Morgunblaðið - 02.11.1978, Page 23

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 2. NÓVEMBER 1978
23
Munch á
metverði
Stokkhólmi. 1. nóv. — Reuter.
LANDSLAGSMÁLVERK eítir
norska listmálarann Edvard
Munch scldist í da>; á um 228
milljónir íslonskar krónur og
þaó or hæsta vorð som holur
nokkurn tíma fonsizt á upp-
boði í Svíþjóð. Svissneski
listaverkasalinn Potor Nathan
koypti málvorkið som hoitir
„SumarlandslaB" ok þotta or
líka hæsta vorð som hini;að til
hofur fonsizt fyrir Muneh mál-
vork.
Samkomulag
í blaðadeilu
New York. 1. nóvember — AP.
BráðabirKðasamkomulag tókst
í dag í verkfalli som hcfur valdið
því að blöðin Tho Now York
Timos og Tho Ncw York Daily
Nows hafa okki komið út í 85
daga.
En aðeins eitt fjögurra verka-
lýðsfélaga sem hafa staðið að
verkfalli er aðili að þessu sam-
komulagi og það á eftir að fá
staðfestingu. Þó eru talsmenn
blaðanna bjartsýnir á að blöðin
geti komið aftur út um helgina..
Frá flóðunum á Filippseyjum. Tveir bræður baða sig í
Mandaluyong.
Aðgerðum til styrktar
dollar víðast fagnað
London WashinKton,
1. nóvember — AP. Reuter.
GENGI Bandarfkjadollars gagn-
vart öðrum gjaldmiðlum hækkaði
verulcga í kjölfar tilkynningar
Carters forseta Bandaríkjanna um
London. 31. október — AP.
GRÍSKA olíuflutningaskipinu
Christos Bitas (58.829 lestir) sem
30.000 lestir af olíu láku úr og
menguðu striind Wales, var sökkt
í gærkvöldi á Atlantshafi að sögn
brozka viðskiptaráðunoytisins.
Enn voru 1.000 lestir af olíu í
skipinu þogar því var sökkt á
rúmlega fjögur þúsund faðma
dýpi. Þossa olíu var ekki hægt að
fjarlægja úr skipinu vegna tækni-
logra crfiðleika að sögn
ráðuneytisins.
Ákvörðunin um að sökkva skip-
inu var tekin að höfðu samráði við
ríkisstjórnir Bretlands og írlands
miklar aðgerðir til styrktar
dollarnum. Á gjaldeyrismarkaðin-
um í New York var meðalhækkun-
in 4—6%.
Viðbrögð víða um heim hafa
nánast öll verið á einn veg, þ.e.
og var mjög erfitt og vandasamt
verk að sögn talsmanns brezka
viðskiptaráðuneytisins.
Eigendur skipsins í Pír^us í
Grikklandi höfðu áður sagt að
viðgerðir á skipinu væru ekki
framkvæmanlegar. Það strandði
12. október við Milford Haven við
Wales og var á leið frá Rotterdam
til Belfast.
Skipstjórinn, Evangelos
Kalogirou, játaði í sjónvarpsvið-
tali í gær að hann hefði vísvitandi
Öælt olíu úr skipinu til að koma
því á flot. Hann kvaðst ekki vita
hve mikið magnið hefði verið en
taldi að það hefði verið innan við
1.000 lestir.
aðgerðunum er fagnað. Sagt er að
bandarískir viðskiptabankar sem
verzla með erlendan gjaldeyri hafi
fagnað aðgerðunum eins og um
hátíðisdag væri að ræða.
Talsmenn Efnahagsbandalags
Evrópu lýstu yfir mikilli ánægju
sinni og sagði Guido Brunner,
aðalsérfræðingur bandalagsins í
orkumálum, að þessar aðgerðir að
viðbættum raunverulegum orku-
sparnaði Bandaríkjanna gætu vald-
ið algerum straumhvörfum í gjald-
eyrismálum heimsins.
Á gjaldeyrismarkaði í Tokýó tók
dollarinn mikið stökk upp á við
þegar tilkynningin um aðgerðirnar
kom, strax við opnun hækkaði
dollarinn um 3 jen og í yfirlýsingu
þarlendra yfirvalda er aðgerðunum
vel fagnað og vonast er til að enn
frekari aðgerðir verði tilkynntar
innan tíðar til að staða jensins
gagnvart dollarnum verði aftur
eðlileg.
Bankayfirvöld í Vestur-Þýzka-
landi voru ekki alveg jafn bjartsýn
á árangur aðgerðanna sem þau
sögðu vera í áttina til að rétta stöðu
dollarans við, en töldu þær ekki
ganga nógu langt.
Olíuskipinu út
af Wales sökkt
1975 — Ford forseti rekur
Schlesinger landvarnaráðherra
og Colby, yfirmann CIA.
1961 — Saud konungi steypt af
stóli og Feisal konungur Saudi-
Arabíu.
1958 — Síðustu hersveitir Breta
fara frá Jórdaníu.
1956 — Bretar taka Gaza. —
lingverska stjórnin segir upp
Varsjár-samningnum og biöur
SÞ um aðstoð gegn innrás
Rússa.
1918 — Truman forseti sigrar
Dewey óvænt og or endurkosinn.
1930 — Haile Selassio krýndur
keisari Eþíópíu.
1917 — Balfour-yfirlýsingin:
Bretar lýsa fylgi við stofnun
Gyðingaríkis í Palestínu.
1911 — Rússar segja Tyrkjum
stríð á hondur.
1811 — Annað Afghanastríðið
hofst með moröum á brezkum
liðsforingjum.
1789 — Eignir kirkjunnar í
Frakklandi þjóðnýttar.
1721 — Pétur 1 verður keisari
Rússlands.
1687 — Suleiman II Tyrkja-
soldán eftlr byltingu.
Afmæli dagsins: Richard
Hookor, enskur guðfræðingur
(1554-1600). - Marie
Antoinette, kona Loðvíks XVI
Frakkakonungs (1955—1793). —
Daniel Boono, bandarískur land-
nemi (1734-1820). - Burt
Lancaster, bandarískur leikari
U913------).
Innlcnt: Islendingar taka við
allri flugstjórn á Norð-
ur-Atlantshafi 1946. — Veginn
Vígastyrr 1008. — „Nóvem-
ber-auglýsingin" (um að kon-
ungur fallist ekki á stjórnar-
farsbreytingar) 1885. — Náðun
fanga sem var slepþt úr
tukthúsinu vegna hungursneyð-
ar 1814. — I). Jens Sigurðsson
rektor 1872. — Eilífur Árnason
erkibiskup 1332. — Ásgeir Ás-
geirsson kpm. Í877. — Togarinn
„Olafur" ferst á Halamiðum
1938. — Steinþór Sigurðsson
ferst í Hekluhrauni 1947. —
Stefán Jóh. Stefánsson biðst
lausnar 1949. — Norðlendingar
oignast nýjan „Drang“ 1959.
Orð dagsins: Lýöræði er orð
sem öllum Stjórnmálamönnum
er tamt að nota en onginn þeirra
skilur — G.B. Shaw, írskur
rithöfundur (1856-1950).
Fjárlagafrumyarpið:
4,5 milljarðar kr. í
útflutningsbætur á
landbúnaðarvörur
„ÞESSI áa'tlun or byggö á 10%
reglunni svokölluðu. som or
miöuð við 10% af áætluðu hoildar-
framloiðsluvorðma'ti bænda. Slík-
ar áætlanir á fjárlögum hafa þó
alltaf rcynzt of lágar og nú
vantar til dæmis 537 milljónir
króna miðað við gildandi fjárlög.
þannig að óg reikna moð að þossi
tala í fjárlagafrumvarpinu nú
oigi oinnig oftir að roynast of lág.
Það er því reiknað með, að það
sem á kunni að vanta í árslok 1979
verði tekið upp í fjárlög ársins
1980 á sama hátt og nú er gert og
gert hefur verið,“ sagði Steingrím-
ur Hermannsson landbúnaðarráð-
herra, er Mbl. spurði hann hvort
útgjöld í fjárlagafrumvarpinu til
útflutningsuppbóta landbúnaðar-
afurða væru miðuð við að trvggja
bændum grundvallarverð.
I fjárlagafrumvarpinu er gert
ráð fyrir 5.4 milljarða króna
útgjöldum á næsta ári til útflutn-
ingsuppbóta á landbúnaðarafurð-
ir, þar af 537 þúsund krónum til að
bæta það sefn á vantar á þessu ári.
Fjárveitingin felur í sér 300 þús.
kr. vegna verðjöfnunargjalds
bænda, þannig að 4.5 milljarðar
eru áætlaðir vegna framleiðsluárs-
ins 1978-79.
Mikið framleiðslutjón
varð hjá Kísiliðjunni
vegna rafmagnsleysis
Mývatnssveit 1. nóv.
UM KLUKKAN 18i30 ígærkvöldi
varð skyndiloga rafmagnslaust
hór í Mývatnssvoit svo og í
Kísiliðjunni, er bilun varð í
spenni í aðveitustöðinni hjá
Roykjahlíð. Um síðustu holgi, oða
aðfararnótt sunnudags. var skipt
þarna um sponni og tók það 8
klukkutíma. Þann tíma var að
sjálfsögðu rafmagnslaust hér.
Þessi spennir var því okki
búinn að vcra noma 3 daga or
hann bilaði. I nótt var skipt um
og sá gamli tengdur við á ný.
Rafmagn komst okki á fyrr on kl.
9:20 í morgun og var þá búið að
vora rafmagnslaust í tæpa 15
klukkutíma.
Eðlilega skapar rafmagnsleysi í
svo langan tíma margvísleg vand-
ræði, t.d. varð gífurlegt fram-
leiðslutjón hjá Kísiliðjunni, hita-
veitan óvirk svo fljótlega kólnaði í
húsum, miklir erfiðleikar við
mjaltir og fleira. Nú mætti
kannski spyrja: Var hægt að koma
í veg fyrir að slíkir atburðir sem
þessi ættu sér stað? Var það nýr
spennir sem skipt var um um
síðustu helgi? Vitað er að hér er
talið ríkja hættuástand vegna
væntanlegra náttúruhamfara. Sízt
hefði almyrkvun Mývatnssveitar,
eins og var sl. nótt, auðveldað
íbúum að mæta slíku.
Kristján.
Timinn í leiðara:
Skammt i lækk-
un gengisins með
óbreyttu ástandi
í LEIÐARA Tímans í gær ræðir
Þórarinn Þórarinsson ritstjóri
um vorðhækkanir og vísitölumál-
in og sogir að því hafi stundum
vorið haldið fram af þeim. sem
vorðu núverandi vísitölukorfi. að
ha'gt væri að hækka kaupið án
þess að verðlagið þyrfti að
hækka. „Það sóu raunvoruloga
slæmar ríkisstjórnir. cins og
þessir menn tolja fyrrvorandi
ríkisstjórn. som láti vorðið hækka
í kjölfar kauphækkunar. Fulltrú-
ar Alþýðusambandsins hoföu
okki boitt viðskiptaráðhcrra og
ríkisstjórnina þvingunum til að
knýja fram verðhækkun í kjölfar
kaupha'kkananna of þoir hoföu
okki taliö það óumflýjanlogt."
Síðan sp.vr ritstjórinn hvar
víxlhækkanadans þossi muni eiga
að enda. „Samkvæmt vísitölukerf-
inu, sem nú gildir, leiða
verðhækkanir á gosdrykkjum og
smjörííki, til kauphækkana, í
kjölfar þeirra koma svo nýjar
verðhækkanir. Þannig mun þetta
haldast látlaust áfram að óbreyttu
víxlhækkanakerfinu. Á þessu ári
hefur tvívegis verið gripið til
gengisfellingar til að koma í veg
fyrir stöðvun atvinnulífsins af
völdum þessa víxlhækkanakerfis.
Með óbreyttu framhaldi verður
skammt í þriðju gengisfellinguna
og þannig koll af kolli. Hvert
verður verðgildi krónunnar og
hvert verður verðgildi sparifjárins
ef þessar víxlhækkanir halda lengi
áfram?“
Að lokum segir Þórarinn Þórar-
insson í loiðara Tímans að miklar
vonir séu bundnar við þó athugun,
sem nú fari fram á vísitölukerfinu,
því að þaö geti ráðið úrslitum um
hvernig til takist.
Stúdentaráð hvetur til samstöðu
með stundakennurum Háskólans
Á fundi Stúdcntaráðs nýlega
var rætt um fyrirhugað verk-
fall stundarkennara við
Ifáskóla Islands og var gerð
svofelld tillaga á fundinumi
Stúdentaráð Háskóla Islands
lýsir yfir fullum og einarðlegum
stuðningi við samtök stunda-
kennara við Háskóla Islands og
baráttu þeirra. Vill Stúdentaráð
hvetja alla stúdenta til að sýna
samstöðu í verki og mæta ekki í
kennslustundir 6. —11. nóvember
hjá þeim stundakennurum sem
hugsanlega munu ætla sér að
kenna í verkfalli því er samtök
stundakennara hafa boðað
6.—11. nóv. n.k.