Morgunblaðið - 29.04.1978, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 29. APRÍL 1978
5
Nokkur minningarorð:
Gabriel Turville —
Petre prófessor
Hinn 17. febrúar s.l. lést Gabriel
Turvilie-Petre prófessor í íslensk-
um fræðum í Oxford að heimili
sínu, eftir langvarandi vanheilsu.
Var hann tæplega sjötugur að
aldri. Með honum er til moldar
genginn einn ágætasti fræðimaður
Breta í norrænum vísindum,
mikill og einlægur vinur Islands
og íslenskrar menningar að fornu
og nýju. Fór vel á því, að hann
skyldi um áratugi sitja stól þann,
er kenndur er við Guðbrand
Vigfússon prófessor, þann mikla
málfræðing og vísindamann.
Undirritaður hitti Turville-
Petre að máli haustið 1945 heima
hjá Eiríki Benedikz sendifulltrúa
og frú Margréti konu hans. Áttum
við þá langt og skemmtilegt
samtal. Birtist hluti af þessu
samtali okkar í Lesbók Morgun-
blaðsins nokkru síðar. Turville-
Petre var þá aðalkennari í íslensk-
um fræðum í Oxford háskóla og
hafði gegnt því starfi í 4 ár. Hann
var englendingur í húð og hár en
talaði þá þegar svo vel íslensku að
erlends hreims var trauðla vart í
máli hans.
Til Islands kom hann fyrst árið
1928. Hafði hann áður lært dálítið
í íslensku af sjálfum sér, en
heimsótti nú landið til þess að
læra málið til hlítar. Dvaldi hann
þá í Reykjavík og á Laugarvatni.
Árið eftir kom hann aftur til
Islands og stundaði þá íslensku-
námið hjá Þorbergi Þórðarsyni.
Síðan fór hann aftur til Englands
og lauk B.A. prófi í ensku.
Eftir það kom hann árlega til
Islands fram til ársins 1936, er
hann settist að sem sendikennari
í ensku við Háskóla íslands.
Stundaði hann það starf til
haustsins 1938. Gerðist hann þá
lektor í ensku í Helsingfors i eitt
ár. Turville-Petre var einnikg um
skeið tektor í íslenskum fræðum
við háskólann í Leeds. Þar var þá
stærsta íslenska bókasafnið í
Englandi. Voru þar bæði íslenskar
nútímabókmenntir og fornbók-
menntir. Kjarni þessa safns er
bókasafn Boga Th. Melsted sagn-
fræðings.
Þegar ég hitti Turville-Petre
fyrir 33 árum duldist engum að
hann lagði alla krafta sína fram í
þágu íslenskra vísindastarfa.
Áhugi hans á íslenskum og
norrænum fræðum var brennandi
og einlægur. Hann hafði þá þegar
þýtt sögu Guðmundar góða á
ensku Ennfremur hafði hann
skrifað ýtarlega ritgerð um
Víga-Glúmssögu og var sagan
síðan gefin út á ensku í Oxford.
Einnig hafði hann þá skrifað
ritgerð um Gísla sögu Súrssonar.
Þá var hann einnig forseti The
Viking Society, sem er hinn
merkasti félagsskapur, er vinnur
að útgáfu norrænna bókmennta.
Var Eiríkur Magnússon, sem lengi
dvaldi í Cambridge, meðal stofn-
enda þess félags.
Hér hefur aðeins verið nefnt
lítið eitt af ritstörfum Turville-
Petre.En hann hélt alla ævi siðan,
meðan heilsa hans entist, áfram
fjölþættri íslenskri og norrænni
fræðastarfsemi. Meðal bóka þeirra
er hann reit má nefna The Heroic
Age, er kom út árið 1946, The
Origin og Icelandic Literature árið
1953, The Myth and Religion of the
North árið 1964, Nine Norse
Studies árið 1975 og Scaldic Poetry
árið 1976. Sumar þessara bóka
voru mikil rit, sem geysileg vinna
lá á bak við, en allar voru þær af
fræðimönnum taldar hinar merk-
ustu og bera vitni víðtækri
þekkingu og skarpskyggni. Hér
var því enginn meðalmaður á ferð
heldur afkastamikill og fjölhæfur
fræðimaður.
Turville-Petre var bréfafélagi í
Vísindafélagi íslendinga og
heiðursféLagi í Hinu íslenska
bókmenntafélagi. Árið 1961, á
fimmtugsafmæli Háskóla íslands,
var hann sæmdur heiðursdoktors-
nafnbót við háskólann. Heiðurs-
doktor var hann einnig við Upp-
salaháskóla. Er óhætt að fullyrða
að íslenskir fræðimenn kunnu vel
að meta hin miklu störf hans í
þágu íslenskrar tungu og
menningar. I landi sínu var hann
einnig mikilsmetinn vísinda-
maður.
Kona Turville-Petre, Joan, er
einnig merkur fræðimaður. Hefur
hún verið lektor í fornensku við
Oxford háskóla. Hún er nú forseti
The Viking Society. Þau hjón áttu
3 börn, Thorlac, Merlin og
Brendan. Heitir Thorlac í höfuð
Þorláks helga Skálholtsbiskups.
Joan Turville-Petre ritar einnig og
talar íslensku ágætlega. Hefur
hún unnið merk fræðistörf, einnig
um íslensk efni.
Mikill skaði er að fráfalli
Turville-Petre. Við íslendingar
eigum honum mikið að þakka.
Hann hefur setið merkán íslensk-
an fráeðastól með mikilli sæmd í
einum merkasta háskóla Bret-
lands. Þessi hógværi og sérstæði
fræðimaður unni íslandi og sögu
þess heilshugar og vann mikil
afrek í þágu þess.
Hinn 29. apríl verður haldin
minningarathöfn í kirkju Christ
Church College um Gabriel
Turville-Petre, en það var College
hans og Guðbrandar Vigfússonar.
Munu ættingjar, samstarfsmenn
og vinir þar votta honum hinstu
kveðju.
Lundúnum. 19. apríl 1978
Sigurður Bjarnason.
Eyjólfur Einarsson opnar málverkasýningu í kjallara Norræna
hússins í dag, laugardag kl. 14. Á sýningunni eru 30 olíumáiverk
og 16 vatnslitamyndir, ílestar unnar á síðustu tveimur árum.
Eyjólfur sýndi síðast í Gallerv Súm árið 1974, en hefur siðan
tekið þátt í samsýningum F.l.M.
Sýningin verður opin daglega frá kl. 14 — 22, fram til 8. maí.
Þessar litlu telpur, Þor-
björg Steinarsdóttir og
Gabriela Kristjánsdóttir,
heimsóttu okkur á Mbl. á
föstudag og höfðu heldur
ljóta sögu að segja. Þær eru
báðar 11 ára og eiga heima
á Seltjarnarnesi. Þar höfðu
þær fundið gæsahreiður og
voru komin í það tvö egg.
þegar tveir drengir á svip-
uðu reki og telpurnar
hröktu gæsina af hreiðrinu
og tóku eggin. Sögðust þær
Þorbjörg og Gabriela hafa
séð til strákanna en því
miður gátu þær ekki komið
í veg fyrir ódæðið. Þegar
þær komu að lá annað
eggið mölbrotið við hreiðr-
ið en hitt hafa strákarnir
haft á brott með sér.
Mbl. tekur undir orð
telpnanna og er full ásta'ða
til að hvetja alla til að
rækta með sér virðingu og
tillitssemi fyrir náttúr-
unni.
AUGLYSINGASÍMINN KR:
22480
JHoreunblahih
Alþjóóleg bílasýning
/ O ✓ • 1 •• 11« • 4 J 1 Mf4
i Symngahollinni ao Bildshofoa
synigunni lykur á
morgun
opió frá 17— til 22— nema laugard. og sunnud. frá 14— til 22—
Símar sýningarstjórnar: 83596 og 83567