Morgunblaðið - 13.07.1982, Side 27

Morgunblaðið - 13.07.1982, Side 27
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 13. JÚLÍ 1982 35 Hermann Vernharð Jósepsson — Minning Fæddur 12. ágúst 1906 Dáinn 9. maí 1982 Það fækkar óðum aldamótafólk- inu svokallaða. A nokkrum mán- uðum þessa árs, höfum við orðið að sjá á eftir, yfir móðuna miklu, þremur bændum úr okkar fá- mennu bændastétt hér í Skutuls- firði. Vernharður, en hann gekk undir því nafni hér, andaðist í Fjórð- ungssjúkrahúsinu á ísafirði eftir sólarhrings legu 9. maí sl. Þetta kom eins og reiðarslag á okkur, því Vernharður var svo unglegur og hress, í fullu starfi daglega. Hann var fæddur í Fljótavík á Hornströndum 12. ágúst 1906. Foreldrar hans voru þau hjónin Margrét Katrín Guðnadóttir og Jósef Hermannsson ábúendur þar. Þau hjón áttu 6 börn sem komust á legg og var Vernharður þeirra elstur. Hin voru Gunnar, Ásta, Ingibjörg, Finnbogi, búsettur í Hnífsdal, svo Sólveig og hálfsystir þeirra Brynhildur Jósefsdóttir. Þessi börn ólust upp við óblíð náttúruskilyrði norður þar, vönd- ust allri vinnu til lands og sjávar, því sjórinn var þeirra hálfa líf. Allir urðu að vinna sem kráftar leyfðu til sjálfsbjargar heimilinu, enda er það einkenni þessa fólks að geta ekki verklaust verið. Þegar Vernharður var 18 ára deyr móðir hans af barnsburði. Hafði það geysileg áhrif á heimilishaldið og þótt Jósef tækist að halda heimil- inu saman með hjálp barna sinna og ráðskvenna, þá varð umhyggja og álag á elstu börnin ennþá meiri. Því þótt Vernharður væri létt- lyndur og dagfarsprúður, fann ég oft að viðkvæmir strengir voru innra með honum. 27. nóvember 1929 urðu þáttaskil í lífi Vern- harðs. Þá var mikill hamingjudag- ur í lífi hans þegar hann kvæntist Maríu Friðriksdóttur frá Látrum í Aðalvík. María var mikil dugnað- arkona meðan heilsan entist. Hún stóð svo sannarlega við hlið manns síns í blíðu og stríðu á hverju sem valt með efnahag og ástæður. Þau hófu búskap sinn í Miðvík, bjuggu þar í tvö ár, flutt- ust þá að Atlastöðum, þar sem þau bjuggu í sex ár. Þaðan fóru þau að Tungu og byggðu þar upp öll hús á tíu árum. Þá festu þau kaup á ný- býlinu á Atlastöðum, en þar höfðu þau aðeins verið eitt ár, þegar þau fluttust vestur í Hnífsdal. 16. júní 1946 var fámennið orðið það mikið að ekki þótti ráðlegt að haldast við þarna norðurfrá lengur, svo átt- hagaböndin voru slitin og landið fór til síns upphafs. Vernharður og María eignuðust átta börn sem öll fæddust fyrir norðan, en þau urðu fyrir þeirri sáru sorg að missa þrjú barna sinna innan við sjö ára aldur, tvö elstu börnin og sömuleiðis það yngsta. Hin sem lifðu eru Þórunn, Herborg, Bára, Sigrún og Jósef. Afkomendur eru alls 49. María átti dóttur, Helgu að nafni, áður en hún giftist Vernharði og gekk hann henni í föðurstað. Öll eru börnin dugnaðar- og manndóms- fólk. í Fljótavík var lifað á land- inu eins og gert hafði verið um aldaraðir og sjórinn sóttur vor og haust eftir því sem fært var og allt nýtt af aflanum til manneldis og fóður fyrir búfé. Og þegar um var að ræða vinnu sem selja mátti, var ekki spurt að því hvort það væri karlmanna- eða kvennaverk. Ég hugsa að yngra fólk eigi þess eng- an kost að gera sér grein fyrir því hversu afskekkt þetta fólk bjó. Vernharður var ekki maður raup- samur en hann sagði mér margt um harða lífsbaráttu sem þó var gaman að glíma við. Hann var póstur þeirra Fljótvíkinga um sjö ára skeið. Svo kom það oft á hann, svo léttur á fæti sem hann var, að fara nauðsynjaferðir í skyndingu. Var þá ekki alltaf spurt um færð og veður. Hann sagði mér að einn daginn hefði hann mátt fara tvær ferðir til Hesteyrar eftir meðul um. Þessi tíu ár sem þau bjuggu í Tungu var símalaust. Aldrei segist María hafa fundið til einmana- kenndar eða hræðslu þótt hún væri barnshafandi sem oft var og erfitt að komast framfyrir Ósinn sem var fell svo langt fram í dal- inn og Vernharður oft að heiman til sjálfsbjargar. „Þá breiddi ég hvítt lak á hólinn ef autt var, ef ég þurfti hjálp, taugastress og vol ásóttu mig aldrei," sagði María og hló. „Það var svo gaman að lifa og vera sjálfbjarga á sínu heimili.“ Á haustin varð að reka sláturfé til Hesteyrar til að koma því í bát til ísafjarðar. En þrátt fyrir þetta allt var mikill söknuður hjá mörg- um að flytjast þaðan. Þegar til Hnífsdals kom varð að lúta lægra en lotið hafði verið fyrir norðan því enginn var til að leysa út búin og jarðirnar. Fyrst var flutt í skemmu í Heimabæ þar til þau keyptu hús og tún á Brekku IV í Hnífsdal, sem þau endurbættu og færðu í huggulegri stíl innan. Fyrst vann Vernharður við sjó- mennsku, sjö sumur vann hann við vegalagningu á þeirri frægu Óshlíð, sem talin var óferjandi á allan hátt. En vegaverkstjóri okkar þá, Charles Bjarnason, var aldrei deigur í stórræðum, enda má segja að jarðýtustjórinn, Kristján Jónsson, kynni ekkert að óttast. Samhliða þessari vinnu náði Vernharður næstu árin í jarðnæði, Heimabæ I, þar sem hann hafði á annan áratug 10 kýr og fjárbú, en alltaf gat Vernharð- ur unnið með þessu í íshúsi og greftrun nema blá sláttinn. Oft sló hann með orfi í tvo tíma að morgni áður en farið var í vinnu. Magnús Hákonarson svili minn, bóndi í Heimabæ, sem hafði unnið í Noregi og víðar, sagði mér að aldrei hefði hann kynnst meira vinnuþreki hjá nokkrum manni heldur en Vernharði Jósefssyni. Vinnan var hans nautn og bónda starfið. Heyforða átti hann alltaf nægan. A síðastliðnu sumri, 12. ágúst, þegar Vernharður var 75 ára, héldu þau hjón veglega veislu í Samkomuhúsinu í Hnífsdal og buðu ættingjum og vinum. Þá var sungið, dansað og töluð hlýleg orð til afmælisbarnsins. Þetta norð- an-fólk kann að skemmta sér án víns, enda átti það betur við Vernharð. Við erum hverfulleik- anum háð. „Dauðans fótmál fljótt er stigið," segir í sálminum og satt er það. Það verður að taka mót- lætinu í hvaða mynd sem það birt- ist. Það var líka gott að losna við langa sjúkrahúsvist og ekki síst fyrir slíkan eljumann. Hann átti sína öruggu barnatrú á lífið eftir dauðann. Og nú þegar hann er kvaddur hinstu kveðju þá hrann- ast upp í huga mér margar góðar minningar. Með þakklátum huga kveð ég vin minn, og við hjónin vottum eftirlifandi konu hans, börnum og öðrum aðstandendum einlæga samúð. Hjörtur Sturlaugsson SENDffilLSTJORAR Eigum íyrirliggjandi dekk undir hinar ýmsu gerðir sendibila HAGSTÆÐ VERÐ PRISMA

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.