Morgunblaðið - 06.12.1980, Blaðsíða 27
Samninganefnd bankanna:
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 6. DESEMBER 1980
27
Krafa bankamanna er um 3%
hækkun umfram aðra launþega
MORGUNBLAÐINU barst i gær
greinargerð samninganefndar bank-
anna um stöðu samningamála við
hankamenn, sem boðað hafa verkfall
næstkomandi mánudag, 8. desember.
Greinargerð samninganefndar bank-
anna er svohljóðandi:
„Samninganefndir bankanna um
stöðu samningamála við bankamenn.
Vegna nýrrar stöðu í samningamál-
um og þeirra ummæla, sem fallið hafa
í fjölmiðlum af hálfu fulltrúa Sam-
bands íslenzkra bankamanna (SÍB)
undanfarið, vill Samninganefnd bank-
anna rifja upp nokkrar staðreyndir
um gang samningamála við banka-
menn og um launakjör þeirra.
Gangur samningamála
Samningur bankamanna rann út 1.
okt. 1979 og hófust samningaviðræður
þá um haustið. Var þá ítarlega farið
yfir kröfugerð SÍB á allmörgum fund-
um. Alþingiskosningar voru í desem-
ber og óvissa um stjórnarmyndun
næstu mánuði og lágu þá samninga-
umleitanir um launakjör í landinu
almennt niðri. Um vorið var þráður-
inn tekinn upp aftur og 15. júlí lögðu
bankarnir fram tilboð um öll samn-
ingsatriði önnur en laun, verðbóta-
ákvæði og gildistíma. í ágúst samdi
BSRB rúmum 13 mánuðum eftir að
þeirra samningar runnu út, en þeir
samningar fóru fram undir stjórn
sáttanefndar. í september óskaði SÍB
eftir því við ríkissáttasemjara að
hann skipaði sáttanefnd í kjaradeilu
bankamanna, og hafa samningavið-
ræður síðan farið fram undir hennar
stjórn, og hefur hún bæði verið
viðstödd almenna fundi og fundi
undirnefnda. Samningar tókust síðan
1. október, 12 mánuðum eftir að
samningar runnu út og voru undirrit-
aðir 3. október.
Undirritaður
samningur
Samningurinn kvað á um hliðstæð
kjör og BSRB hafði fengið, auk nýrra
ákvæða er snertu tölvuvæðingu og
starfsþjálfun. Samninganefnd SIB
stóð einhuga að samningunum og
mælti með samþykkt hans sbr. frétta-
bréf SIB frá 6. okt., þar sem samning-
urinn var kynntur.
Þá bregður svo við, að forystumenn
í einstaka starfsmannafélagi hefja
mikinn áróður gegn samningnum al-
mennt, þar sem vart mátti greina að
eitt efnisatriði væri öðru mikilvæg-
ara. En almenni grunntónninn var þó
sá, að í lögum og í samkomulagi aðila
um gerð kjarasamninga, væri ákvæði,
sem segir, að boði SÍB verkfall, þá
skuli sáttanefnd bera fram sáttatil-
lögu áður en til verkfalls komi. Þess
vegna væri í lagi að fella nýundirrit-
aðan samning, það þýddi ekki sama og
verkfall og sáttatillagan gengi vart
styttra en samningurinn. Vart getur
málflutningur sem þessi orðið til þess
að létta um fyrir samningum um
launakjör í framtíðinni, ef samninga-
nefndir eiga slík vinnubrögð yfir höfði
sér.
Sáttatillaga
Eftir að fyrir lá um miðjan október,
að samningarnir höfðu verið felldir,
var haldinn fundur að ósk samninga-
nefndar SÍB til að hún gæti greint frá
helstu orsökum þess að samningurinn
var felldur að hennar mati.
I samningnum frá 3. október var
ákvæði um að þær hækkanir sem
kynnu að dæmast á laun hjá BHM í
kjaradómi, sem féll 9. nóvember,
skyldu koma sjálfkrafa á laun banka-
manna og var hinkrað við eftir þeim
dómi. Strax eftir að sá dómur féll og
niðurstaða hans lá fyrir, boðaði SÍB
verkfall til að knýja fram sáttatillögu.
Á sáttafundi lagði samninganefnd
SÍB svo fram kröfur í 10 liðum, þar á
meðal nokkrar, sem ekki höfðu sést
áður. Á næsta fundi svaraði samninga-
nefnd bankanna kröfugerðinni efnis-
lega lið fyrir lið.
Sáttanefnd hóf þá gerð sáttatillögu,
enda tímafrestur hennar skv. áður-
nefndu samkomulagi að renna út.
Sáttatillagan gerði ráð fyrir um nær
2% hækkun launa umfram það sem
áður hafði verið samið um auk
annarra ákvæða eins og viðleitni við
að verða við ósk um barnsburðarfrí í 6
mánuði á hálfum launum viðkomandi
starfsmanns. Samninganefnd bank-
anna mælti með tillögunni við banka-
ráðin, en samninganefnd SÍB tók nú
enga afstöðu í málinu!
Nýtt andóf
Enda þótt sáttanefnd hafi verulega
tekið tillit til þeirra atriða, sem SIB
gerði kröfu til fyrir gerð sáttatillög-
unnar, þá hefjast við kynningu á
sáttatillögunni sömu viðbrögð og fyrr.
Þó er brugðið á það nýmæli nú að
hefja sögusagnir í fjölmiðlum um
ýmis atriði eins og um ókunnugleika
sáttanefndar á málinu, tregðu samn-
inganefndar bankanna til fundasetu
eins og sáttanefnd væri ekki til.
Einnig var samninganefnd bankanna
brugðið um stífni gagnvart kröfum
SÍB, enda þótt samningar hefðu verið
undirritaðir 4 vikum fyrir almenna
kjarasamninga. Sögusagnir gengu um
skert laun í desember og um svik á
eldri samningum og fleira í þá veru.
Þetta er nýr tónn, sem ekki hefur
heyrst fyrr í þessum samningaviðræð-
um. Samninganefnd bankanna vísar
öllum þessum sögusögnum á bug og
harmar þennan nýja tón í samskipt-
um aðila.
Leiðari
Bankablaðsins
Samningaumleitanir við banka-
menn hafa ekki tekið lengri tíma en
hjá öðrum og farið hefur verið
ítarlega og oftar en einu sinni í
gegnum öll atriði kröfugerðarinnar og
má m.a. vitna í leiðara Bankablaðsins
frá því í des. í fyrra, en þar segir:
„Frá því 12. október hafa verið nær
vikulegir fundir með undirnefndum
samningsaðila, þar sem kröfugerð SÍB
hefur verið rædd. Þessar umræður
hafa að mati SIB verið mjög þarfar og
gagnlegar. Það er þó augljóst mál að
vegna ríkjandi stjórnmálaástands
verður ekkert samið fyrir áramót.
Þetta varð í raun ljóst í sumar, þegar
ASI skrifaði undir kjarasamninga
sem gilda til nk. áramóta, en þeir
samningar fólu í sér að ASÍ fékk eins
og aðrir 3% grunnkaupshækkun.
Þetta, ásamt öðru, hafði áhrif á
afstöðu bankanna til þriggja prósent-
anna 1. júlí, en hefðu þau verið greidd,
hefðu bankamenn fengið meiri launa-
hækkanir en aðrir launþegar á þessu
ári.“
3% umfram aðra
í blaðafrásögn af blaðamannafundi
SÍB nýverið, mátti skilja það, að á
árinu 1979 hafi verið tekin af banka-
mönnum 3% launahækkun, sem aðrir
aðilar hefðu fengið, en eins og sjá má
af Ieiðara Bankablaðsins, er þetta
alrangt. Bankamenn fengu sömu
grunnkaupshækkanir og t.d. BSRB á
samningstímanum. Árið 1978 fengu
þeir 3% 1. júní og 3% 1. sept. og 3% 1.
apríl 1979.
Hitt er annað mál, að samið var um
3 mánaða lengri samningstíma en hjá
BSRB og til þess að mæta hugsan-
legum grunnkaupshækkunum sem
aðrir semdu um á þessum 3 mánuðum
voru sett 3 prósent 1. júlí.
t apríl 1979 eru svo sett svonefnd
Ólafslög. Taka þau af frekari grunn-
kaupshækkanir almennt í landinu, og
þar á meðal 3 prósentin 1. júlí 1979.
Bankarnir brutu því engan samning.
Ef svo hefði verið, gat SÍB hvenær
sem var sótt málið fyrir Félagsdómi,
en það hefur ekki gerst.
í Ólafslögum er einnig kveðið á um
að gera megi nýja kjarasamninga, en
engir almennir samningar voru gerðir
í landinu á þessum tíma eins og rakið
hefur verið, sbr. dómsorð kjaradóms
BHM í tvígang á þessu ári.
Nýr kjarasamningur var svo undir-
ritaður 3. október af samningsaðilum
og þar var gert ráð fyrir 3,5% hækkun
launaliða frá 1. ág. 1980. Við undirrit-
un þessa samnings var staðfest það
samdóma álit samningsaðila, að þessi
launahækkun væri komin til skila.
Þessi grunnkaupshækkun tekur gildi
frá sama tíma og hjá opinberum
starfsmönnum, en samningar ASÍ
komu um 3 mánuðum síðar.
Krafan, sem bankamenn setja á
oddinn nú, er að þeir fái 3% umfram
aðra launþega frá 1. júlí 1979, sbr.
leiðara Bankablaðsins, sem vitnað er í
hér að framan.
Bestu kjör miðað
við BSRB og BHM
í samningnum frá 3. okt. var samið
um bestu kjör og vel það, miðað við
BSRB og BHM. Þar fengu banka-
starfsmenn sömu hækkun í krónutölu
og BSRB á hliðstæða launaflokka.
Ennfremur fengu bankastarfsmenn
hækkað orlofsframlag og hækkað
aldursálag aulf annarra atriða, sem
ekki verða tínd til nú. Þá var samið
um að þeir fengju einnig þær hækkan-
ir sem BHM kynni að fá að auki í
nóvember. Þannig var samið um að
bankamenn fengju fyllilega þær
hækkanir, sem helstu viðmiðunar-
stéttir fengu.
í sáttatillögunni voru launaliðir
síðan hækkaðir um 1,7 prósent frá 1.
nóv.
Þá hefur SÍB möguleika á að opna
launalið samningsins að nýju sbr.
samkomulagið um kjarasamninga, ef
því sýnist fólk við sambærileg störf
fái meira en bankamenn hafa fengið.
Launakjör banka-
starfsmanna
Vegna villandi frásagna um launa-
kjör bankamanna og viðmiðun við
aðra er rétt að geta eftirfarandi
meginatriða.
Flestir bankastarfsmenn, eða um %
hlutar þeirra taka laun skv. launa-
flokkum 6.-9. Rúm 20% starfsmanna
taka hærri laun og tæp 10% eru í
lægri flokkum.
Skv. tillögu sáttanefndar væru laun
í nóvember í flokkum 6 til 9 á bilinu
440 þús. til 600 þús. kr. í þessum
flokkum er fólk við almenna af-
greiðslu, gjaldkerar og fulltrúar. Hlið-
stæð laun hafa flokkar 9—19 hjá
BSRB.
I nýgerðum kjarasamningi ASÍ, þar
sem ýmis álög eru nú innbyggð í
launatöfluna, eru launataxtar Verka-
mannasambandsins á bilinu 325 þús.
til 390 þús. í nóvember. Verzlunarfólk
flest nálægt 400 þús. og almennt
skrifstofufólk 400—500 þús. kr. Hæsti
taxti kjarasamnings ASÍ er 555 þús.
kr. í nóv.
Þá hafa bankastarfsmenn nokkra
sérstöðu um ýmis mál, m.a. fengið
fasta greiðslu fyrir að ljúka daglegum
verkefnum, styttri dagvinnutíma en
almennt tíðkast og fleira í þá veru.“
ÞRNKnSTRIK-----
Huseigendur
Eigum til afgreiöslu Coronet utiljosaseriur
fyrir jólin. Litir: Gult, rautt, blandaö. í hverri
seríu eru 10 Ijós meö plasthylki yfir perunni,
1 meter á milli Ijósa, 5 metra kapall. Perur
eru í öllum Ijósastæöum. Samþykkt af
Rafmagnseftirliti ríki^jns. Vatnsþéttar.
Veitum afslátt ef tekið er í magni, greiöslu-
skilmálar. Hafiö samband sem fyrst á
meöan birgöir endast.
il-umfenmsj;*; roRQffcn
\ M*ÍÍsIÉ?ÍÍÍÍi
Ó. H. Jónsson hf.
Ármúla 38, Símar
83555-83518.
ísle: nzl kl
orðtaka sa: 2. ín bindi
eftir Halldór Halldórsson.
Önnur útgáfa aukin.
ÍSI.ENZK
íslenzkt orðtakasafn er samið og búiö til prentunar af einum
fremsta málvísindamanni þjóöarinnar, dr. Halldóri Halldórssyni
prófessor. í ritinu er að finna meginhluta íslenzkra orötaka, frá
gömlum tíma og nýjum, og er ferill þeirra rakinn til upprunalegrar
merkingar. íslenzkt orðtakasafn er ómissandi uppsláttarrit náms-
mönnum, kennurum og öörum, sem leita þekkingar á tungu sinni,
og jafnframt brunnur skemmtunar hverjum þeim, sem skyggnast vill
að tjaldabaki daglegs máis í ræöu og riti.
Almenna bókafélagid
Austurstræti 18 — Sími 25544
Skemmuvegi 36, Kóp. sími 73055.