Morgunblaðið - 13.10.1979, Qupperneq 27

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 13. OKTÓBER 1979
27
Ákall fyrír lifandi dauðan
ÞETTA ákall samdi Alexander Solzhenitzyn til varnar
vísindamanninum Igor Ogourtsov, í tilefni Sakarov-
réttarhaldanna í Washington 29. september, og flutti
kona hans ávarpið þar. Það birtist í Mbl. sl. sunnudag,
en fyrir mistök í prentun ekki allt, endirinn féll niður.
Því birtist ákallið hér aftur.
Fyrir tveimur árum bað ég
þátttakendur í Sakarov-réttar-
höldum að beina sjónum sínum
sérstaklega til þeirra, sem hlotið
hafa langa fangelsisdóma. Árin
líða og líða, og áhrif eyðilegg-
ingarinnar setja mörk sín fyrst
og fremst á þá.
Igor Ogourtsov, þessi kristni
hugsuður og píslarvottur,
vísindamaðurinn sem svo fljótt
var hrifinn frá verkum sínum,
einn af eftirtektarverðustu son-
um Rússlands, ranglega dæmd-
ur og haldið föngnum í meira en
12 ár, hann er nú með annan
fótinn í gröfinni.
Þeir sem voru að hefja skóla-
göngu, þegar Igor Ogourtsov var
handtekinn, eru nú við háskóla-
nám. Ogourtsov er enn í haldi.
Á meðan hefur næstum öll
valdatíð Bresnefs liðið. í Banda-
ríkjunum hafa farið fram
þrennar forsetakosningar og
þær fjórðu í undirbúningi.
Víetnamstríðið brann líka heit-
ast á þessu tímabili. Tafl
Kínverja um menningarbylt-
ingu og samvinnu við Vestur-
lönd er til lykta leitt. En Og-
ourtsov hefur á meðan farið úr
einangrun í fangaklefa, úr fang-
elsi í þrælabúðir og síðan aftur í
fangelsi. Á meðan hefur öll
þíðan og ískaldi veturinn liðið í
Tékkóslóvakíu. Portúgal og
Spáni hefur unnist tími til að
breyta um ásjónu. Við höfum
séð fæðast Evrópukommúnisma,
og horft á hann daprast eftir
nokkurt brambolt. Þriðji mið-
depill heimskommúnismans —
Kúba — hefur náð fótfestu í
Mið-Ameríku og drepið niður
fæti í Afríku. Mörg ríki hafa séð
dag frelsis eða gefið sig á vald
nýju hernámi, og í tugum landa
hafa orðið stjórnarskipti. Alltaf
er Ogourtsov í haldi.
Á þessum sömu 13 árum hafa
stórkostlegar tilraunir manns-
ins í geimnum farið fram. Menn
hafa getað æst sig yfir máli
Daniels Ellsbergs, yfir Angelu
Davis, og síðan gleymt þeim.
Alltaf er Ogourtsov í haldi.
Hann var búinn að sitja í 8 ár
í fangelsi, þegar undirritaður
var með mikilli auglýsingaher-
ferð Helsinkisáttmálinn, svo að
Vesturlönd sáu í hillingum opn-
ast frelsisdyr í austri. Og þær
vonir höfðu nægan tíma til að
fölna, til að verða að rytju,
jafnvel í augum hinna trúgjörn-
ustu, meðan Ogourtsov situr enn
í haldi.
Á sama tíma hefur Sakarov
tekið upp sína pólitísku baráttu,
sem við þekkjum, og mín eigin
opinbera saga tekið vendingu,
frá rithöfundaþinginu og fram
að því að mér var vísað úr landi.
Hinir sjö hugrökku andófsmenn
á Rauða torginu hafa verið
handteknir, dæmdir, afplánað
refsingu og síðan látnir lausir.
Ogourtsov, sem ekkert hafði af
sér gert, er enn í haldi.
Siniavski, Daniel, Amalrik ...
hversu fjölmargir einstaklingar,
sem ógnað hefur verið, hundelt-
ir, handteknir og haldið í So-
vétríkjunum, hafa ekki á þess-
um sömu árUm heyrst á Vestur-
löndum, þar sem þeir hafa ýtt
við almenningsáliti heimsins og
vakið upp áköf mótmæli, sem
fyrir einstakt lán hafa í mörg-
um tilfellum náð markmiði sínu.
Með öflugri baráttu tókst fyrir
ekki svo löngu að hrifsa frelsi til
handa Pliouchtch, sem handtek-
inn var fimm árum á eftir
Ogourtsov. Stern, sem tekinn
var átta árum síðar, hefur líka
notið góðs af.
Tekist hefur að hrifsa — jafnt
í eiginlegri sem í víðtækari
merkingu — Grigorenko, Silva
Zalmenson, Boukovski, Moroz,
Vins, Ginzburg o.fl. Hversu
margir aðrir, sem neitað var um
að flytja úr landi eða bjuggu við
ofsóknir í Sovétríkjunum, svo
Igor Ogourtsov.
sem ekkja Panovs, Levitch og
önnur aðskilin hjón, eða urðu
fyrir heimskulegri neitun við
umsóknum um að fara úr landi,
hafa ekki fengið frelsi með
engum fyrirvara án sameigin-
legra aðgerða?
Igor Ogourtsov hefur verið í
haldi öll þessi löngu ár, og loks
nýlega er farið að nefna nafn
hans á Vesturlöndum.
Til eru dómar, sem eru þolan-
legir, þótt þeir endist heila
mannsævi. Aðrir eru það ekki.
Þrettán ár, hvort sem er í
Vladimirfangelsinu eða í hörð-
um refsibúðum ríkisins, Svo að
ekki sé nefndur nagandi ótti
nánustu ættingja um heilsufar
sonar; nei, þar er á ferð morð,
sem verið er að fremja.
Með árunum drepa kommún-
istar með köldu blóði hug-
myndafræðilega andstæðinga.
Enn á Ogourtsov eftir sjö og
hálft ár í ýmiss konar víti. Ekki
þarf þó á þeim öllum að halda.
Þeir verða fyrr búnir að ná
markmiði sínu.
Á þeirri stundu sem ég skrifa
þetta bréf, er Ogourtsov aftur
kominn í Tchistopol-fangelsi,
fyrir að hafa andmælt ástand-
inu í vinnubúðunum, og hversu
margar þyngingar á refsingu á
hann ekki enn eftir að upplifa?
Líkamsstarfsemi hans er í
skelfilegri og stöðugri hrörnun,
líffærin sigin og skröltandi,
sjónin að dofna, tennurnar
hrynja úr honum ...
Ég skora á þátttakendur í
„Sakarov-réttarhöldunum" að
brýna raddir sínar til að bjarga
Igor Ogourtsov. Á Vesturlönd-
um aðhyllast ekki allir sósíal-
kristnar skoðanir Ogourtsovs,
sem hafa komið honum í fang-
elsi, en er nú ekki tækifæri eða
aldrei til að sanna að menn
raunverulega aðhyllist þau
grundvallaratriði að verja beri
allar mannverur um heim allan?
E.Pá.
Aðkoman á morðstað i miðborg Haag þar sem Achmed Benler sonur ambassadors
Tyrklands var myrtur. Benler heíur hnigið niður. Simamynd — AP.
Þetta gerdist 13. október
V örubílstjórar í
Noregi herskáir
1973 — Jórdanir fara í stríð gegn
ísraelsmönnum.
1972 — 176 taldir af í flugslysi
nálægt Moskvu.
1970 — Kanada og Kína taka upp
stjórnmálasamband.
1969 — Rússar skjóta þriðja
geimfarinu á þremur dögum (sjö
geimfarar í geimnum).
1965 — Kasavubu forseti í Kongó
víkur stjórn Moise Tshombe frá
völdum.
1943 — Malagasay-lýðveldið
Madagaskar) fær sjálfstæði.
1943 — ítalir segja Þjóðverjum
stríð á hendur.
1923 — Ankara (áður Angora)
verður höfuðborg Tyrklands.
1889 — Búar gera uppreisn gegn
Bretum í Suður-Afríku.
1880 — Transvaal lýsir yfir sjálf-
stæði frá Bretum.
1861 — Ítalíu skipt í héruð.
1848 — Nasir Ud-Din verður
keisari í Persíu.
1815 — Bretar taka eyna Ascen-
sion.
1812 — Orrustan á Queenston-
hæðum.
1307 — Handtaka Musterisridd
aranna í París.
Afmæli — Hervey lávarður af
Ickworth, enskur stjórnmálaleið-
togi og rithöfundur (1696—1745) =
Richard Boyle, jarl af Cork, ensk-
ur stjórnmálaleiðtogi (1566—1643)
= Mary Kingsley, enskur land-
könnuður (1862—1900) = Margaret
Thatcher, brezkur forsætisráð-
herra (1925— ).
Andlát — Joachim Murat, kon-
ungur hinna tveggja Sikileyja,
líflátinn, 1815 = Maximilian I,
konungur af Bæjaralandi, 1825 =
Sir Henry Irving, leikari, 1905.
Innlent — Bein Jónasar Hall
grímssonar flutt suður með fóg-
etavaldi 1946 = Koma fyrsta skips-
ins frá upphafi stríðs Dana og
Breta 1808 = d. Arngrímur
Brandsson ábóti 1361 = Bjarni
meistari Jónsson 1798 = f. Bjarni
Jónsson frá Vogi 1863 = Steinn
Steinarr 1908 = d. Sigurgeir Sig-
urðsson biskup 1953 = Bruggarar
teknir í jarðhúsi í Kaidadal 1933 =
Eldstöðvarnar í Öskju kannaðar
1961 = Svarta skýrslan 1975 = f.
Agnar Kl. Jónsson 1909.
Orð dagsins — Einstaklingar
geta myndað nefndir, en einungis
stofnanir geta skapað þjóð —
Benjamin Disraeli, enskur stjórn-
málaleiðtogi (1804—1881).
Ósló, 12. októbor.
Frá Jan Erik Laure. fréttaritara Mbl.
YFIR 7.000 vörubiíreiðar ollu
umferðaröngþveiti víða í Noregi
i dag, er bifreiðastjórar efndu til
aðgerða til að mótmæla mörgum
og háum gjöldum sem lögð eru á
vörubifreiðaeigendur.
Aðgerðirnar, er fólust í því að
aka lúshægt um götur bæja og
borga, hófust klukkan sex að
morgni og stóðu til kl. 22.00 að
Veður
víða um heim
Akureyri 3 alskýjaó
Ameterdam 20 skýjaó
Aþena 24 heióskfrt
Barcelona 19 skýjaó
Berlin vantar
BrUeeel vantar
Chicago 15 skýjaó
Feneyjar 19 þokumóóa
Frankfurt 21 rigning
Genf 17 skýjaó
Heleinki 12 skýjað
Jerúsalem 28 léttskýjaó
Jóhannesarb. 26 heióskirt
Kaupm.höfn 17 heióekfrt
Lae Palmae 24 léttekýjeó
Liseabon 20 rigning
London 18 heióskírt
Loe Angeles 17rigning
Madrfd 17 rigning
Malaga 19 alskýjaó
Mallorca 19 skýjaó
Miami 31 ekýjaó
Moskva 14 heióskírt
New York 10 heíóskírt
Ósló 13 ekýjeó
Paríe 17 ekýjaó
Reykjavík 4 léttskýjaó
Rio De Janeiro 28 skýjaó
Rómaborg 24 rigning
Stokkhólmur 15 léttskýjaó
Tel Aviv 28 léttskýjaó
Tókýó 24 heióskírt
Vancouver vantar
Vfnarborg 14 heióskfrt
kvöldi. Einkum skapaðist mikið
öngþveiti á mesta umferðartim
anum er fólk var að fara til og
frá vinnu.
Talsmenn vörubifreiðaeigenda
sögðu í dag að þeir hefðu átt
viðræður við stjórnvöld um mál
sín, en ekkert hefði verið aðhafst.
Bílstjórarnir væru orðnir lang-
þreyttir á biðinni og hefðu gripið
til aðgerðanna til að leggja
áherzlu á kröfur sinar. Framund-
an eru frekari aðgerðir og þá
hyggjast bílstjórarnir leggja
bifreiðum sínum þvert á götur og
loka þannig fyrir alla umferð.
Róstur
í íran
London. 11. október. AP.
UPPREISNARMENN í
Kúrdistan gerðu atlögur að
sveitum hermanna og lög-
reglumanna í vesturhluta
írans, að því er útvarpið í
Teheran skýrði frá í dag.
Utvarpið sagði að slegið
hefði í brýnu milli upp-
reisnarmanna og her
manna á miðvikudagskvöld
og fyrr í dag hefði her-
mönnum tekist að tvístra
liði uppreisnarmanna.
Aðalátökin hafa vérið í Bayang-
an- og Kermanshah-héruðum.
Sagði útvarpið að einn hermaður
hefði fallið og tveir særst í
átökunum, en ekki var getið um
mannfall í röðum uppreisnar-