Morgunblaðið - 06.12.1980, Blaðsíða 38

38
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 6. DESEMBER 1980
Minning:
Margrét Jóhanns-
döttir frá Laugardal
Minning:
Sigursveinn Sveins
son - Noröur Fossi
„Þó er það víst,
art beztu blómin sróa,
i brjówtum wem að geta fundiA til“.
Margrét var fædd á ípishóli í
Seyluhreppi 22. febrúar 1903. For-
eldrar hennar voru Jóhann
Björnsson og Guðrún Jóhanns-
dóttir kona hans. Margrét ólst upp
með foreldrum sínum, fyrst að
ípishóli, en síðan að Skíðastöðum í
Lýtingsstaðahreppi, en þangað
fóru Jóhann og Guðrún búferlum
árið 1915.
Árið 1927 gekk Margrét að eiga
Vilhelm Jóhannsson bónda í Litla-
dal. Næsta ár hófu þau búskap á
Skíðastöðum og bjuggu þar eitt ár,
en árið 1929 fóru þau búferlum að
Laugardal, sem þá hét Litladals-
kot og bjuggu þar samfellt til
1972.
Litladalskot var áður fyrr hjá-
leiga hjá Litladal, 10 hundruð að
fornu. mati og einn fjórði úr
heimajörðinni. Um 1930 mun tún-
ið hafa fóðrað tvær kýr og engja-
heyskapur allur á . þýfðum og
blautum mýrum. Eins og kunnugt
er var fjórði áratugurinn „kreppu-
árin“ erfiður flestum bændum,
hvort sem þeir bjuggu á stórum
eða smáum býlum og ekki síst
frumbýlingum.
Þegar skurðgröfur komu til
sögu, lykillinn að auðæfum mýr-
anna, urðu þáttaskil. Þá gátu
bændur farið að rækta stór og góð
tún. Og Vilhelm í Laugardal var
ekki eftirbátur annarra á því
sviði. Hann ræktaði stór tún og
byggöi íbúðarhús og útihús úr
varanlegu efni.
Þegar ég lít yfir liðna tíð get ég
ekki annað sagt, en búskapur í
Laugardal hafi verið góður. Vil-
helm hirti vel um allt, sem búinu
kom við, snoturvirkur og hagur í
höndum. Hann fóðraði pening
sinn vel og átti alltaf heyfyrn-
ingar eftir að túnin stækkuðu.
Annar þáttur búskapar í Laug-
ardal var ræktun grænmetis, sem
var meiri og fjölþættari þar en á
öðrum bæjum í sveitinni . Undir
brekku sunnan við túnið í Laugar-
dal er laug með 40 stiga heitu
vatni. Þessi jarðvarmi var notaður
svo sem hægt var. Vatn úr laug-
inni var leitt í íbúðarhúsið til
upphitunar og var nógur hiti af
því, nema þegar kaldast var. Árið
1941 var reist lítið gróðurhús við
laugina, hið fyrsta þeirrar tegund-
ar í Lýtingsstaðahreppi. Þó vatnið
væri ekki heitara náðu tómatar
fullum þroska og margs konar
káltegundir voru ræktaðar þar, og
auk þess var kartöflurækt alltaf
meiri en til heimilisþarfa. Mar-
grét húsfreyja vann mikið við
grænmetisræktina auk annars.
Hún var hneigð til þeirra starfa
og vann þau vakin og sofin af
mikilli alúð. Hún naut þess að sjá
gróður vaxa.
Margrét og Vilhelm bjuggu 43
ár í Laugardal. Á þeim tíma
breyttist ábýlisjörð þeirra 10
hundraða kotið í góða jörð. Árið
1972 seldu þau jörð og bú og fluttu
til Sauðárkróks, keyptu þar íbúð
og voru þar síðan. Þau voru þá
orðin vinnulúin og bæði höfðu þá
átt við vanheilsu að stríða fyrr og
síðar og börnin farin burtu fyrir
löngu.
Börn þeirra eru fjögur: Auður
og Edda giftar og búsettar á
Sauðárkróki, Eiður kvæntur og
búsettur í Njarðvíkum syðra og
Ásta gift og búsett í Danmörku.
Margrét frá Laugardal var vel
gefin, las mikið og var víða heima,
enda hafði hún stálminni. Þá var
hún vel hagorð, en lét svo lítið á
því bera, að mér var ekki kunnugt
um það fyrr en hún var komin á
efri ár.
Eftir að þau hjón fluttust til
Sauðárkróks var ég tíður gestur í
húsi þeirra og ég kom ekki í neitt
hús jafn oft erindislaust. Stundum
var það að ég ætlaði ekki að
stansa svo sem neitt, en þegar ég
var kominn inn var tíminn fljótur
að líða og skipti þá klukkutímum,
sem ég dvaldi. Það var mér
sálubót að ræða við þau. Við
Margrét ræddum mannfræði og
sögu í héraðinu á 18. og 19. öld og
ég var þiggjandi, því hún vissi nær
alltaf meira en ég. Vilhelm hlust-
aði þegar við ræddum söguna á
fyrri tíð. Hann hafði ekki svo
gaman af henni, en hann man vel
samtíð sína og segir svo vel frá og
oft með kímniblæ, að hann hefði
ekki þurft annað en setjast niður
og skrifa til þess að vera góður
rithöfundur.
Margrét Jóhannsdóttir var fal-
leg kona og góð. Hún hafði mikla
samúð með þeim, sem minnimátt-
ar voru, mönnum og skepnum,
sem engu gátu af sér hrundið.
Brjóst hennar fann til. Við rædd-
um stundum hina þungu refsi-
dóma 18. aldar, þegar fólk var
dæmt ævilangt á Brimarhólm eða
í Spunahúsið fyrir smávægilegar
yfirsjónir, en nú eru naumlega
refsiverðar. Það leyndi sér ekki að
Margrét fann sárt til með þessu
fólki.
í heimi er allt hverfult. Margrét
frá Laugardal andaðist í sjúkra-
húsi Sauðárkróks 18. ágúst síð-
astliðinn og nú þegar þetta er
ritað, er Vilhelm búinn að vera í
sjúkrahúsi alllengi. Hús þeirra er
nú autt og tómt og ég finn til
saknaðar þegar ég geng þar hjá og
þakklæti er mér í huga fyrir langa
og góða vináttu þeirra.
Hlíðin grænkar og grær á vori,
en á hausti gulnar hún og gróður-
inn visnar og deyr. Þetta er hin
eilífa hringrás í ríki náttúrunnar.
Og sama lögmálið gildir í mannlíf-
inu. Konur og menn fæðast í
þennan heim og hverfa á braut í
fyllingu tímans og þá er haust. En
„aftur kemur vor í dal“.
Björn Egilsson.
Míns góða frænda, Sigursveins,
vil ég minnast með fáum orðum.
Ýmsu, sem aðrir hafa talið upp,
verður sleppt hér. Sem frændi
Sigursveins og vinur, unglingur í
sveit hjá honum og sem sóknar-
prestur hans, kynntist ég honum
að sjálfsögðu. Og strax get ég sagt
það, að mörgum raungóðum
drengskaparmanni hef ég kynnst
á fjölbreyttri starfsleið, en einn af
þeim fremstu og bestu þar í flokki
var Sigursveinn.
Hann var fæddur hinn 23.
febrúar árið 1904 að Leiðvelli í
Meðallandi, en andaðist 20. októ-
ber síðast liðinn og átti þá að baki
langt og gæfuríkt ævistarf. Starf
bóndans er ekki allt af lofað eða
metið sem skyldi. Sem vinnustrák-
ur hjá Sigursveini, tók ég fljótt
eftir frábærum umgengnishæfi-
leikum hans gagnvart ungum sem
öldnum, og einnig því, hvernig allt
hjá honum var í röð og reglu og á
sínum stað. Oft hef ég dáðst að
þessu.
Eiginkona Sigursveins er Sól-
veig Ólafsdóttir frá Fagradal í
Mýrdal. Það var sérlega gott vor
árið 1939, en þá á uppstigningar-
dag eða 18. maí gengu þau Sigur-
sveinn og Sólveig í hjónaband.
Sólveig er traust heiðurskona, sem
er eins og bóndi hennar var: Má í
engu vamm sitt vita. Og börnin
þeirra fimm eru kunn að dugnaði
og myndarskap. Á undan Sigur-
sveini og Sólveigu bjuggu foreklr-
ar hans að Norður-Fossi, en lík-
lega eru um 4 áratugir síðan. Á
Norður-Fossi hefur verið félagsbú
síðan 1966 og hefur það mest hvílt
á Ólafi Sigursveinssyni eða frá því
að faðir hans missti heilsuna.
Oft hafa systkyni Sigursveins
og raunar fjölskylda hans öll,
minnst þess, hve mikið þau áttu,
þar sem hjartahlýjan hans var.
Hjálpsemi hans og góður hugur,
þetta tvennt var þeim sem hið
örugga hellubjarg, er aldrei hagg-
aðist og allt af var jafn gott að
eiga að. Tel ég það mér mikið lán
og mikinn heiður að mega tilheyra
þeim stóra hópi, sem þannig fékk
að njóta elskusemi og kærleika
hins tilfinningaríka manns.
Þegar sjúkdómsstríði Sigur-
sveins var lokið og hann var
fluttur heim í átthagana kæru
hinsta sinni, orkti einn góður
sveitungi hans „heimkomuna að
Norður-Fossi, 30.10. ’80:“
Nú velkominn sértu I varpann þinn heim
á vinanna luerleikafundinn.
Og túnið þér fagnar með tregana hrelm
þvi tárdðggvum giitraat atundin.
En minningaperlur msta þeim
aem mest ertu vanda bundinn.
Sigursveinn var á sínum bestu
árum vaskur sjómaður og ef lýsa
ætti honum sem bónda, kemur
sama lýsingarorðið upp. Hann
þoldi vel kulda og lék það t.d. oft
og mörgum sinnum í heyskapartíð
að synda fram og aftur yfir
Eldvatnið þunga og straumharða
hjá Ásum í Skaftártungu, þegar
hans góðu foreldrar, Sveinn
Sveinsson og Jóhanna Sigurðar-
dóttir bjuggu þar. Slíku afreki
væri hampað í dag.
Fótarmein bagaði Sigursvein,
en það og aðra erfiðleika yfirsteig
hann með karlmennskunni. Sigur-
sveinn var á togaranum Skúla
fógeta, þegar hann fórst í aftaka
veðri. Þá var hann einn þeirra,
sem björguðust. Og ekki nóg með
það. Þrem dögum síðar var hann
kominn á annan togara. Þetta
sýnir vel karlmennskuna og hetju-
lundina, en einnig áræðið.
Athyglisvert var, hve Sigur-
sveinn fylgdist vel með landbún-
+
Eiginmaöur minn og faöir
JOHANN ADALBJÖRNSSON,
verður jarösunginn í dag laugardaginn 6. desember frá Grindavík-
urkirkju kl. 13.30.
Fyrir hönd vandamanna.
Kriatín Sœmundsdóttir,
Soffía Jóhannsdóttir.
t
Útför eiginmanns míns og fööur okkar
GUÐJÓNS JÚLÍUSSONAR,
pipulagningarmeistara,
Tunguheiói 12,
Kópavogi,
fer fram frá Fossvogskirkju mánudaginn 8. des. kl. 3 e.h.
Þeim sem vildu minnast hans er vinsamlegast bent á Hjartavernd.
Auður Jörundsdóttir og börn.
+
Innilegar þakkir fyrir auösýnda samúö viö andlát og útför
MARÍU GUÐMUNDSDÓTTUR CREIGHTON,
Timothy David Creighton,
Helga Eiríksdóttir,
Ingibjörg R. Guömundsdóttir
og fjölskyldur.
+
Þökkum af alhug öllum fjær og nær er sýndu samúö og hlýhug viö
andlát og útför eiginkonu minnar, móöur, tengdamóöur, ömmu og
langömmu
JÓHÖNNU STEINÞÓRSDÓTTUR.
Kristján Eyfjörð Guðmundsson,
Klara Kristjánsdóttir, Páll Þorkelsson,
Guðmundur Skúli Kristjánsson, Aslaug Magnúsdóttir,
Rakel Kristjánsdóttir,
Steinþór D. Kristjánsson, Guöfinna Þorvaldsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
+
Innilegar þakkir færum viö öllum þeim sem sýndu okkur samúö og
hlýhug viö andlát og jaröarför elginmanns míns, fööur, tengdaföö-
ur, afa og langafa,
SKÚLA SIGURÐSSONAR,
Fannborg 1,
Kópavogi.
Svanlaug Einarsdóttir,
Siguröur Skúlason, Gráta Sigfúsdóttir,
Skúli Skúlason, Elsa Aöalsteinsdóttir,
Baldvin E. Skúlaaon Unnur Pessnow,
Gillý S. Skúladóttir, Bjarni Sœberg,
Ölver Skúlason, Katrín S. Káradóttir,
Elías S. Skúlason, Kittý M. Jónsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
SVAR MITT
EFTIR BILLY GRAHAM
Eruð þið „evangelískir“ menn ekki að gera trúna að
sérréttindamáli? Mér finnst, að þið álitið, að enginn sé
trúaður, nema hann samþykki kenningar ykkar um
hjálpræði fyrir trú. Er þetta ekki það bragð. sem beitt er í
mörgum trúarbrögðum — að vísa öllum norður og niður,
ncma þeim, sem viurkenna þeirra sérstöku hugmyndir um
guð?
Orðið „evangelíum" þýðir fagnaðarerindi. „Evang-
elískur" er þá sá, sem trúir fagnaðarerindinu.
Fagnaðarerindið er ekki neikvætt, heldur jákvætt.
Reyndar felur það í sér viðurkenningu þess, að
menn þarfnizt hjálpræðis. En höfuðatriði þess er að
segja mönnum, að þeir geti frelsazt.
En minnizt þess, að fólk, sem trúir Biblíunni, fann
ekki upp þetta „bragð", sem þér kallið svo, að menn
glatist, nema þeir trúi á Krist. Sjálfur sagði Jesús:
„Mannssonurinn er kominn til að leita að hinu týnda
og frelsa það“ (Lúk. 19). Annað hvort er hann sá, sem
hann sagðist vera, eða orð hans eru dauð og ómerk.
Hafi Jesús ekki verið annað en austurlenzkur
dultrúarmaður, sem ímyndaði sér, að hann væri
messías, eru Nýja testamentið og kristindómurinn
einhver mesta blekking, sem höfð hefur verið í
frammi við mannkynið.
En — ef hann er sá, sem hann staðhæfði að hann
væri, tjáning elsku og umhyggju guðs yfir glötuðum
heimi, þá væru það mestu mistök, sem hugsazt getur,
að sniðganga þá staðreynd, að hann lifði, dó og reis
upp úr gröf sinni.
Eg hef ekki búið til neina „hugmynd“. Eg hef byggt
líf mitt á því — og sett líf mitt að veði — að Biblían sé
sönn og að Kristur sé í raun og sannleika allt það, sem
hann sagðist vera. Svo margt fólk hef eg séð breytast
vegna trúar á hann, að eg get ekki haft aðra afstöðu
til hans.