Morgunblaðið - 08.02.1979, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 8. FEBRÚAR 1979
35
upp í tengslum við hugsanlegan
skipasmíðaiðnað á Reykjavíkur-
svæðinu.
Steingrímur Hermannsson
samgönguráðherra sagði umsögn
nefndarinnar um Bifreiðaeftirlit
ríkisins engan veginn tæmandi.
Þar þyrfti enn margt að skoða
áður en ákvarðanir yrðu teknar.
Hann hefði sent skýrslu nefndar-
innar, þetta mál varðandi, til
ýmissa umsagnaraðila, m.a. for-
stöðumanns eftirlitsins, en málið
væri langt frá_því fullkannað.
Matthías A. Mathiesen. fv.
fjármálaráðherra, gerði grein fyr-
ir aðdraganda að stofnun nefndar-
innar, starfsháttum o.fl. Ætíð
hefði verið meiningin að skýrslur
nefndarinnar yrðu sendar til við-
komandi umsagnaraðila og skoð-
aðar af aðilum í stjórnkerfinu. Það
væri svo ríkisstjórnar og Alþingis
að segja til um framhaldið, stefnu-
mótun og framkvæmd. En full
ástæða væri til að huga að því,
með hvaða hætti mætti draga úr
ríkisumsvifum ekki sízt á þeim
sviðum, þar sem eðlilegt væri að
einstaklingar eða samtök þeirra
hefðu starfsvettvang.
Lands-
byggð
og land-
búnaður
TVEIR þingmenn Framsóknar-
flokksins, Jón Helgason og Vil-
hjálmur Hjálmarsson, hafa
flutt tillögu til þingsályktunar,
þar sem ríkisstjórn er falið að
kanna, hve stór hluti þjóðarinn-
ar hefur atvinnu af framleiðslu
og vinnslu landbúnaðarafurða
og þjónustustörfum í tengslum
við landbúnaðinn. Ennfremur,
hver áhrif hugsanicgur sam-
dráttur í búvöruframleiðslu
hefði á íslenzkt atvinnulíf í
heild og þá sér í lagi á þróunar-
möguleika í ullar- og skinna-
iðnaði, sem verið hefur vaxandi
útflutningsgrein í þjóðarbú-
skapnum.
í greinargerð er sagt að land-
búnaðurinn eigi mestan þátt í
því að halda landinu öllu í byggð
og sé veigamikill í atvinnutæki-
færum fólks í þéttbýliskjörnum
vítt um land. Vinnsla og dreifing
búvöru sem og ýmiss konar
þjónustuiðnaður og verzlun,
tengd landbúnaði, veiti miklum
fjölda manna atvinnu og fram-
færi. Mikil röskun á högum
landbúnaðar sem undirstöðuat-
vinnugreinar myndi því hafa
ófyrirsjáanlegar afleiðingar í
félags- og byggðamálum.
allar í þá átt, að tryggja betur en
nú er gert rétt foreldra eða for-
ráðamanna barna, með hagsmuni
barnsins fyrir augum. Er þá geng-
ið út frá þeirri meginforsendu, að
barnið sé hluti fjölskyldu, sem
umfram allt megi ekki stía í
sundur nema til þess liggi óum-
deilanleg rök og ástæður. í ís-
lenskri löggjöf er allsráðandi sú
meginregla, að fjölskyldan búi og
lifi saman, og aldrei má til þess
koma, að barni sé ráðstafað og það
tekið úr umsjá foreldra vegna
rangra upplýsinga eða á röngum
forsendum.
Hér er ekki einvörðungu um það
að ræða, að sjálfsagður réttur
barnsins og fjölskyldunnar sé
hafður í huga, heldur höfðað til
þeirrar grundvallarreglu í réttar-
ríki, að aðilar máls eigi heimtingu
á því að vera upplýstir um máls-
ástæður og gögn, sem úrskurður
kann að byggjast á. Á þetta
skortir nokkuð í núgildandi lögum.
Einstakar greinar skýra sig að
mestu sjálfar.
Bridgefélag
kvenna
Úrslit sl. mánudag urðu þessi:
Meistaraflokkur:
Sigríður Ingibergsdóttir —
Gunnþórunn
Erlingsdóttir 15-5
Alda Hansen —
Sigrún Pétursdóttir 20-0
Hugborg Hjartardóttir —
Guðrún Bergsdóttir 16-4
Guðrún Einarsdóttir —
Sigríður Jónsdóttir 15-5
Staðan í meistaraflokki eftir 5
umferðir:
Sigríður Ingibergsdóttir 78
Alda Hansen 76
Gunnþórunn Erlingsdóttir 71
Hugborg Hjartardóttir 66
Næsta mánudag spila m.a.
saman tvær efstu sveitirnar.
Úrslitin í fyrsta flokki:
Kristjána Kristinsdóttir —
Kristín Jónsdóttir 20—0
Sigríður Guðmundsdóttir —
Jóhanna Thors 20—0
Anna Lúðvíksdóttir —
Gerður ísberg 17—3
Aldís Schram —
Guðrún Þórðardóttir 16—4
Gróa Eiðsdóttir —
Björg Pétursdóttir 15—5
Staðan í fyrsta flokki:
Aldís Schram 93
Sigríður Guðmundsdóttir 58
Gróa Eiðsdóttir 55
Anna Lúðvíksdóttir 53
Bridgefélag
Kópavogs
Fjórða umferð aðalsveita-
keppni Bridgefélags Kópavogs
var spiluð fimmtudaginn 1. febr.
Úrslit urðu þessi:
Grímur Thorarensen —
Sigrún Pétursdóttir 10—10
Vilhjálmur Sigurðsson —
Sigurður Sigurjónsson 4—16
Guðmundur Ringsted —
Kristmundur
Halldórsson 12—8
Friðrik Brynleifsson —
Sigríður
Rögnvaldsdóttir 8—12
Sævin Bjarnasón —
Böðvar Magnússon 4—16
Árni Jónasson —
Ármann J. Lárusson 0—20
Staða efstu sveita að fjórum
umferðum loknum:
Ármann J. Lárusson 80
Grímur Thorarensen 56
Sævin Bjarnason 53
Sigríður Rögnvaldsdóttir 46
Böðvar Magnússon 42
Sigurður Sigurjónsson 41
Bridgefélag
Selfoss
Úrslit í firmakeppninni eftir
3. umferð 25. janúar 1979.
Rafveita Selfoss
Bjarni Jónsson 222
Guðnabakarí
Sigurður Sighvatss. 222
Sorphreinsun Suðurlands
Garðar Gestsson 219
Búnaðarbanki íslands
Guðmundur Sigursteins. 217
Höfn h/f.
Kristmann Guðmundsson 214
G.Á. Böðvarsson h/f.
Halldór Magnússon 212
Sendibílastöð Selfoss
Oddur Einarsson 212
Ræktunarsamband Flóa og
Skeiða
Þórður Sigurðsson og fl. 204
Almennar Tryggingar
Jónas Magnússon 203
Hitaveita Selfoss
Gunnar Þórðarson 203
Bridge L é
Umsjóni ARNÓR
RAGNARSSON
Trésmiðja Guðmundar Sveinss.
Haukur Baldvinsson 203
Samvinnutryggingar
Haraldur Gestsson 202
Smiður h/f.
Ingvar Jónsson 199
Magnús Magnússon h/f.
Örn Vigfússon 199
Suðurgarður h/f.
Grímur Sigurðsson 198
Verslun Á.Á.
Vilhjálmur Þ. Pálsson 196
Trésmiðja Þorsteins & Árna
Brynjólfur Gestsson 195
Einarshöfn h/f
Friðrik Larsen 190
Fossnesti h/f.
Stefán Larsen 186
Iðnaðarbanki Islands
Guðjón Einarsson 181
Árborg h/f.
Valgeir Ólafsson 180
Félagið þakkar öllum sem
tóku þátt í þessari keppni veitt-
an stuðning.
Bridgefélag
Hafnarfjarðar
Butler-tvímenningskeppni
B.H. er nú lokið og urðu helstu
úrslit sem hér segir:
Ólafur Gíslason —
Þorsteinn Þorsteinsson 246
Jón Pálmason —
Sævar Magnússon 233
Albert Þorsteinsson —
Sigurður Emilsson 221
Bjarnar Ingimarsson —
Þórarinn Sófusson 208
Bjarni Jóhannsson —
Björn Eysteinsson 208
Páll Valdemarsson —
Valur Sigurðsson 204
Friðþjófur og
Halldór Einarssynir 203
Meðalskor 190
Næstu tvo mánudaga verður
spilaður einmenningur sem að
venju er jafnframt firmakeppni.
Til gamans skal þess getið, að
frumraun blaðafulltrúa B.H. var
einmitt slík keppni. Var það árið
1953. Þá tóku 64 firmu og 64
spilarar þátt í keppninni. Nú-
verandi stjórn er að vísu bjart-
sýn á að fá 64 firmu en reiknar
hvergi nærri með 64 spilurum.
Blaðafulltrúi lendir því væntan-
lega eitthvað framar í röðinni
en fyrir 26 árum, þegar hann
varö 61. Allt um það hvetur
stjórn B.H. félaga til að fjöl-
menna. Nýjum féiögum skal
bent á, að einmenningskeppni er
mjög heppilegt keppnisform
fyrir þá sem óvanir eru keppnis-
bridge. Þá eru fyrrverandi.
félagar vel séðir enda þykja þeir
of sjaldséðir gestir á spilakvöld-
um félagsins. Spilað er að
Hjallahrauni 9 á mánudögum og
hefst spilamennska kl. 19.30.
Stefán Snævarr:
Egill og í ran
Sérkenni svargreinar Egils Þor-
finnssonar við grein minni um
ástandið í Iran eru þau helzt, að
hann svarar varla einni einustu
athugagrein minni, en skemmtir
sér í staðinn við að gera mér upp
skoðanir (um leiðréttingu hans á
útgáfu minni af útlegðarsögu keis-
arans er það eitt að segja að mín
vegna má hr. Pahlavi hafa verið á
Norðurpólnum).
Egill heldur því fram, að ég
„rómi og dásami Mossadeq". Það
eina sem ég segi um Mossadeq
heitinn er, að hann hafi reynt að
þjóðnýta eigur erlendra olíufyrir-
tækja, og að koma keisaranum frá
völdum.
Sjálfsagt hefur hann verið hinn
mesti fantur á marga lund, en hins
vegar reyndi aldrei á jarðnæðis-
umbótavilja hans, þar eða hann
sat afar stutt við völd.
Um jarðnæðisskiptingu keisar-
ans fer ýmsum sögum. Bandaríska
vikuritið Newsweek gefur berlega
á skyn, að hún hafi fyrst og fremst
verið átylla til að brjóta á bak
aftur vald klerkastéttarinnar.
Hvað sem öðru líður er það
staðreynd, að á síðustu árum hafa
milljónir íranskra bænda flosnað
upp, og hírast nú við ömurleg
skilyrði í kofabyggðum umhverfis
stórborgirnar. Ástæðan er sú, að
frumstæður búrekstur þeirra þoldi
ekki samkeppni við vélvæddan
stórbýlarekstur, svo vart hafa
jarðnæðisumbæturnar náð langt.
Egill gagnrýnir mig fyrir að
minnast hvergi á meintan þátt
Sovétmanna í framvindu mála í
íran. Því er til að svara, að allt
bendir til, að óeirðirnar í Iran hafi
komið Sovétmönnum í opna
skjöldu, og framan af var frétta-
flutningur sovésku blaðanna af
ástandinu heldur hliðhollur keis-
aranum, ef eitthvað var.
Newsweek telur, að Sovétstjórn-
inni lítist ekkert allt of vel á
tilkomu „íslamsks lýðveldis" við
suðurlandamæri sín, það gæti eflt
íslamskar þjóðernishreyfingar í
Asíulýðveldum Sovétríkjanna.
Um vopnabúrssögu Egils hef ég
aðeins eina spurningu: hverjar eru
heimildirnar? Egill hlýtur að gera
sér grein fyrir, að ýmsir aðilar
hafa hag af að láta svo líta út sem
óeirðirnar í Iran séu „skipulagðar"
af hinum illu Rússum.
Um kvikmyndahúsabrunann hef
ég líka eina spurningu: hvernig
getur Egill vitað, að bruninn var
verk andstæðinga Iranskeisara en
ekki t.d. ögrunaraðgerð leynilög-
reglunnar?
Hvað sem því líður krefst voldug
pólitísk umbylting eins og hin
íranska ævinlega sinna saklausu
fórnarlamba, í ungversku þjóð-
byltingunni árið 1956 var fjöldi
alsaklausra manna líflátinn af
uppreisnarmönnum. Engu síður
treysti ég mér til að halda fram
málstað ungversku „óeirðaseggj-
anna“ gegn hinni stalínísku harð-
stjórn Sovétleppsins Rakosi.
Svona í „forbifarten", einsog
danskurinn segir væri ekki úr vegi
að minna Egil á, að hermenn
keisarans hafa skotið þúsundir
vopnlausra mótmælenda til bana,
þeirra á meðal konur og börn.
Þúsund er hærri tala en 377, Egill.
Nýlega las ég í breska vikuritinu
World Times viðtal við Fred nokk-
urn Halliday, sem titlaður var
mesti Iranssérfræðingur Breta. Á
honum má skilja, að hinni marg-
rómuðu iðnvæðingu Iranskeisara
megi helst likja við Potemkintjöld,
statistik sé fölsuð, og fjöldi fyrir-
tækja, sem ekki eru til, fái styrk
frá hinu opinbera. Hverjir skyldu
nú hirða þá peninga?
Halliday segir ennfremur, að
þær efnahagsframfarir sem þrátt
fyrir allt hafa átt, sér stað hafi
fyrst og fremst komið yfir- og
millistétt landsins til góða, alþýð-
an sé jafn fátæk og hún hefur
alltaf verið. Það má skjóta því inn
í, að sú iðnvæðing sem orðið hefur
getur ekki talist mikið afrek,
eitthvað varð að gera við allan
þennan olíuauð. Það er ekki keis-
aranum að þakka, að olía finnst í
íranskri jörð.
Halliday segir, að keisarinn hafi
ekki hundsvit á efnahagsmálum,
og hafi ráðríki hans samfara
þekkingarleysi á þessum sviðum
haft hinar hörmulegustu af-
leiðingar fyrir þjóðina.
Sem dæmi um hversu slitinn
einvaldurinn væri úr tengslum við
þjóðlífið nefnir Halliday, að þegar
keisaranum var sagt, að fyrir utan
Teheran væri víðfeðm slömm-
byggð fékkst hann ekki til að trúa
sínum eigin eyrum.
Egill gefur í skyn* að það sé
vegna fáfræði sinnar, að almenn-
ingur rísi gegn Shahnum. Það er
þá væntanlega vegna fávisku sinn-
ar að stúdentar og háskólakennar-
ar skipa sér í fylkingarbrjóst
andstöðunnar gegn einræðinu, eða
hvað? Það sama gildir væntanlega
um íranska blaðamenn og rit-
höfunda, sem velflestir eru and-
snúnir keisaranum og hyski hans.
Fullyrðingar Egils þess efnis, að
Islamsklerkar vilji banna kvik-
myndahús eru beinlínis rangar.
Hins vegar vilja þeir banna allt
sem minnir á klám á hvíta tjald-
inu.
Hvað snertir kvenréttindi hefur
Kómení æðstiprestur sagt í nýlegu
viðtali, að þau verði í engu skert,
„með því skilyrði að þær (konur)
fylgi vissum reglum," hvað sem
það nú þýðir.
Ég vil taka það fram áður en
lengra er haldið, að ég hef ekki
minnstu samúð með Kómení og
trúarofstæki honum tengdu. En
eftir aldarfjórðungs harðstjórn
þekkir írönsk alþýða enga póli-
tíska valkosti, og snýr sér því til
þess eina félagslega afls sem
keisaranum hefur ekki alveg tekist
að temja, kirkjunnar. Það væri því
að verulegu leyti á ábyrgð keisar-
ans, ef íran breyttist í íslamskt
einræðisríki. Það má skjóta hér
inn í, að þeir sem halda að stjórn
múhameðskra hreintrúarmanna
sé endilega andvíg iðnvæðingu
ættu að líta til Saudi-Arabíu, sem
iðnvæðist af miklum hraða, þótt
kóraninn sé þar jafngildi lagabók-
stafa.
Egill virðist alls ekki hafa skilið,
að megininntak fyrri greinar
minnar var, að benda mqnnum á,
að óeirðirnar í íran eiga sér
fremur pólitískar undirrætur en
trúarlegar. Margt bendir til þess,
að mótmælendur noti Kómení
fyrst og fremst sem sameiningar-
tákn í andstöðunni gegn keisar-
anum, fremur en að þeir fylgi
skoðunum hans í einu og öllu.
Að lokum vil ég spyrja Egil:
trúir þú í fúlustu alvöru, að vígorð
„óeirðaseggja“ um frelsi, lýðræði,
jöfnuð, og þjóðlegt sjálfstæði séu
aðeins yfirvarp yfir íslamskt trú-
arofstæki?