Morgunblaðið - 27.03.1982, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 27. MARZ 1982
37
verandi bónda á Brekkubæ í Nesj-
um, sem lézt þann 12. marz sl.
Alla tíð var Bjarni og hans
kona, Ragnheiður Sigmarsdóttir
frá Fornustekkum, sem lézt fyrir
fáum árum, góðir vinir föður míns
og móður, svo og okkar systkina.
Bjarni á Brekkubæ var miklum
hæfileikum búinn, bæði til líkama
og sálar. Hann var efldur af afli
og gekk að hverju verki með at-
orku og kappi. Hann var skorpu-
maður til vinnu. Ungur að árum
keypti hann tvær hjáleigujarðir,
Brekku og Brattagerði, reisti þar
myndarlegt íbúðarhús, stein-
steypt, sléttaði yfir gamla húskofa
og tættur, færði gripahús saman,
gróf djúpskurði og stækkaði og
fegraði tún sitt og umhverfi. A
þessum tíma voru skurðir grafnir
með höndum, eins var steypuvinna
og yfirleitt öll byggingarvinna
unnin. Bjarni var bjartsýnis- og
framfaramaður. T.d. keypti hann
fyrstu sláttuvélina, sem kom í
sýsluna. Hann var einn af þeim
bændum, sem keyptu fyrstu kart-
öfluvélina um 1940, sem kom i hér-
aðið, af norskri gerð. Þetta voru að
sjálfsögðu hestverkfæri.
Ýmis félagsstörf hlóðust á
Bjarna. Lengi var hann í stjórn
ungmennafélagsins Mána og mik-
ill unnandi þess félagsskapar.
Einnig var hann mörg ár í hrepps-
nefnd Nesjahrepps, skólanefnd og
sóknarnefnd og í fleiri nefndum
átti hann sæti.
Bjarni á Brekkubæ var unnandi
góðra bóka og átti stórt og mikið
bókasafn. Var því engin tilviljun,
þegar hann var fenginn til að rita
þann hluta Byggðasögu Austur-
Skaftafellssýslu, sem fjallaði um
hans sveit, Nesin. Eitt af mestu
áhugamálum Bjarna var að
endurbyggja Bjarnaneskirkju, eft-
ir að gamla kirkjan var orðin
ónothæf og flytja hana aftur á
hinn sama forna stað. I dag stend-
ur kirkjan í Bjarnanesi á sínum
fornhelga stað og þó að margir
hafi lagt þar gjörva hönd að hygg
ég, að bjartsýni og eldhugi organ-
istans og bóndans á Brekkubæ
hafi dugað bezt. Ef til vill verður
Bjarna á Brekkubæ minnzt lengst
vegna hans frábæru hæfileika á
sviði tónlistar. Var hann organisti
í Bjarnaneskirkju | alla tíð frá
ungra aldri meðan Hraftar entustu
og stórnaði kirkjukór Bjarnanes-
kirkju. Karlakór Hornafjarðar
stofnaði hann og stjórnaði meðan
hann starfaði í yfir 20 ár. Var þá
ekki ráðizt á garðinn þar sem
hann var lægstur í lagavali. Fyrir
hún átti í borðskúffunni sinni.
Þegar ömmu á Fit var borin
kveðja frá einhverjum þakkaði
hún með orðunum, Guð launi
henni eða honum, er í hlut átti.
Helgimyndirnar á veggjum henn-
ar báru ljósan vott trúhneigð
hennar.
Hún giftist Páli Guðmundssyni
frá Fit. Þau áttu saman átta börn
og eru sex þeirra á lífi.
Þolinmæðin og þrautseigjan
voru meiri en nokkurn getur órað
fyrir en vissulega má þar þakka
aðhlynningu alls heimilisfólksins
á Fit öðrum fremur, það er eftir-
lifandi manni hennar, Páli, Sigríði
dóttur þeirra og Baldri, manni
hennar, að ógleymdum Einari Sig-
urjónssyni. An ómetanlegrar að-
stoðar þessa fólks hefði amma
aldrei haldið andlegu jafnvægi og
heilsu jafn vel og raun bar vitni.
Hún vildi hvergi annars staðar
vera en á Fit og sem betur fer fékk
hún að vera þar alit til hinstu
stundar. Hún var mikið gefin fyrir
bókalestur og prjónaskap meðan
mátturinn leyfði. Hugsanir henn-
ar voru skýrar allt til hins síðasta
og hefur hún mörgum hollráð
veitt um dagana.
Amma gerði gjarnan bæn Franz
frá Assisí að sinni og endurspegl-
ast þar vel sjónarmið hennar:
„Guð gefi mér æðruleysi til þess
að sætta mig við það, sem ég get
ekki breytt, kjark til að breyta því,
sem ég get breytt og vit til að
greina þar á milli.“ Blessuð sé
minning hennar.
Með samúðarkveðjum til Páls
afa á Fit og annarra aðstandenda.
Hrönn og Brynjólfur.
stuttu síðan gengust gamlir kórfé-
lagar fyrir útgáfu á nokkrum lög-
um Bjarna í virðingarskyni um
störf hans. Mörgum unglingnum
kenndi Bjarni á Brekkubæ að spila
á orgel og voru þá nemendur ým-
ist á hans heimili eða þeir sem
næst voru gengu til hans. Það
hygg ég, að allt það starf hafi ver-
ið í meginatriðum unnið endur-
gjaldslaust. Það vita allir, sem
komu á heimili þeirra hjóna,
Bjarna og Ragnheiðar, að þar voru
óvenjulegir húsbændur. Þar
gleymdu gestir sér við hljóðfæra-
leik, söng og fróðleik af ýmsu tagi.
Vildi þá gestum oft dveljast fram
á nótt. Það var eins og þau hjón
hefðu alltaf tíma til að sinna gest-
um sínum, allir voru jafnir, bæði
háir og lágir.
Þeim hjónum varð þriggja
barna auðið: Sigríður, gift séra
Gísla Kolbeins, Sigurjón, bóndi á
Brekkubæ, söngstjóri og kennari
Tónlistarskólans, giftur Kristínu
Einarsdóttur, Baldur, útgerðar-
maður og vélstjóri á Höfn, ógiftur.
Allt er þetta myndar- og hæfi-
leikafólk. Eins og Bjarni frá
Brekku kom mér fyrir sjónir var
hann margbrotinn og sómdi sér
jafn vel að hverju sem hann gekk.
Hann var allt í senn bóndi, bjart-
sýnismaður, fræðimaður, sagna-
ritari, tónlistarmaður, tónskáld og
síðast en ekki sízt tenórsöngvari,
hefði hann vafalaust komist langt
á þeirri braut úti í hinum stóra
heimi, ef hann hefði til þess lært.
Með þessum línum vil ég votta
börnum hans og öðrum aðstand-
endum samúð mína. Eg veit, að
förin yfir landamæri lífs og dauða
verður bóndanum frá Brekkubæ
auðveld, því að hann trúði á hin
æðri svið tilverunnar.
Guömundur Jónsson
Bjarni Bjarnason, bóndi í
Brekkubæ, Hornafirði, lézt að-
faranótt 12. marz 1982 kominn
hátt á 85. aldursár. Þótti mér
vænt um að ég skyldi frétta af láti
hans stráx daginn eftir, því að fáir
menn hafa orðið mér hugstæðari.
— Ég var barn að aldri, þegar
ég heyrði nafn hans fyrst nefnt, og
þá þegar fannst mér það nafn bera
með sér eitthvað sem minnir á
frægðarljóma. Eða þannig minnir
mig að minnsta kosti eftir á, að
nafn hans hafi verið nefnt. Vega-
lengdir voru meira mál í þá daga
en nú, og sá, sem gjarna var
nefndur í fjarlægð, hlaut að hafa
eitthvað sérstakt til að bera. En
meðal þess, sem sérstakt var um
Bjarna, var að fjarlægðir uxu hon-
um ekki í augum. Fjarlægðir him-
ingeimsins þekkti hann og óttaðist
ekki.
Þegar ég kynntist Bjarna sjálf-
um varð ég ekki fyrir vonbrigðum
af þeirri hugmynd sem ég hafði
gert mér um hann úr fjarska. Fáir
hafa borið mér hreinlegri og tær-
ari áhrif en einmitt hann. Það var
mannbætandi að hafa samband
við hann og hitta hann. Ekki varð
það til að draga úr trausti mínu á
því málefni, sem við höfðum sam-
einazt um, að vita, að slíkur hafði
orðið einna fyrstur til að styðja. x
En mér varð það ekki ljóst fyrr en
síðar, að hluti af töfrum hans voru
áhrif frá tónlistarsál. — Ég þekki
ekki sögu íslenzkrar tónlistar, en
það kæmi mér á óvart ef þeir hafa
verið margir búandi menn á Is-
landi um 1930, sem tóku sig upp
frá fjölskyldum sínum um tíma til
þess að leggja stund á tónlistar-
nám í Reykjavík. En slíkur var
Bjarni. En slíkur var Bjarni.
Hann vildi leggja nokkuð á sig
fyrir það, sem var ofar hvers-
dagsleikanum og tómleikanum.
Mér er sagt að snilldarbragð sé á
tónverkum hans.
Nokkrum sinnum átti ég þess
kost að finna Bjarna heima á bæ
hans í Hornafirði, fyrst árið 1967,
en þá var kona hans, Ragnheiður
Sigjónsdóttir, enn við allgóða
heilsu. Ragnheiður sagði mér ým-
islegt af ævi Bjarna sem mér þótti
merkilegt að heyra. Á þessum bæ
var saga og þjóðmenning lifandi,
og mér fannst sem andaði til mín
einverju frá liðnum tíma um leið
og ég hlýddi á orð húsráðenda.
En svo vikið sé að því málefni
sem var tilefni sambands okkar,
þá hygg ég að þau hjón hafi nú
sannað sér réttmæti þess málefnis
á þann hátt sem ekki verður um
villst. En til þess að glöggva sig á
því máli má meðal annars hafa
sumt það sem í rituðu og prentuðu
máli liggur eftir Bjarna Bjarna-
son í Brekkubæ í Hornafirði.
Þorsteinn Guðjónsson
í dag er kvaddur hinstu kveðju
bóndinn og listamaðurinn Bjarni
Bjarnason, Brekkubæ í Horna-
firði. Hann var fæddur 10. maí
1897 og dáinn 12. marz 1982. Hann
var því nær 85 ára er hann lézt, og
hafði búið öll sín starfsár í Nesja-
hreppi. Bjarni hafði alla tíð mik-
inn áhuga á félagsmálum og var
þar mjög virkur um óvenju langan
tíma, sem sést meðal annars af því
að hann varð félagi í Ungmenna-
félaginu Mána 1912 og síðan um
hálfrar aldar skeið og um fjölda
ára í stjórn félagsins.
Það var einnig snemma á ævi-
skeiði, þegar Bjarni fór að taka
þátt í alhliða félagsstarfi í sinni
sveit og í héraðinu í heild. Má þar
nefna samvinnuhreyfinguna,
bændafundina og sveitarstjórn-
armál. Bjarni átti sæti í hrepps-
nefnd Nesjahrepps í aldarfjórð-
ung samfellt. Hann sat í sóknar-
nefnd um 30 ára skeið og í skóla-
nefnd um fjölda ára.
Þá vil ég nefna listamanninn
Bjarna á Brekku. Hann byrjaði að
leika á orgel í Bjarnaneskirkju ár-
ið 1916 og var síðan organisti og
stjórnandi kirkjukórs Bjarnanes-
sóknar frá 1920—1980. Einnig
þjálfaði hann og stjórnaði karla-
kór Hornafjarðar um langt árabil.
I sönglist og tónmennt var Bjarni
frábær listamaður, sem þrátt
fyrir mjög takmarkaða menntun á
því sviði, var viðurkenndur sem
lagasmiður, kennari og stjórn-
andi. Þessari list sinni helgaði
Bjarni ómældan tíma, hvort sem
hann var éinn með sínum hug-
renningum eða hann stjórnaði
vinum og söngfélögum til stór-
átaka. Það sagði Bjarni mér að oft
þegar hann var mjög þreyttur eða
hugurinn í miklu uppnámi hafi sér
ávallt létt mjög við það að leika á
orgelið sitt um stund.
Eitt vil ég enn nefna, sem
Bjarni lagði mikla alúð og vinnu í
og mun lengi halda nafni hans á
lofti, en það er að hann skráði þátt
Nesjahrepps í Byggðasögu Aust-
ur-Skaftafellssýslu, sem út kom
árið 1971. Margt fleira mætti upp
telja af því, sem þessi maður lagði
hug og hönd að á langri starfsævi
sem einkenndist af einlægni við
samferðamennina og tryggð við
föðurlandið. En hér læt ég staðar
numið.
Þegar Bjarni varð áttatíu ára
sýndu sveitungar honum þakklæti
sitt með því að gera hann að heið-
ursborgara. I gerðabók hreppsins
er svofelld bókun: Hreppsnefnd
Nesjahrepps hefur á fundi sínum í
dag, 10. maí 1977, kosið herra
Bjarna Bjarnason, Brekkubæ,
fyrsta heiðursborgara hreppsins
fyrir margháttuð og frábær störf í
þágu hans.“
Það var mér bæði ánægja og
góður skóli að vinna með Bjarna
að margháttuðum félagsmálum
um langt árabil. Finna ávallt
sama eldmóðinn og óbilandi
bjartsýni þessa aldamótamanns
hvort sem var heima eða heiman.
Bjarni Bjarnason var einn þeirra
manna, sem ávallt leituðu sann-
girni og sannleika í hverju máli.
Með slíkum mönnum er gott að
eiga samleið.
Þrúðmar Sigurðsson
t Maöurinn minn, faðir okkar. tengdafaöir, afi og langafi, JÓNATAN FINNBOGASON, Meöalholti 3, andaðist að Hrafnistu 17. mars. Jarðarförin hefur farið fram í kyrrþey að ósk hins látna. Katrín Bjarnadóttir, börn, tengdabörn, barnabörn og barnabarnabörn. t Faöir okkar og tengdafaöir, KRISTJÁN JÓHANN EINARSSON fré Lýsuhóli, andaöist í Landakotsspítala aö morgni 25. mars. Minningarathöfn- in fer fram í Fossvogskirkju þriðjudaginn 30. mars kl. 13.30. Jaröarför auglýst síöar. Börn og tengdabörn.

t Móöir okkar, ÁGÚSTA JÚLlUSDÓTTIR, Kvíslhöföa, andaðist aöfaranótt fimmtudagsins 25. mars. Jaröarförin auglýst siöar. Börn hinnar lótnu. t Öllum ykkur sem vottuöu samúö vegna fráfalls BJARGAR GUDMUNDSDÓTTUR DAN, þökkum við af alhug. Guö blessi ykkur öll. Unnur Erlendsdóttir, Markús Guömundsson, Hallfriöur Brynjólfsdóttir, Guömundur Guömundsson, Vera Ásgrímsdóttir.

t Elskulegur eiginmaður minn, faðir okkar, tengdafaðir og afi, HELGI FILIPPUSSON, •tórkaupmaöur, Goöheimum 21, sem andaöist 16. mars sl. veröur jarösunginn mánudaginn 29. mars frá Dómkirkjunni kl. 13.30. Sigríöur Einaradóttir, Kristín Sjöfn Helgadóttir, Skúli Möller, t Þökkum innilega auðsýnda samúð viö andlát og útför mannsins míns, fööur, tengdaföður, afa og bróöur SVEINS STEFÁNSSONAR, Unufelli 48. Reykjavík. Fyrir hönd aöstandenda, Guðrún Karlsdóttir.
Guöfinna Björk Helgadóttir, Helgi Þór Axelsson
og barnabörn. Afmœlis- og • • •

+
Eiginmaöur minn, faöir okkar, tengdafaöir og afi, ÞÓRARINN MAGNÚSSON, •kósmiöur, Haöarstlg 10, verður jarösunginn frá Fríkirkjunni í Reykjavík, mánudaginn 29. mars kl. 13.30. Blóm afþökkuð. Ingibjörg Guömundsdóttír, Guömundur Þórarinsson, Magnús Þórarinsson, Guöbjörg Jónsdóttir, Helga Þórarinsdóttir, Guöbjörg Þórarinsdóttir, Gunnar Helgason, A Þuríöur Þórarinsdóttir, Þorgrímur Halldórsson og barnabörn. • f w n w /1'i/i iAJi/i ATHYGLI skal vakin á því, að afmælis- og minn- ingargreinar verða að berast blaðinu með góðum fyrirvara. Þannig verður grein, sem birtast á í mið- vikudagsblaði, að berast í síðasta lagi fyrir hádegi á mánudag og hliðstætt með greinar aðra daga. Greinar mega ekki vera í sendibréfsformi. Þess skal einnig getið, af marggefnu tilefni, að frumort ljóð um hinn látna eru ekki birt á minningarorðasíðum Morg- unblaðsins. Handrit þurfa að vera vélrituð og með góðu línubili.