Morgunblaðið - 14.01.1982, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 14. JANÚAR 1982
Atvinnumálastefna Sjálfstæðisflokksins:
Leiðin til bættra lífskjara
Á landsfundi Sjálfstæð-
isflokksins var samhljóða
samþykkt ítarleg stefnu-
skrá um stefnuna í at-
vinnumálum. Fyrri hluti
þessarar stefnuyfirlýsingar
fer hér á eftir.
Aukin þjóðarframleiðsla
Mikilvægasta verkefni þjóðar-
;nnar í atvinnumálum á næstu ár-
jm er að bæta lífskjör, veita at-
/innu því unga fólki, sem kemur
inn á vinnumarkaðinn og auka
'ramleiðslu þjóðarbúsins, svo að
ryKgja megi afkomu hvers ein-
ista Islendings. Þannig verður að
itöðva flótta fjölda Islendinga til
annarra landa í atvinnuleit í von
um betri lífskjör fyrir sig og fjöl-
skyidur sínar. Sá flótti hefur haf-
ist fyrir alvöru á allra síðustu ár-
um samhliða stöðnun í atvinnu-
málum. Sú stöðnun er hvorki að
kenna atorkuleysi hjá þjóðinni né
skorti á verðmætum auðlindum í
landinu, heldur ofstjórn og fyrir-
hyggjuleysi stjórnvalda.
Framsýnum og djörfum aðgerð-
um viðreisnarstjórnarinnar og
stjórnar Geirs Hallgrímssonar í
atvinnumálum hefur ekki verið
fylgt eftir og afleiðingarnar eru
nú farnar að koma í ljós í versn-
andi lífskjörum smanborið við
nágrannalöndin.
Þjóðin þarf að súpa seyðið af
afturhaldssamri vinstristefnu síð-
ustu ára og nú keyrir um þverbak,
þegar sjávarútvegurinn er mark-
visst hrakinn í taprekstur undir
merki svonefndrar núllstefnu og
þannig gengið að íslenskum iðn-
aði, að við blasa uppsagnir starfs-
fólks og lokun fyrirtækjanna. A
sama tíma ríkir aðgerðarleysi í
orkumálum og þessi mikilvæga
auðlind þjóðarinnar er ekki notuð
til að styrkja undirstöðu atvinnu-
lífsins.
Sjálfstæðisflokkurinn telur, að
brýn þörf sá á tvenns konar að-
gerðum til að auka atvinnu og
bæta lífskjör hér á landi og stöðva
landflóttann án frekari dráttar.
Annars vegar þarf víðtækar að-
gerðir til þess að bæta starfsskil-
yrði atvinnuveganna, leysa úr læð-
ingi atorku, hugvit og framtak
einstaklinga og örva þannig at-
vinnustarfsemi. Hins vegar þarf
að stórauka nýtingu orkulinda
landsins, fyrst og fremst vatns-
orkunnar, sem ennþá rennur að
mestu ónotuð til sjávar og byggja
upp stóriðju til útflutnings og
auka þannig atvinnu um land allt.
Forscndur blóm-
legs atvinnulífs
Þó að dregið hafi úr hagvexti
hefur beint atvinnuleysi sem bet-
ur fer sneitt hjá garði á íslandi.
Er það fyrst og fremst að þakka
nokkrum grundvallarákvörðunum
í efnahagsmátum, sem teknar
voru á tveimur síðustu áratugum
undir forystu Sjálfstæðisflokksins
og varða einkum starfsskilyrði at-
vinnuveganna.
I fyrsta lagi voru innflutnings-
höft afnumin og Innflutnings-
skrifstofan lögð niður, komið á
jafnvægi í viðskiptum við útlönd
og gengisskráning við það miðuð
að útflutningsatvinnuvegirnir og
samkeppnisgreinar gætu borið sig
og starfað eðlilega, þannig að
þjóðarframleiðsla fór vaxandi og
full atvinna gat haldist.
I öðru lagi voru fyrstu og erfið-
ustu sporin stigin á þeirri braut að
nýta orkulindir landsins í iðnaði
til útflutnings. Virkjun Þjórsár
hófst og álverið í Straumsvík og
kísiliðjan við Mývatn risu.
í þriðja lagi voru gerðir samn-
ingar um óheftan og tollfrjálsan
aðgang flestra íslenskra afurða að
Evrópumarkaði, en það hefur mik-
ið gildi bæði fyrir sjávarútveg og
landbúnað og er forsenda upp-
byggingar iðnaðar til útflutnings.
I fjórða lagi hafðist fram út-
færsla auðlindalögsögunnar i 200
mílur og endurreisn helstu fisk-
stofna, en það er aftur undirstaða
uppbyggingar sjávarútvegsins.
Með þessum aðgerðum voru at-
vinnuvegunum sköpuð hagstæð
skilyrði til þess að starfa við. Er
auðvelt að ímynda sér hvernig
ástandið væri nú í atvinnumálum
hér’ á landi, ef úrtölumenn í Al-
þýðubandalagi og Framsóknar-
flokki hefðu fengið að ráða og ekk-
ert af þessu verið framkvæmt. Þá
væri hér nú ríkjandi alvarlegt at-
vinnuleysi og enn stórfelldari
landflótti, sem haft hefðu ófyr-
irsjáanlegar þjóðfélagslegar af-
leiðingar.
Það e’r höfuðatriði, að haldið
verði áfram að treysta þann
grunn, sem þannig var lagður í at-
vinnumálum. AUir höfuðatvinnu-
vegir þjóðarinnar, landbúnaður,
sjávarútvegur, iðnaður, verslun og
þjónusta, verða að fá að þróast og
eflast í samræmi við kröfur tím-
ans. Sjálfstæðisflokkurinn telur
eins og áður að það verði best gert
með því að atvinnuvegunum séu
ætíð búin eðlileg starfsskilyrði, í
smáum sem stórum fyrirtækjum
og að almannavaldið sjái fyrir
fjárfrekum þjónustumannvirkj-
um, sem nauðsynleg eru fyrir at-
vinnulífið. Jafnframt er nauðsyn-
legt að góð samvinna og samstarf
sé ávallt milli samtaka atvinnu-
veganna, launþega og ríkisvalds-
ins. Atbeina almannavaldsins er
þörf á stundum til að ná þjóð-
hagslegum markmiðum, svo sem
hagkvæmri nýtingu sameiginlegra
auðlinda lands og sjávar. Hins
vegar vill flokkurinn að atvinnu-
vegirnir fái að starfa án óþarfa
íhlutunar og mismununar af
opinberri hálfu og án þess að þeim
sé íþyngt með álögum, sem erlend-
ir keppinautar þeirra eru lausir
við. Ef þessi sjónarmið hefðu verið
höfð að leiðarljósi að undanförnu
væru núverandi vandamál at-
vinnuveganna minni og auðleyst-
ari en raun ber vitni.
Sjálfstæðisflokkurinn leggur
áherslu á grundvallarþýðingu
rannsóknar- og þróunarstarfsemi
atvinnulífsins í sókn til bættra
lífskjara. Hann telur rétt að
hvetja fyrirtæki til að auka slíka
starfsemi með örvandi ákvæðum í
skattaiögum.
Sjálfstæðisflokkurinn telur far-
sælast að atvinnurekstur hér á
landi sé að sem mestu leyti í hönd-
um innlendra einstaklinga og
samtaka þeirra. Aðild ríkisins og
sveitarfélaga kemur þó til greina
um stundarsakir þar til einkaaðil-
ar hafa bolmagn til að taka við
honum, þegar um er að ræða þjóð-
hagslega hagkvæma starfsemi
sem ekki er grundvöllur fyrir með
öðrum hætti. Svipuðu máli gegnir
um þátttöku erlendra aðila í inn-
lendum atvinnurekstri.
Flokkurinn vill virkja þá at-
orku, sem í einstaklingnum býr,
þjóðarheildinni til hagsbóta.
Stjórnmálamenn eiga ekki að
segja einstaklingum fyrir verkum.
Eðlileg starfsskilyrði og frjáls-
ræði í atvinnustarfsemi ásamt
jákvæðri afstöðu til viðfangsefna
og vandamála, eru því heillavæn-
legasta framlag ríkisstjórna á
hverjum tíma til að efla atvinnu-
lifið í landinu. Hér mega stjórn-
völd aldrei slaka á eða falla í
freistni til að ná stundarávinningi
á stjórnmálasviðinu á kostnað at-
vinnulífsins Slík skammsýni er
ávallt á kostnað framtíðaratvinnu
og lífskjara almennings.
„Nýting vatnsorkunnar og
uppbygging stóriðju er
tvímælalaust eitthvert
stærsta verkefni sem þjóð-
in hefur tekist á hendur
og það mun væntanlega
standa yfir í a.m.k. hálfa
öld.“ Þannig er komist að
orði í atvinnumálastefnu
Sjálfstæðisflokksins.
Kortið er úr nýútkomnu
riti Orkuþing ’81, það er
unnið af Orkustofnun og
birtist í ritinu með erindi
Hauks Tómassonar. Á
kortinu eru sýndar hug-
myndir um virkjun vatns-
afls íslands.
Bætt starfsskilyrði
atvinnuveganna
Megininntak stefnu Sjálfstæðis-
flokksins í atvinnumálum er að
ráðast gegn ríkjandi kyrrstöðu og
búa öllum atvinnuvegum þau
starfsskilyrði, að þeir geti þróast á
heilbrigðan hátt í samkeppni inn-
byrðis og við erlenda aðila án for-
sjár og íhlutunar ríkisvaldsins.
Avinningur af þessari stefnu kem-
ur öllum landsmönnum til góða í
bættum lífskjörum.
Eftirfarandi starfsskilyrði
þurfa að vera fyrir h’endi að áliti
flokksins:
1. Sjálfstæðisflokkurinn vill nýta
kosti frjálsra viðskipta og
markaðskerfis og fá heilbrigðu
framtaki og þekkingu nýtt svig-
rúm. Tekin verði upp sú megin-
regla að fella niður hvers konar
skriffinnsku, boð og bönn á öll-
um sviðum efnahagslífsins, sem
ekki verður ótvírætt sýnt fram á
að séu nauðsynleg. Almennar
reglur komi sem víðast í stað
einstakra ákvarðana eða leyfa
stjórnvalda.
Verðlag verði gefið frjálst við
eðlilega samkeppni og þannig
stuðlað að auknu vöruframboði,
og lægra vöruverði undir eftir-
liti og aðhaldi neytenda. Losað
verði um hömlur í gjaldeyris-
málum.
2. Stöðugleiki í efnahagsmálum og
þar með viðunandi þróun verð-
lags í landinu er mikilvæg for-
senda árangursríkrar atvinnu-
starfsemi og bættra lífskjara al-
mennings. Verðbólgan skaðar
hagsmuni allrar þjóðarinnar.
Það er engin lausn að sitja á
nauðsynlegum verðhækkunum
um stundarsakir á kostnað at-
vinnulífs í landinu. Það leiðir
bæði til meiri verðbólgu síðar og
ógnar atvinnuöryggi eins og nú
er komið á daginn.
3. Gengisskráning miðist fyrst og
fremst við almennar breytingar
á framleiðslukostnaði hér á
landi og í samkeppnislöndum.
Skráning krónunnar tryggi
jafnframt að útflutningsat-
vinnuvegirnir og samkeppnis-
greinar skili nægilegum hagn-
aði í meðalárferði til að standa
undir eðlilegri uppbyggingu og
full atvinna haldist. Verðjöfn-
unarsjóðum verði beitt til að
draga úr afkomusveiflum sjáv-
arútvegsins.
4. Allir atvinnuvegir fái eðlilegan
og jafnan aðgang að rekstrar-
og fjárfestingarlánum á sam-
bærilegum kjörum. í því skyni
verði markvisst dregið úr mið-
stýringu vaxtaákvarðana og
lánsfjárstrauma með það fyrir
augum að koma á frjálsum fjár-
magnsmarkaði.
5. Skattlagningu á atvinnurekstur
verði hagað þannig að rekstur-
inn geti skilað arði og honum
ekki íþyngt í samkeppni við er-
lend fyrirtæki. Fyrirtækjum,
atvinnugreinum og rekstrar-
formum verði ekki mismunað í
skattamálum, né tollum á að-
föngum. Opinber fyrirtæki
greiði tekju- og eignaskatt eftir
sömu reglum og annar atvinnu-
rekstur.
6. Almenn þátttaka í atvinnu-
rekstri verði örvuð með því að
gera eignaraðild að fyrirtækjum
aðgengilega og arðbæra. Með
þessu er stuðlað að aukningu
eigin fjár fyrirtækja og þar með
öflugri fyrirtækjum, sem hafa
bolmagn til að auka umsvif og
atvinnu og greiða hærri laun.
7. Bættar samgöngur innanlands
eru gífurlegt hagsmunamál
fyrir atvinnureksturinn ekki
síður en allan almenning. Sam-
göngumannvirki, vegir, hafnir
og flugvellir, eru enn ófullkomin
víðast hvar á landinu og er
nauðsynlegl að gera þar á mikl-
ar úrbætur svo að ófullkomnar
samgöngur hái ekki atvinnuveg-
unum. Meginreglan verði að
verk þessi skuli boðin út til að
lækka kostnað.
8. Sá auður sem fólginn er í þekk-
ingu og hugviti þjóðarinnar er
tvímælalaust mikilvægasta auð-
lind hennar. Þessa auðlind verð-
ur að ávaxta vel. Ríkisvaldið
hefur því sérstöku hlutverki að
gegna við menntun og þjálfun
fólks til starfa í atvinnulífinu.
Skólakerfið þarf á hverjum
tíma að mæta fjölbreytilegum
kröfum einstaklinga og atvinnu-
lífsins og er mikilvægt að það
verði í stakk búið til að aðlagast
rafeindatækni og tölvuvæðingu.
Leggja þarf áherslu á endur-
menntun til þess að gera fólki
auðveldara að flytjast milli
starfa.
9. Síðast en ekki síst er það mikið
hagsmunamál fyrir þá atvinnu-
vegi, sem byggja á innlendum
markaði, að hann haldi áfram
að vaxa. Til þess þarf eðlileg
fólksfjölgun og tekjuaukning að
eiga sér stað. Vöxtur innlenda
markaðarins er undirstaða auk-
innar og fjölbreyttrar landbún-
aðarframleiðslu, mikils hluta
iðnaðar, þjónustu, byggingar-
starfsemi og mannvirkjagerðar.
Það er eitt af vaxtarskilyrðum
þessara greina að skotið verði
fleiri stoðum undir efnahagslíf-
ið. Jafnframt er það hagsmuna-
mál sjávarútvegsins að viðbót-
arvinnuafl og fjármagn í land-
inu geti leitað arðvænlegra