf,
leiktjáningu, iðjuþjálfun og upp-
eldisfræði, svo að eitthvað sé
nefnt.
Sigrún sagði að loforð hefði
fengizt frá fjármálaráðuneyti um
eins flokks hækkun fyrir alla þá
sem fengju skírteini upp á að þeir
hefðu sótt skólann og auk þess
mætti vænta þess að tillit yrði
tekið til þeirrar þjálfunar sem
fólk hefði þar fengið bæði í starfi
og námi. Óákveðið væri með fram-
hald.á þessu kennslustarfi en
þetta gæti ef til vill orðið vísir að
einhvers konar meðferðarnámi
en á slikt hefði mjög skort hér.
Fyrir forgöngu Hringsins var
styrkur veittur til skólans og má
þvi segja að hvati að skólanum
hafi komið þaðan.