Morgunblaðið - 19.06.1979, Blaðsíða 47

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 19. JÚNÍ 1979
47
Helmings-
verðlækkun
á tómötum
og gúrkum
SÖLUFÉLAG garðyrkjumanna hef-
ur ákveðið að lækka verð á tómöt-
um og gúrkum þessa viku um
helming í kynningarskyni. Heild-
söluverð á tómötum, fyrsta verð-
flokki verður þessa viku G00 krón-
ur og í smásölu kostar kflóið milli
800 og 850 krónur. Kflóið af gúrk-
um fyrsta verðflokki kostar í heild-
sölu meðan á kynningarvikunni
stendur 400 krónur og í smásölu
um 550 krónur.
Þorvaldur Þorsteinsson, fram-
kvæmdastjóri Sölufélagsins, sagði
að þessi verðlækkun væri framhald
á því kynningarstarfi, sem hafið var
á sl. sumri og þeir vildu með þessu
gefa fólki kost á að kaupa þessar
vörur á sem hagstæðustu verði á
þeim tíma, er framleiðsla þeirra
væri í hámarki, í stað þess að þurfa
að setja stóran hluta framleiðslunn-
ar í niðursuðu. Sem fyrr sagði gildir
þetta verð fram að næstu helgi.
Rafveitan aðstoðar
niðnrgöngulaxinn
Hrönn Baldursdóttir
f jölskyldu sína.
veitir farmiðanum viðtöku fyrir sig og
Fjölskylduboð Æsk-
unnar og Flugíeiða
HRÖNN Baldursdóttir, 14 ára,
Jörfabakka 30, Reykjavík, hlaut
fyrstu verðlaun í Verðlaunasam-
keppni Æskunnar og Flugleiða
þegar dregið var úr réttum
lausnum. Verðlaunin eru ferð til
Hækkun iðgjalda
dugði ekki fyrir
tjónakostnaðinum
Frá aðalfundiHagtryggingar
Á AÐALFUNDI Hagtryggingar
sem haldinn var fyrir skömmu
kom m.a. fram í skýrslu for-
manns, Ragnars Ingimarssonar,
að árið 1978 hefði verið félaginu
óhagstætt þar sem hækkun ið-
gjalda hefði ekki dugað til að
mæta hækkunum á rekstrar og
tjónakostnaði. Heildartekjur fé-
lagsins voru um 361 milljón og
höfðu iðgjaldatekjur þar af auk-
ist um 58,5% eða 116,9 milljónir
króna.
Fram kemur í frétt frá félaginu
að sú mikla verðbólga er ríkt hafi
í þjóðfélaginu undanfarin ár hlyti
að færa ýmislegt úr skorðum og
hefði veruleg áhrif til hins verra á
bótasjóði vátryggingarfélaga, sér í
lagi bifreiðatrygginga. Þessu hefði
verið mætt með síhækkandi ið-
gjöldum sem oftast hefðu ekki
nægt til að mæta tjónum og
kostnaði. Rekstrartapi af reglu-
legri vátryggingarstarfsemi fé-
lagsins hefði verið mætt með
hreinum fjármunatekjum, leigu-
tekjum og gengishagnaði. Heild-
arafkoman hefði því orðið sú að
hagnaður af rekstri hefði numið
8,5 m.kr. þegar tekið hefði verið
tillit til skatta og 'afskrifta.
Valdimar J.Magnússon fram-
kvæmdastjóri gerði á fundinum
grein fyrir rekstrarhorfum á
þessu ári. Taldi hann að sú
stefnubreyting, sem fram hefði
komið hjá yfirvöldum s.l. 2 ár á
nauðsyn þess að vátryggingarið-
gjöld væru ákvörðuð með tilliti til
þess að þau nægðu til að mæta
tilkostnaði og skuldbindingum
vátryggingarfélaganna, hefði ver-
ið fyrir borð borin á þessu ári.
Heimiluð hefði verið 44% hækkun
iðgjalda á grundvelli verðlagsspár
um 35% verðbólgu sem var aug-
Ijóslega óraunhæf á þeim tíma
sem ákvörðun var tekin um og
yrði fyrirsjáanlega mun óhag-
stæðari þegar fram í sækti með
fyrirsjáanlegu tapi í þessari grein.
Ljóst væri að verðákvörðun bif-
reiðatryggingarfélaga, sem
byggðu á spám um verðlagsþróun
á tryggingartímabilinu gætu
reynst vátryggingafélögum mjög
hættulegar og rýrt fjárhagsstöðu
þeirra mjög ef verðlagsspár
reyndúst óraunhæfar. Neytendum
væri enginn greiði gerður með
niðurgreiddum iðgjöldum, sem
skertu gjaldþol tryggingarfélaga
og þar með þá tryggingarvernd
sem þeir teldu sig vera að greiða
fyrir. Reynslan sýndi að verð-
stöðvunarlögin, sem hagstjórnar-
tæki hefðu gengið sér til húðar
fyrir löngu og væru sú hætta fyrir
hendi að afgreiðsla ríkisstjórnar-
innar yrði pólitísk í stað þess að
vera fagleg.
Endurkjörið var í aðalstjórn og
skipa hana: Ragnar Ingimarsson
formaður, Arinbjörn Kolbeinsson
varaformaður, Sveinn Torfi
Sveinsson ritari og Jón Hákon
Magnússon og Þorvaldur Tryggva-
son meðstjórnendur.
Kaupmannahafnar og má
Hrönn bjóða með sér foreldrum
sínum og einu systkini til ferðar-
innar.
Verðlaunasamkeppni Flugleiða
og Æskunnar árið 1979 fór fram í
blaðinu í vetur og var þátttaka
góð að vanda. I þetta sinn var um
fjölskylduboð að ræða, þannig að
sá sem fyrstu verðlaun hlaut
mátti jafnframt bjóða með sér
foreldrum og einu systkini. Þetta
er í 21. sinn sem efnt er til slíkrar
samkeppni og í ár voru verðlaun-
in fjölskylduboð, vegna stóraf-
mælis Æskunnar, sem verður 80
ára á þessu ári.
Dregið var um fleiri verðlaun
og flugferðir innanlands og hlutu
Laufey Einarsdóttir, Seftjörn,
Patreksfirði, og Guðbjörg Ragn-
arsdóttir, Torfastöðum, Miðfirði.
Bókaverðlaun hlutu Helgi Þór
Ingason, Hraunbæ 70, Reykjavík,
Gunnar Björnsson, Sandfells-
haga, Öxarfirði, og Ágústa Þor-
valdsdóttir, Skarði I, Lundar-
reykjadal. Jónas Thoroddsen var
fulltrúi borgarfógeta er dregið
var úr réttum lausnum og við-
staddir voru Grímur Engilberts
ritstjóri Æskunnar og Sveinn
Sæmundsson fulltrúi Flugleiða.
Fréttatilkynning
ÁÐ undanförnu hafa margir
veitt því athygli, að mikill fjöldi
niðurgöngulaxa hefur safnast
saman við teljaragirðinguna í
Elliðaánum. Teljarinn er settur
niður vissa dag ár hvert, en nú
ber svo við að hoplaxinn er mun
seinna á ferðinni en áður. Lax
getur synt í teljarann og upp
ána, en niður f gegn um hann
kemst hann ekki. Var þvf svo að
sjá, að hér væri um sannkallaðan
biðsal dauðans að ræða.
Besti laxinn í hverri á er oft sá
sem hrygnt hefur áður og því væri
það Elliðaárstofninum ekki til
framdráttar að láta laxaskarann
veslast upp fyirr ofan teljara-
hliðið. Auk þess væri það í meira
lagi grimmilegt ef ekkert væri að
gert.
Garðar Þórhallsson formaður
Elliðaárnefndar SVFR sagði í
stuttu spjalli við Mbl. í gær, að
Rafveitan hefði nýlega látið til
skarar skríða og sér ''vitandi
tvívegis dregið á og tekið rimlana
frá teljaranum. Gallinn væri bara
sá, að þetta væri svo óvenjulega
mikið nú, að strengurinn ofan
teljarans fylltist jafnóðum á ný.
„Auðvitað þarf að hleypa laxinum
niður reglubundið og það mun
rafveitan gera.“
Síðasti dagur sýn-
ingar 25 kvenna
I DAG, þriðjudaginn 19. júní, er
síðasti sýningardagur á verkum
tuttugu og fimm ungra myndlistar-
kvenna í Ásmundarsal við Freyju-
götu. Að sýningunni standa Rauð-
sokkahreyfingin og Gallerí Suður-
gata 7.
Sýningin er í dag opin frá klukkan
17 til 22.
Sextán manns
fengu fálkaorðu
Á ÞJÓÐHÁTÍÐARDAGINN, 17.
júní sæmdi forseti íslands eftir-
talda 16 íslendinga heiðursmerki
hinnar fslensku fálkaorðu.
Árna Snævarr, fyrrrv. ráðu-
neytisstjóra, stórriddarakrossi,
fyrir embættis- og verkfræðistörf.
Arnþór Jensen, framkvæmda-
stjóra, Eskifirði, riddarakrossi,
fyrir viðskipta- og félagsmála-
störf.
o
INNLENT
Minni sala vanabind-
andi lyfja hér á landi
Stórneytendur finnast meðal ekkla, ekkna, fráskil-
inna og þeirra sem lítið vinna, að sögn landlæknis
SALA vanabindandi lyfja heíur dregist verulega saman á síðustu árum vegna herts eftirlits með sölu þeirra,
að bví er fram kom á blaðamannafundi hjá landlækni f s.l. viku.
f skýrslu sem landlæknisembættið hefur látið gera kemur það fram að magn ávísaðs amphetamíns og
skyldra örvandi lyfja hefur minnkað um 63% á árunum 1976 — 1978. Ávísanir á eftirritunarskyld svefnlyf
hefur fækkað um 48,8%, en róandi lyf um 33%. Minnkun á ávísuðu magni sterkra verkjalyíja (narcotica
analgesics) ncmur tæpum 20%. Ávísað magn diazcpams (valium) hefur minnkað um 30%. f könnunni kemur
það einnig fram að einstakiingum sem fá eftirritunarskyld lyf hefur fækkað úr 7.250 í 4.164 eða um 42,6%.
Hcildarmagn eftirritunarskyldra lyfja hefur minnkað um rúmlega 40% á þessum tveimur árum, 1976—1978,
og alls hefur einstaklingum sem fá ávísað eftirritunarskyldum og róandi lyfjum fækkað um 5000. Um 17.000
íslcndingar nota róandi lyf um þessar mundir.
Á blaðamannafundinum kom
það fram að á síðustu árum hefur
eftirlit með ávísunum lækna og
upplýsingar til þeirra farið sívax-
andi. Árið 1975 voru ábendingar
um hámarks mánaðarskammta af
nokkrum svefnlyfjum og róandi
lyfjum sendar læknum. Síðan árið
1976 var, samkvæmt auglýsingu
sem birt var, aðeins unnt að ávísa
örvandi lyfjum með sérstöku leyfi
landlæknis og þá við sérstökum
nánar tilgreindum ábendingum.
Diazepam-töflur á 10 mg voru
teknar af skrá árið 1977 vegna þess
að lyfjakannanir höfðu leitt í ljós
að einmitt þessi töflustærð var
eftirsótt af tiltölulega stórum hópi
sjúklinga. Þetta var talin staðfest-
ing á ávanahættu af þessu lyfi.
Frá árinu 1977 hafa læknum
verið send tölvuskráð yfirlit yfir
þær eftirritunarskyldu lyfjaávís-
anir sem þeir hafa skrifað á einum
mánuði og einnig hafa íslenskir
læknanemar fengið ítarlegar upp-
lýsingar um ávísanareglur lækna í
félagslæknifræðinni.
Landlæknisembættið hefur
eftirlit með lyfjaávísunum lækna
og Lyfjaeftirlit ríkisins sér um
framkvæmd lyfjaeftirlitsins og er
embættinu til aðstoðar í þessu
efni.
í könnun á fjölda lyfjaávísana í
Reykjavík 1972—1976 kemur það
fram að miðað við önnur Norður-
lönd en Danmörku reyndust
læknar hérlendis ávísa mestu af
vanabindandi lyfjum. Á fundinum
hjá landlækni kom það fram að á
milli áranna 1960 og 1970 hefði
amphetamin alda skollið yfir þjóð-
ina og hefðu þá um 2000 manns
notað þetta lyf, en 130 manns nota
það nú.
Er Ólafur var spurður að því
hvort unglingar sæktu í vanabind-
andi lyf kvað hann það vera
undantekningu ef maður undir
tvítugu tæki slík lyf. Sagði hann
það e.t.v. vera til í dæminu að
unglingar hefðu róandi lyf undir
höndum en það væri þá vegna þess
að viðkomandi hefði komist yfir
þau hjá eldri fjölskyldumeðlimum.
Sagði Ólafur að þeir sem helst
notuðu þessi lyf væru fráskilið
fólk, ekkjur, ekklar og þeir sem
lítið ynnu. Hann sagði að þeir sem
ynnu mikið, yfir 40—50 stundir á
viku, þyrftu sjaldan á slíkum
lyfjum að halda, eða aðeins um 2%
þeirra. Hins vegar þurfa um 17%
þeirra sem vinna lítið sem ekkert á
róandi lyfjum að halda.
Benedikt Tómasson, lækni, ridd-
arakrossi, fyrir læknis- og
embættisstörf.
Guðmund Arnlaugsson, rektor,
riddarakrossi, fyrir störf að skóla-
málum.
Guðmund Jóhannesson, félags-
málaráðunaut, riddarakrossi fyrir
störf í þágu áfengissjúkra.
Harald Sigurðsson, bókavörð,
riddarakrossi, fyrir fræðistörf.
Frú Hermínu Sigurgeirsdóttur
Kristjánsson, píanókennara, ridd-
arakrossi, fyrir störf að tónlist-
armálum.
Ingvar Vilhjálmsson, útgerð-
armann, stjörnu stórriddara, fyrir
störf á sviði sjávarútvegs.
Jón Björnsson, söngstjóra, Haf-
steinsstöðum, Skagafirði, riddara-
krossi, fyrir störf að söngmálum.
Matthías Bjarnason, fyrrv.
ráðherra, stórriddarakrossi, fyrir
félagsmálastörf.
Dri Selmu Jónsdóttur, forstöðu-
mann Listasafns íslands, riddara-
krossi, fyrir embættis- og fræði-
störf.
Frú Sigríði Thorlacius, stórridd-
arakrossi, fyrir störf að félags-
málum kvenna.
Sveinbjörn Jónsson, forstjóra,
stórriddarakrossi, fyrir störf að
iðnaðarmálum.
Tómas Þorvaldsson, forstjóra,
Grindavík, stórriddarakrossi,
fyrir störf að sjávarútvegsmálum.
Þorstein Sigfússon, bónda,
Sandbrekku, Hjaltastaðahreppi,
Norður-Múlasýslu, riddarakrossi,
fyir störf að félagsmálum bænda.
Þorstein Sveinsson, héraðs-
dómslögmann, riddarakrossi, fyrir
störf að söngmálum.
Unnumink
íHólminum
Stykkishólmi. 18. júní.
UNDANFARIÐ hefur orðið
vart við mink hér í hólmanum
út úm Eyjar. Gerð hefur verið
gangskör að því að vinna á
minknum og í dag náðist einn
í kauptúninu eftir nokkurn
eltingarleik.
Það var Bergsveinn Gests-
son, sem lagði minkinn að velli
í Gullhólma, sem fjarar uppi.
Krían sem þessa dagana hefur
verið að búa um sig í hólman-
um var orðin áberandi stygg
og í dag tókst að vinna þennan
varg í fuglabyggðum. Þess má
geta að Brokeyingar vinni
fjölda minka úti í eyjum á
hverju sumri.
— Fréttaritari.