Morgunblaðið - 28.03.1982, Blaðsíða 40

40
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 28. MARZ 1982
Minning:
Helgi Filippusson
framkvœmdastjóri
Það var sumarið 1936 að vor-
menn íslenskra flugmála komu
saman í gömlu Bárunni við Tjörn-
ina og strengdu þess heit að
endurvekja flug á Islandi.
Fyrsta skrefið var að stofna
Svifflugfélag íslands til þess að
búa íslenska æsku undir virka
þátttöku í því starfi, þá æsku, sem
Dr. Alexander Jóhannesson hafði
tileinkað bók sína „í Lofti“.
Og loftið í Bárunni sindraði af
áhuga æskunnar á þessum málum.
Yngsti þátttakandi þessa merka
og nú sögulega fundar var sá, sem
í dag er hér kvaddur hinstu
kveðju, Helgi Filippusson, um
langt árabil Primus Motor í öllu
svifflugstarfi á íslandi.
Þrátt fyrir ungan aldur kom
fljótt í ljós, að hann var einn af
liðtækustu meðlimum Svifflugfé-
lagsins. Auk þess var hann áður
um árabil búinn að stunda smíðar
módelflugvéla, sem var mikilvæg-
ur þáttur til útbreiðslu flugáhuga
æskumanna. Skömmu síðar
gekkst hann svo fyrir stofnun
fyrsta flug módelfélagsins og varð
formaður þess. Þá átti Helgi, þó
ungur væri, stóran þátt í því að
okkur tókst að koma flugmód-
elsmíði inn í barnaskólana, en
hann sá um að leiðbeina smíða-
kennurum skólanna. Var þetta
ekki lítill sigur og vakti mikinn
áhuga nemenda barnaskólanna
fyrir flugi.
Það kom svo í minn hlut að
kenna svifflug, fyrst á renniflugu
þá, er þeir áhugamennirnir Geiri
og Indriði Baldurssynir smíðuðu,
og síðar á vél þá, er félagarnir
smíðuðu sjálfir undir stjórn
þeirra bræðra.
Helgi var þá 16 ára, en ég lét
mig hafa það að kenna honum með
auðfengnu leyfi foreldra hans
Kristínar og Filippusar Guð-
mundssonar, múrarameistara.
Óþarft er að taka fram, að Helgi
varð brátt meðal minna bestu og
öruggustu nemenda. Sumarið og
haustið 1937 tókst mér að koma 4
svifflugfélögum til Þýskalands til
framhaldsnáms og fór Helgi til
Grunau í Slesíu og lauk þar prófi
við góðan orðstír.
Eftir heimkomuna varð Helgi
enn virkari í sviffluginu og má
segja, að öll fjölskylda hans hafi
tekið bakteríuna og verið undir-
lögð. Faðir Helga var einn af
brautryðjendum íslenskrar
knattspyrnu og því skilningsgóður
á þessa nýju íþróttagrein, enda lét
hann meira fé af hendi rakna til
Svifflugfélagsins á einn eða annan
hátt en nokkurn grunar. Heimili
þeirra hjóna varð sannkallað
flugheimili og tugir félagsmanna
áttu þar öruggt athvarf og ævin-
lega var slegið upp veislu, er slíkt
fólk bar þar að garði.
Öll sú gestrisni og hjartahlýja,
sem mætti þessum bláfátæku en
áhugasömu unglingum á heimili
Kristínar og Filippusar, var í einu
orði ógleymanleg.
Þegar eftir hernám Islands í
maí 1940 hóf Helgi störf við loft-
varnir Reykjavíkur og stóð það yf-
ir öll stríðsárin. Jafnframt kenndi
hann svifflug á Sandskeiði, þegar
tækifæri gafst. Að stríði Ioknu
1945 brá hann sér til Svíþjóðar í
leit að svifflugbúnaði til endurnýj-
unar flugkosts Svifflugfélagsins,
en Svíar bjuggu þá við allsnægtir
á því sviði vegna hlutleysis í styrj-
öldinni.
Er heim kom heimsótti hann
mig í skrifstofu mína í lögreglu-
stöðinni og tjáði hann mér, að
hann væri búinn að ganga frá
kaupum á stórverðmætum svif-
flugbúnaði, efni og svifflugum.
Hann hreinlega ljómaði af áhuga.
Það eina, sem vantaði, væri pen-
ingar og þá gæti ég áreiðanlega
útvegað. Þetta var slík upphæð, að
ég man, að ég hreinlega saup
hveljur og kallaði ég þó ekki ajlt
ömmu mína í þeim efnum. Ég
man, að ég var ekkert sérstaklega
ánægður með þetta andlega af-
kvæmi mitt þá stundina, en leitað
til Erlings Ellingsen, sem þá var
nýtekinn við hinu nýstofnaða
embætti flugmálastjóra og fyrir
Ijúfmennsku hans tókst að fá
„lán“ og greiða skuldina. Ekki
þarf að taka fram, að Svifflugfé-
lagið bjó um langt árabil að þessu
djarfa framtaki Helga.
Síðar sýndi Erling Ellingsen
Svifflugfélaginu þá vinsemd, að
hann réð Helga Filippusson sem
sérstakan fulltrúa flugmála-
stjórnar í svifflugmálum og
gegndi Helgi því starfi um langt
árabil. Nú gat hann unnið að
áhugamáli sínu óskiptur og gerð-
ist jafnframt skólastjóri og yfir-
kennari svifflugskólans á Sand-
skeiði. A þessum árum lagði Helgi
raunverulega grunn að alvöru
svifflugstarfsemi. Hann bjó þá
sumar eftir sumar ásamt fjöl-
skyldu sinni á Sandskeiði og stóð
Sigríður kona hans fyrir sama
myndarskapnum og gestrisni, sem
við nutum áður á heimili Helga.
Þeir skiptu tugum ef ekki hundr-
uðumaingu mennirnir sem Helgi
gerði fleyga á Sandskeiði og eru
nú m.a. flugstjórar hjá íslensku
flugfélögunum.
Að loknu þessu tímabili varð
ljóst, að kaup Helga gat engan
veginn til frambúðar séð honum
og fjölskyldu hans farborða. Starf
hans var að stórum hluta ólaunað
sjálfboðaliðsstarf og var það lagt
niður, er hann ásamt sinni dug-
miklu konu Sigríði sneri sér að
kaupsýslu. Þetta var erfitt í
fyrstu, en um síðir bar dugnaður
þeirra hjóna ríkulegan ávöxt og
voru þau hjónin í verslunarerind-
um í Þýskalandi, er dauða Helga
bar að.
Um sumarið 1937 kom hingað til
lands einn af þekktustu kvik-
mynda- og leikhúsleikurum
Þýskalands, Herbert A.E. Böhme,
en hann var einnig flugmaður og
svifflugmaður og aðstoðaði hann
mig við flugkennsluna, er við
svifflugmenn lágum úti um viku-
tíma við Sauðafell á Mosfellsheiði
við flugæfingar.
Herbert Böhme varð mikill ís-
landsvinur í þessari ferð og hefur
sú vinátta staðið óslitið síðan eða í
nær 46 ár. Vinátta Herberts og
Helga var alla tíð náin og bjó
Helgi jafnan hjá Herbert, er hann
gisti Hamborg á viðskiptaferðum
þeirra hjóna um Þýskaland. Þau
hjónin komu kvöldið fyrir andlátið
frá Leipzig til Hamborgar og and-
aðist Helgi morguninn eftir á
heimili þessa trygga og góða vin-
ar.
Og þegar við félagarnir nú
kveðjum Helga Filippusson
hrannast upp ljúfar endurminn-
ingar af samskiptum okkar í 46 ár.
Það var alltaf einhver heiðríkja
yfir þessum látna vini okkar, hann
var alltaf hjálpsamur og ævinlega
jákvæður, vildi allra vanda leysa.
Hann var um árabil margfaldur
methafi í svifflugi ásamt bræðr-
um sínum Pétri og Þórhalli, en
hann var þó fyrst og fremst einn
af fyrstu brautryðjendum svif-
flugsins á íslandi og sá, sem
markaði dýpst spor í þessari fögru
íþróttagrein.
Hafi Helgi þökk fyrir öll sín
störf i þágu íslenskra flugmála og
fyrir trausta vináttu.
Hinni dugmiklu og ágætu eig-
inkonu Helga, frú Sigríði, og fjöl-
skyldu þeirra votta ég innilega
samúð í þeirra djúpu sorg.
Agnar Kofoed-Hansen
„Hann er sem tré gróóurHett hjá vatnslckjum,
er ber ávöxt sinn á réttum tíma,
o* blöö þeaa visna ekki;
ojj alt, er hann gjörir, lánast honum.“
Tilveran er oft undarleg og hörð
og maðurinn með ljáinn tilkynnir
ekki alltaf komu sína með löngum
fyrirvara. Engum sem þekkti
Helga hefði dottið það í hug er
hann og Sigríður héldu utan í síð-
ustu viku febrúar að hann ætti
ekki nema þrjár vikur ólifaðar. En
Kallid er komiö,
komin er nú stundin.
Helgi var fæddur í Reykjavík
14. september 1919. Foreldrar
hans voru hjónin Kristín Jó-
hannsdóttir og Filippus Guð-
mundsson, múrarameistari, sem
bæði eru látin. Ólst Helgi upp á
heimili foreldra sinna og þegar
hann var 3ja ára fluttust þau í
húsið að Þórsgötu 19, sem Filippus
hafði þá reist fyrir sig og fjöl-
skyldu sína.
Á Þórsgötunni var alltaf mikill
gestagangur, því bæði var að Fil-
ippus var athafnasamur bygg-
ingameistari og hafði því marga
menn í vinnu sem oft borðuðu hjá
Kristínu og Filippusi, svo voru
þau hjón mjög vinmörg. Það var
því oft þröng á þingi og plássið
hans Helga við matborðið var því
á horninu hjá pabba hans, sem
hann talaði stoltur um því föður
sinn dáði Helgi. Filippus var líka
maður sem sópaði af. Ekki naut
móðir Helga minni virðingar og
ástar hjá Helga, því yndislegri
konur eru sjaldgæfar.
Foreldrar Helga kynntust í
KFUM en þau höfðu bæði ung
heillast af hugsjónum mannvinar-
ins og æskulýðsleiðtogans sr. Frið-
riks Friðrikssonar. Þau kynni
reyndust þeim heilladrjúg því alla
tíð síðan átti íslenska kirkjan og
þá einkum sá söfnuður sem þau
bjuggu í fjóra síðustu áratugi ævi
sinnar, Árbæjarsöfnuður, hug
þeirra og hjarta.
Góðsemi foreldra sinna og barn-
elska varð Helga því eðlislæg og
var hann ætíð fljótur að veita lið
er til hans var leitað.
t
Faöir okkar,
JENS STEFANSSON,
Tómasarhaga 42,
lést í Borgarspítalanum 25. mars.
Fyrir hönd systkinanna,
Þórir Jensson.
t
Bróöir okkar,
KJARTAN BJARNASON
fré Ásgarói,
veröur jarösunginn frá Fossvogskirkju, þriðjudaginn 30. mars kl.
15.00
Systkinin.
t
Elskulegur eiginmaöur minn, faöir okkar, tengdafaöir og afi,
HELGI FILIPPUSSON,
stórkaupmaóur,
Goöheimum 21,
sem andaöist 16. mars sl. verður jarösunginn mánudaginn 29
mars frá Dómkirkjunni kl. 13.30.
Sigríöur Einarsdóttir,
Kristín Sjöfn Holgadóttir, Skúli Möller,
Hrafnhildur Helgadóttir, Georg Guöjónsson,
Guöfinna Björk Helgadóttir.Helgi Þór Axelsson
og barnabörn.
t
Þakka hjartanlega sýnda samúö vegna andláts og jaröarfarar
konu minnar,
GUDRÚNAR M. INGIMUNDARDÓTTUR HUMPHREYS.
Sérstakar þakkir til lækna og hjúkrunarliös Landspítalans.
John Humphreys.
t
Viö þökkum öllum þeim sem sýndu okkur samúö og hlýhug viö
andlát og útför
PÉTURS HERMANNSSONAR,
Smáratúni 46, Keflavik.
Sérstakar þakkir færum viö Björgunarsveitunum og öörum leitar-
mönnum.
Kristín Kristjánsdóttir,
Kristján og Guöríöur Dögg,.
Hermann Helgason, Aslaug Ólafsdóttir,
Kristján Einarsson, Rebekka Guöfinnsdóttir
og systkini hins látna.
t
Þökkum innilega auösýnda samúö og vinarhug viö andlát og jarö-
arför móöur minnar og ömmu,
INGUNNAR MAGNÚSDÓTTUR,
Hringbraut 97.
Kristin H. Kristjánsdóttir,
Erlendur J. Ólafsson.
t
Þökkum af alhug auösýnda samúö og hlýhug viö andlát og jaröar-
för
JÓNS ÞORVARÐSSONAR,
fyrrum bónda aö Miö-Meöalholtum í Flóa.
Ragnheiöur Jónsdóttir, Erlingur Dagsson,
Magnús Jónsson,
Hrafnhildur Jónsdóttir,
Guörún Jónsdóttir,
Hannes Rafn Jónsson,
Kristin Erla Jónsdóttir,
Vignir Jónsson,
Sigfriöur Hermannsdóttir,
Árni Sighvatsson,
Trausti Einarsson,
Lilja Kristjánsdóttir.
Vegna jaröarfarar
HELGA FILIPPUSSONAR,
stórkaupmanns,
Goöheimum 21,
veröur fyrirtæki okkar lokaó mánudaginn 29. mars nk.
Helgi Filippusson hf.,
Tunguhálsi 7.
Vegna jaröarfarar
HELGA FILIPPUSSONAR,
stórkaupmanns,
Goöheimum 21,
veröa fyrirtæki okkar lokuö eftir hádegi mánudaginn
29. mars.
Litlaprent, Auöbrekku 49,
Virka, Klapparstíg 27,
Árbúö, Hraunbæ 102.
LEGSTEINAR
MOSAIK H.F.
Hamarshöföa 4 — Sími 81960