Morgunblaðið - 27.06.1982, Blaðsíða 1

80 SÍÐUR
139. tbl. 69. árg. SUNNUDAGUR 27. JÚNÍ 1982 Prentsmiðja Morgunblaðsins.
Líbanon:
Bandaríkjamenn með
„mikilvægar tillögur"
Átta sinn-
um haföi
Haig hót-
að afsögn
Washington, 26. júní. AP.
Arsögn Alexanders Haig, utanrikisrárt-
herra Kandaríkjanna, kom vestrænum
stjórnmálaleiðtogum verulega á óvart,
og Rússar sögðu hana afleiðingu
ágreinings um afstöðu stjórnar Reag-
ans til innrásar ísraela í Libanon. í
ísrael var afsögnin hörmuð og Haig
lýst sem miklum stjórnvitringi og vini í
raun.
Mark Macguigan, utanríkisráð-
herra Kanada, sagði Haig hafa verið
„mann friðarins" og talsmann hóf;
seminnar innan stjórnar Reagans. í
Argentínu var litið á afsögnina sem
tilraun af hálfu stjórnarinnar til að
lappa upp á tenglsin við ríki róm-
önsku Ameríku, sem kulnuðu er
Bandarikjamenn tóku afstöðu með
Bretum í Falklandseyjadeilunni.
Talið er að Haig hafi beðið ósigur
í valdabaráttu við Caspar Weinberg-
er, varnarmálaráðherra, sem verið
hefur talsmaður meiri hörku í garð
ísraela. Haig hefur verið þeirrar
skoðunar að Miðausturlöndum stafi
mest hætta af skipulagðri alþjóð-
legri hryðjuverkastarfsemi, og í
sama streng taka ráðamenn í ísrael.
Haig var t.d. andvígur því að PLO
fengi aðild að samningum um frið í
löndunum fyrir botni Miðjarðarhafs.
Fréttaskýrendur segja að af-
sögnin sé afleiðing ágreinings og
togstreitu innan stjórnarinnar. Haig
hafi þótt nóg komið þegar stjórnin
ákvað að banna sölu á tækjum og
búnaði til lagningar gasleiðslunnar
frá Síberíu.
Akvörðunin var tekin í þjóðar-
öryggisráðinu meðan Haig fór til
New York til fundar við Andrei
Gromyko, utanríkisráðherra Sovét-
ríkjanna. Haig sagði bannið koma
illa við Bandarikjamenn bæði heima
fyrir og erlendis, og ríki Vestur-
Evrópu hafa öll fordæmt ákvörðun-
ina. Schmidt, kanzlari í Vestur-
Þýzaiandi, sagði ákvörðunina koma
til með að skaða Atlantshafsbanda-
iagsríkin meira en Moskvu.
Heimildir herma að átta sinnum
hafi Haig hótað að segja af sér
vegna ágreinings innan stjórnarinn-
ar, eða að jafnaði á tveggja mánaða
fresti. Agreiningurinn hefur marg-
sinnis komið upp á yfirborðið, en
jafnan hefur öldugangurinn hjaðn-
að, þar til nú, að brotsjóir riðu yfir.
Sjá ritstjórnargrein: „Alexand-
er Haig segir af sér“, á bls. 24.
Beirut, Sameinuðu þjóðunum, 26. júní. AP.
VOPNAHLÉIÐ, sem um samdist í
gær milli ísraela annars vegar og Pal-
estínumanna og Sýrlendinga hins
vegar, virðist enn vera haldið og fóru
engar fréttir í dag af bardögum.
Fréttastofa Palestínumanna sagði í
dag, að leiðtogum PLO hefðu borist
„mikilvægar tillögur" frá Bandarikja-
mönnum, sem nú væru til athugunar.
í dag beitti fulltrúi Bandaríkjanna
neitunarvaldi í öryggisráði SÞ gegn
tillögu Frakka um tafarlausa brottfor
ísraelsks herliðs frá Líbanon.
„Það er tíðindalaust á öllum
vígstöðvum," sagði í dag Rödd Líb-
anons, útvarpsstöð vinstrimanna í
Líbanon, sem styðja Palestínu-
menn, en þá höfðu bardagar legið
niðri í 12 tíma. Fréttastofa Palest-
ínumanna greindi frá því í dag, að
Bandaríkjamenn hefðu lagt fram
„mikilvægar tillögur" fyrir milli-
göngu Frakka og að þær yrðu tekn-
ar til umræðu og svarað. Ekkert
var nánar sagt um í hverju þær
væru fólgnar.
Haft var eftir stjórnmálalegum
ráðgjafa Arafats, Hani-al Hassan,
að Palestínumenn vissu nú hverjir
væru raunverulegir vinir þeirra —
„Frakkar og Saudi-Arabar".
Frakkar lögðu í dag fram ályktun í
öryggisráði Sameinuðu þjóðanna
þar sem ísraelar eru hvattir til að
draga her sinn til baka um tíu kíló-
metra, að skæruliðar Palestínu-
manna hverfi til búða sinna og eft-
irlitsmenn SÞ sjái um að vopna-
hléið verði virt.
Bandaríkjamenn beittu neitun-
arvaldi gegn tillögu Frakka en hin
14 ríkin, sem sæti eiga í öryggis-
ráðinu, studdu hana. Fulltrúi
Bandaríkjanna sagði, að ályktunin
væri ófullkomin vegna þess, að þar
væri ekki minnst á, að lögleg ríkis-
stiórn í Líbanon fengi þau völd í
hendur, sem henni bæri. Hins veg-
ar sagði hann, að Bandaríkin
styddu ýmsa þætti ályktunarinnar
eins og t.d. tafarlaust vopnahlé, að
Israelar og Palestínumenn hyrfu
frá Beirut og að eftirlitsmenn SÞ
kæmu til borgarinnar. Búist er við
að allsherjarþingið samþykki til-
lögu Frakka seinna í dag en sam-
þykktir þess eru ekki bindandi
fyrir aðildarlöndin.
100.000 fangar vinna
við gasleiðsluna miklu
Frankfurt 26. júní. AP. J
Krankfurt 26. júní.
t SOVÉTRÍKJUNUM eru um 100.000 manns, þar af a.m.k. 10.000
afbrotamenn, í nauðungarvinnu við lagningu gasleiðslunnar miklu frá
Síberíu til Vestur-Evrópu. Þessar upplýsingar koma fram í yfirlýsingu,
sem Alþjóðamannréttindastofnunin, sem aðsetur hefur í Frankfurt, lét
frá sér fara í dag.
Fyrirhuguð gassala Sovét-
manna til Vestur-Evrópu mun
verða þeim gífurleg tekjulind og
þess vegna virðast þeir ætla að
kosta til öllu til að geta lokið við
lagningu leiðslunnar, sem er
3.000 km löng, á næsta ári, þrátt
bann Reagans Bandaríkja-
■j* ■
forseta
við notkun bar.dsrísks
tækjabúnaðar við verkið.
„Þar sem unnið er að lagning-
unni hafa margar nauðungar-
vinnubúðir verið reistar á síð-
ustu tveimur árum,“ segir í yfir-
lýsingunni. „í Ustishim eru búð-
irnar t.d. átta talsins en aðrar
eru nálægt Surgut, Tavda,
Tyumen, Irbit og Lysva." í þess-
um búðum hafast fangarnir við í
óhrjálegum hjólhýsum, sem litla
vörn veita fyrir nístandi vetr-
arkuldunum, og segir í vfirlýs-
ingunni, að matur sé af skornum
skammti.
í nauðungarvinnubúðunum
eru a.m.k. 10.000 manns, sem
dæmdir hafa verið fyrir ýmis af-
brot, en hinir hafa verið fangels-
aðir fyrir aðrar sakir, t.d. fólk,
sem dæmt hefur verið í útlegð
innanlands vegna stjórnmála-
skoðana. „Þar á meðal eru marg-
ar konur og eldra fólk,“ segir í
yfirlýsingu Alþjóðamannrétt-
indastofnunarinnar. Þetta fólk
er látið vinna erfiða jarðvinnu
og þá fyrst þegar henni er lokið
er vestrær.um blaðamönnum
sýnt hve verkinu miðar áfram.
Þess er vel gætt, segir í yfir-
lýsingunni, að vestur-þýskir
verkfræðingar, sem vinna við
lagningu leiðsiunnar, komist
hvergi í tæri við fangana. „I
þorpinu Borovsky eru þeir hafðir
á sérstöku hóteli og fylgja
KGB-menn þeim eftir hvert ein-
asta fótmál."