Morgunblaðið - 18.05.1982, Blaðsíða 14

Morgunblaðið - 18.05.1982, Blaðsíða 14
14 MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 18. MAÍ1982 X-D er besti kosturinn eftir Jónas Elíasson Enn virðast ýmsir óráðnir í hvað þeir eigi að kjósa í borgar- stjórnarkosningunum eða hvort þeir eigi að kjósa yfirleitt. Margar ástæður liggja til þess að Sjálf- stæðisflokkurinn fái mikið fylgi í kosningunum. Skulu nú raktar nokkrar. Skipulagið Margir skilja lítið í deilunum um skipulagsmálin, en hér liggur að baki gömul saga sem þó er allt- af ný. Sjálfstæðismenn hafa alltaf lagt mikla rækt við skipulagsmál- in, allir borgarstjórar í Reykjavík hafa komið úr því embætti með mikla þekkingu á skipulagsmálum eins og allir vita. Borgarstjórnar- andstaða vinstri manna réðist gegn tillögum Sjálfstæðisflokks- ins í skipulagsmálum, stundum meira af kappi en forsjá, svo þegar þeir nokkuð óvænt fengu völdin töldu þeir sé skylt að breyta skipu- laginu. Þá ráku þeir sig einfald- lega á, að Sjálfstæðismennirnir voru búnir að skipuleggja öll bestu byggingarsvæðin í nágrenni borg- arinnar, svo ekkert var eftir óskipulagt nema svæði með frekar lélega landkosti. Það er svo sem rétt hjá allaböllunum að menn eru lengi búnir að vita að Rauða- vatnssvæðið var mikið sprungið, það nýja er að skipuleggja byggð þarna uppfrá. En það voru bara engin önnur svæði eftir í nágrenni Reykjavíkur þegar til átti að taka nema vatnsverndarsvæði svo hvað áttu þeir að gera? Iðnaðarlóðir Menn munu nú væntanlega sleppa með lífi þó þeir byggi hús á sprungunum við Rauðavatn, að minnsta kosti ef þeir járnbenda þau vel gegn jarðskjálftum. Hitt er jafnan verra, að í dag eru engar lóðir tiltækar í Reykjavík fyrir margvíslegan iðnað og úr því verð- ur að bæta ef Reykjavík á að halda lífi sem bæjarfélag. Vinstri menn virðast engar áhyggjur hafa af því, þeir líta á sjálfstæða atvinnu- rekendur sem sníkjudýr á samfé- laginu, hversu smáir sem þeir eru, og vísa þeim frá með ánægju þeg- ar þeir koma að spyrja um lóðir undir atvinnustarfsemi sína. Það sem vinstrimenn vilja í staðinn er „félagsleg" atvinnustarfsemi, en þeim virðist nægja að tala um hana, að minnsta kosti bólar ekki á neinni slíkri starfsemi sem heit- ið getur svo atvinnumál Reykvík- inga eru nú að færast í alvarlegt horf. Það tók margra ára þrot- laust starf hjá borgaryfirvöldum að byggja upp iðnaðarhverfið á Ártúnsholti og margur maðurinn sækir atvinnu sína þangað í dag. Næsti möguleiki til slíkrar upp- byggingar á atvinnutækifærum fyrir komandi kynslóðir Reykvík- inga er svo i Keldnalandinu, inná skipulagssvæðinu sem vinstri meirihlutinn vill ekki líta við. Ef uppbygging hefst ekki þar innan tíðar, þá verður enga meiri at- vinnu að fá í Reykjavík. Strætó Fyrir síðustu borgarstjórnar- kosningar höfðu allaballar stór orð um þá stórkostlegu bættu þjónustu sem Strætisvagnar Reykjavíkur áttu að sýna af sér. Þegar svo vinstri vinir vorir sett- ust við stjórnvölinn kom í ljós að vandamálin lágu ekki i þvi að leiðakerfi strætó væri ekki nógu stórt, vandamálin voru einfald- lega önnur. Þeir reyndu nú samt að ráðast í endurnýjun vagnaflot- ans. Eina leiðin til að gera það innan skynsamlegs fjárhags- ramma var að kaupa ódýra aust- antjaldsvagna sem voru kol- ómögulegir, bæði fyrir bílstjóra og farþega. Hætt var þá við það áform allaballa að kaupa 20 Ik- arus-vagna, aðeins þrír keyptir og ekkert meira gert. Allir vita hinsvegar, að það sem þarf að gera er að hamast á ríkisstjórninni til að fá nauðsynlegar fargjalda- hækkanir samþykktar, en það er ekki hægt, til þess eru allaballar í ríkisstjórn og allaballar í borgar- stjórn of miklir vinir. Þá gerðu allaballar það besta sem þeir gátu gert í stöðunni, lögðu vandamálið frá sér og hættu að hugsa um strætó. Siðan hafa embættis- mennirnir stjórnað strætó. Holræsamál Árið 1973 var gerð stórhuga áætlun um gerð mikilla holræsa og lagningu nýrra útrása, langt í sjó út til að bægja skolpmengun frá fjörum Reykvíkinga. í fyrstu Jónas Elíasson „Ef SjálfstæÖisflokkur- inn fær ekki meirihluta en vinstri meirihlutinn heldur áfram með þátt- töku kvennalistans, þá munu flokkarnir máta hver annan með eigin ráðríki, reyndin verður að enginn fær að ráða neinu, en embættis- mennirnir bjarga svo hlutunum í horn svo lít- ið ber á þegar allt er komið í óefni.“ var gerð ráð fyrir að ljúka mætti verkinu 1978. Þá var verkinu hinsvegar ekki lokið, lagning hol- ræsanna í gangi en ekki byrjað á útrásum. Gafst nú gráupplagt tækifæri til að bæta fyrir gamlar syndir, en hvernig fór? Ekki nóg með að vinstri vinirnir héldu beint áfram eftir gömlu áætluninni sem þeir gagnrýndu svo mjög, án þess að breyta stafkrók, heldur skáru þeir niður fjárveitingar og þar með framkvæmdahraðann svo með sama áframhaldi klárast út- rásirnar ekki fyrr en einhvern- tíma eftir aldamót, og Reykvík- ingar þurfa að búa við mengaðar fjörur þangað til. Hér þurfa menn að viðurkenna fyrir sjálfum sér að framkvæmdirnar við holræsin ganga hægar en ætlast var til og gera síðan viðeigandi ráðstafanir sem í raun liggur á borðinu hverj- ar eru. Til að gera þetta skortir vinstri vinina hinsvegar bæði frumkvæði og hugmyndaflug. Vinstri meirihlutinn er ekki byrj- aður að tala um þetta vandamál hvað þá meir, og það eitt tekur langan tíma eins og allir vita. Hitaveitan Ein stærsta yfirsjón vinstri meirihlutans er að taka ekki á málefnum hitaveitunnar með nægilegri einurð. Ríkisstjórnin hefur komist upp með að neita öll- um hækkunum á hitaveitugjöld- um. Vinstri meirihlutinn hefur enga haldbæra leið fundið til að sjá hitaveitunni fyrir rekstrarfé. Er nú svo komið, að vatnsskortur er fyrirsjáanlegur hjá hitaveit- unni þegar á næsta ári, verði ekki að gert. Og þegar þetta er skrifað er búið að leggja jarðbor ríkisins og hitaveitunnar (gufubornum) vegna fjárskorts og vafasamt hvort takast muni að koma born- um í gang fyrir haustið jafnvel þótt fé komi, eftir kosningar. Þeg- ar þetta er skrifað eru því allar líkur á orkuskorti hjá hitaveitunni næsta vetur, sem kostar að ein- hverjir Reykvikingar verða að sitja í köldum húsum. Það verður ömurlegur viðskilnaður vinstri- manna í ríkisstjórn og borgar- stjórn að skilja við hið sterka og góða fyrirtæki Hitaveitu Reykja- víkur í hálfgerðu lamasessi eftir aðeins eitt kjörtímabil við stjórn- völinn. Hvern á að kjósa Lýðræðisskipulagið gerir ráð fyrir því að fólk gangi til kosninga í þeim tilgangi að velja sér hæfa Sólskín og sunnanvindar eftir Magdalenu Schram, sem skipar 3. sæti Kvennalistans í öllum þeim önnum, sem því fylgja fyrir fátæk samtök að bjóða fram lista til kosninga, gefst lítill tími til að líta um öxl. Framsýnin og baráttugleðin hefur líka verið svo mikil hjá okkur á Hótel Vík, að varla nokkurn tímann síðustu vikurnar höfum við veitt okkur þann munað að setjast niður til að tala um það sem að baki er og spyrja sem svo: höfum við gengið til góðs — götuna fram eftir veg? Sannfæringin um jákvætt svar og tilhlökkunin eftir morgundeginum hefur e.t.v. verið of mikil! En grein Áslaugar Ragnars, „Vinstri stefna varð ofan á“ (Mbl. lau. 8. maí sl.), varð mér þó tilefni slíks uppgjörs við starf síðustu mánaða — raunar kærkomið tækifæri og að lestrinum loknum — fagnaðarefni. — eins og hendi væri veifað! Vegna þess að persóna grein- arhöfunda skiptir vissulega máli, er mér ljúft að segja frá því, að við Áslaug Ragnars komumst sameig- inlega að þeirri niðurstöðu eftir fundinn góða á Borginni í byrjun síðasta nóvember, að hér væri mál, sem við vildum taka þátt í. Strax eftir þann fund, gengum við ásamt með nokkrum samsinnis konum á vit upphafskvenna Borgar-fundarins og vildum slást í hópinn. Það var auðfengið. Ekki longu seinna var haldinn fundur á HaJlveigarstoðum, þar sem skipu- lagning Kvennaframboðs hófst af ( I ; ‘ » * ' •*.*'#*• 0. • ♦ fullum krafti; kosið var í nefndir og ráð — eins og Áslaug rekur réttilega í greininni sinni. Áslaug gekk fram í því af dugnaði að út- vega húsnæði, sjálfa Hótel Vík, í hjarta borgarinnar og símann sá hún reyndar líka um að panta og eiginlega áður en hendi væri veif- að vorum við komnar á ráðstefnu um hugmyndafræðilegan grund- völl að Kvennaframboði, rétt eins og Áslaug skýrir frá. Þar voru m.a. lesin upp plögg, sem undir- búin höfðu verið fyrir ráðstefnu- gesti að veita fyrir sér og byggja stefnuna á. Til að spara mér spor- in, leyfi ég mér að gefa Áslaugu orðið: „sem hvaða lýðræðisflokkur hefði getað skrifað undir“ „Þar var hafnað umræðu- grundvelli, sem saminn var fyrir tilstilli framkvæmdanefndar hinna óformlegu samtaka og fram borinn í nafni þriggja kvenna úr framkvæmdanefnd. í téðum grundvelli var sneitt hjá því, sem orðið gæti til ásteytingar þeim, sem aðhylltust megin stefnur í stjórnmálum, en áhersla lögð á lýðræðishugmyndir og jafnrétti á öllum sviðum — og þá ekki aðeins jafnrétti kynjanna. Plagg þetta var almenns eðlis, eins og við var að búast og vandfundið þar nokk- uð, sem hvaða lýðræðisflokkur sem er hefði ekki getað skrifað undir, þó sjálfsagt hefði hver hinna hefðbundnu stjórnmála- flokka saknað þar eins og annars úr forgangshugsjónum sínum." (Á.R., Mbl. 8. maí 1982.) Þetta er afar góð lýsing hjá Ás- laugu á téðu plaggi og augljóst af henni, á hvaða forsendum því var vísað frá. Það var almenns eðlis og í því varla nokkuð sem lýðræðis- flokkarnir okkar geta ekki skrifað undir. Með öðrum orðum, plaggið var gömul lumma og mjög í þeim dúr, sem flokkarnir veifa framan í almenning og hafa gert svo árum skiptir. En ein ástæða fyrir tilurð Kvennaframboðs, er einmitt sú staðreynd, að enginn stjórnmála- flokkanna hefur treyst sér til að taka einarðlega afstöðu til jafn- réttis kynjanna sérstaklega og standa við þá afstöðu þegar á hólminn er komið. Þessum um- ræðugrundvelli var sem sagt hafn- að nær umyrðalaust. (Þess skal getið, hafi einhver lesenda minna áhuga á plagginu, að það er enn til á Hótel Vík, bæði frumrit Áslaug- ar Ragnars, viðaukar tveggja nefndarsystra hennar og hið end- anlega plagg, sem lesið var upp á ráðstefnunni.) „að kvenkyn og karlkyn séu tveir andstæðir pólar“ Nú — og eins og réttilega segir í grein Áslaugar: „Er plagg þetta hafði verið lesið upp á fundinum, tók til máls Helga Sigurjónsdóttir, fyrrum bæjarfulltrúi Alþýðu- bandalagsins í Kópavogi. Mál- flutningur hennar var mjög á sama veg og áður hafði komið fram hjá henni í ræðu og riti, þ.e. að „raunveruleg kvennavöld" hlytu að vera í andstöðu við „karlaveldið" og grundvallast í „kvennamenningu og reynslu- heimi kvenna" ella væri hin „nýja kvennahreyfing" stödd í sömu sporum og Rauðsokkahreyfingin fyrir tíu árum og væri sorglegt ef ekkert hefði gerst á öllum þeitn tíma.“ (Á.R. Mbl. 8. maí.) ♦ • * * • • Áslaug rekur síðan sögu fundar- ins áfram og það réttilega, segir frá erindi Helgu Kress um „menn- ingarmál" og vitnar til þess í nokkuð löngu máli. Því næst stendur í grein Áslaugar og mun álit hennar á tilvitnunum: „sem sé — raunveruleg kvenna- völd og reynsluheimur kvenna eru það sem koma skal. Manni verður vonandi ekki láð að skelfast slíka aðskilnaðarstefnu, þar sem sú skoðun er í öndvegi, að kvenkyn og karlkyn séu tveir andstæðir pólar, sem heimurinn snúist um og að þessir pólar hljóti að eiga í eilífri togstreitu og hatrömmum átök- um. Að ekki sé minnst á þá óskilj- anlegu minnimáttarkennd, sem þetta hugmyndakerfi grundvallast á.“ (Á.R. Mbl. 8. maí.) Það hefði verið heiðarlegt af Áslaugu, að geta þess í leiðinni, að þessu hugmyndakerfi var hafnað af ráðstefnugestum rétt eins og umræðugrundvellinum, sem fyrr var lýst sem of almennum. Og líkt og allir vita, sem áhuga hafa haft á því að lesa stefnu og hugmynda- fræði Kvennaframboðsins, eins og þær litu dagsins ljós eftir þau átök, sem Áslaug er að lýsa, stend- ur þar m.a.: „Markmið Kvennaframboðs er, að ónotaður viskuforði kvenna verði nýttur, að hinn sérstaki reynsluheimur þeirra verði gerður sýnilegur og metinn til jafns við viðhorf karla sem stefnumótandi afl í þjóðfélaginu. Þá fyrst geta karlar og konur unnið saman, að karlar viðurkenni og tileinki sér þennan reynsluheim, á sama hátt og konur tileinki sér það besta og lífvænlegasta úr viðhorfum karla.“ • « Magdalena Schram „Konur hafa um ára- bil reynt fyrir sér innan ýmissa samtaka í þeirri von, aö þar kynni jafn- réttisbaráttan að eiga hljómgrunn og aö þar mætti finna þaö vekj- andi afl sem til þarf. Hafi þau samtök, eöa flokkar, brugöist vonum kvenna, er þaö ekki konum aö kenna heldur samtökunum.“ Sólskin og sunnanvindar Síðari hluti greinar Áslaugar Ragnars gengst einkum upp í því að vitna til orða samframbjóðenda minna um leiðir opnar konum. Sjálf fæ ég varla séð nokkuð lið- finnsluvert í þeim tilvitnunum og ekkert, sem erfitt er að standa við * , ''*«*%* V.'V ■ «V r I

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.