Morgunblaðið - 30.10.1982, Page 44
44
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 30. OKTÓBER 1982
ííem/\tin
iaa? Pnn s.ikIicih
8 -3»
„ Fljótur, settu þa&A.
er einhver cfo koma!"
Ast er...
Lo <r!7
Ufo
... flð seyja þeim blíölega
til syndanna.
TM R« li S. Pat Otl — aH rlgtits raservai)
• 1981 Los Angetes Ttmas Synítcate
l*cr lítið mig bara vita ef
strákurinn minn er að þvælast
fyrir.
0
Tvö atriði sem
betur mættu fara
Gabriele Jónasson skrifar 15.
október:
^Háttvirti Velvakandi.
I tilefni af ári aldraðra ætla ég
að benda á tvö atriði, sem betur
mættu fara hjá okkur.
1. Við alla stiga og tröppur, bæði
úti og inni, ættu að vera handrið.
Gamalt fólk situr ekki allt í hjóla-
stól eða gengur við staf. Það væri
til mikils öryggis og hagræðis að
geta haldið í handrið þegar gengið
er upp eða niður tröppur. Þetta
ætti raunar að vera sjálfsagður
hlutur og er ég undrandi á að eng-
inn skuli hafa minnst á það fyrr,
því að það er langt frá því að
svona sé um hnútana búið alls
staðar. Dæmi: Tröppurnar framan
við Gimli eða við útitaflið, fyrir
neðan Lækjarbrekku.
2. Tölur á eldavélum og þvottavéL
um eru oftast nær svo litlar, að
eldra fólk getur alls ekki greint
þær með berum augum. Þær ættu
að vera svo sem sentimetri á hæð
og helst í áberandi lit. Af þessum
galla geta hlotist slys. Það situr
nefnilega ekki allt gamalt fólk
bara í hægindastólum og lætur
þjóna sér. Margt er það einnþá í
vinnu, jafnvel fullri vinnu, en þarf
samt svolítinn stuðning í vissum
tilfellum, eins og ég benti á áðan.
Þessu vildi ég sérstaklega beina til
fyrirtækja sem framleiða eða
höndla með heimilistæki.
Með þökk fyrir birtinguna."
Fossinn
Það er mikið
bannsett basl
Á miðvikudag spurðist Jenný
Guðmundsdóttir í Hafnarfirði
fyrir um kvæði og tilfærði upp-
hafslínur þess. Og lesendur reynd-
ust hjálplegir eins og fyrr og upp-
lýstu að þarna væri um að ræða
kvæðið „Fossinn og eikin" eftir Pál
J. Árdal. Páll var Jónsson, fæddur
á Helgastöðum í Eyjafirði 1. febrú-
ar 1857. Hann lærði ungur silfur-
smíði, en varð gagnfræðingur frá
Möðruvöllum 1882. Hann fluttist
til Akureyrar árið eftir og stundaði
barnakennslu í meira en fjóra ára-
tugi jafnframt ritstörfunum og
öðrum verkefnum sem hann tók að
sér. Eftir Pál liggja bæði leikrit,
sögur og ljóð. Þá samdi hann
kennslubókina Ágrip af náttúru-
sögu handa alþýðu, 1884, sem síðar
var gefin út í heftum eftir efnis-
flokkum.
Fossinn og eikin birtist fyrst í
kvæðasafni Páls, Ljóðmæli, 1905,
síðan í Ljóðmæli gömul og ný, 1923,
og síðast í Ljóðmæli og leikrit,
1951. Kvæðið birtist hér á eftir:
Fossinn og eikin
Ein fögur eik hjá fossi stóð,
sem féll af bergi háu.
Og sumarröðuls geislaglóð
þá gillti blöðin smáu.
Við næturkylju köldum leik
þar klettur greinum hlúði,
og fossinn vökvun færði eik
í fögru sumarskrúði.
Og fossinn kunni Ijóðaleik,
sem lék hann dag og nætur,
og söng hann blítt um svása eik,
er sínar hafði rætur
þar fest hjá dimmu djúpi hans
og dafnað hans við síðu
og lét nú brosa laufakrans
við Ijósi sólar blíðu.
Og fossinn söng um storð og straum,
hann söng um ást og Freyju.
Og fossinn söng um sjafiiardraum,
hann söng um hal og meyju.
og eikin
Og fossinn söng um sælutíð,
hann söng um kjörin nauða.
Og fossinn söng um sverðahríð,
hann söng um líf og dauða.
Ogeikin ljósum laufum skreytt
á Ijóða hlýddi sögur.
Og fossinn unni henni heitt,
því hún var ung og fögur.
Og oft hann kvað: „Ég elska þig,
ég elska fegurð þína.“
Og loks hann kvað: „Æ, kysstu mig,
æ, kisstu báru mína!“
En köld í greinum kylja þaut.
Þá kveður eik og stundi:
„Þú foss, þú foss, ef færir braut,
ég farsæl verða mundi.
Mér leiðast kossalætin þín,
mér leiðast, foss, þín kvæði.
Þú bleytir fögru blöðin mín
og bannar kyrrð og næði.“
Þá syngur foss, hann söng við eik:
„Æ, svona er ástin hvikui,
og oft er tryggð í veröld veik
og vonin fagra svikul.
Og oft er traustið vina valt
og verður ei að neinu.“
Og fossinn hló, en hló þó kalt,
hann hló og grét í einu.
Og fossinn hvarf, þá fölnar eik,
og fossinn kom ei aftur.
Af greinum féllu blöðin bleik,
því burt var líf og kraftur.
Og eikin fann, að ein var hún,
og æ hún fossinn þreyði,
og feigðin djúpa risti rún
á rót, og eikin deyði.
Páll J. Árdal
Sv.H. skrifar:
„Kona að nafni Helga Jónsdótt-
ir átti heima í næstu sveit við
mína og kom oft og var vel fagnað.
Hún var falleg og áreiðanlega góð
kona. Hún lagði spil fyrir full-
orðna fólkið, en söng með sinni
fallegu rödd að mér fannst fyrir
okkur börnin. Best man ég eftir
kvæði sem ég vil nefna og minnir
að heiti Kennararaunir. Það byrj-
ar svona:
Það er mikið bannsett basl
börn að troða í.
Vildi ég heldur rækU kýr,
á vetrum eiga frí.
En að sUfa er ekkert gaman
eða að vera að Uka saman,
böndum stýra hægt til skrifta,
hræra blek og pennum skipta.
Einatt hitnar andi i mér,
og þá bið ég fyrir þér.
N. a, na; h, a, ba: r, a, ra, ría, rú,
stelpa, sUfa þú, strákur
sUfa þú.
(Ef þau eru óþekk — innskot hjá mér)
Þá kem ég vist með vöndinn
minn,
viltu það heldur, hnokkinn
þinn.
Ekki man ég lengra en þetta og
er ekki einu sinni viss um að
þarna sé rétt með farið. Ekki hef
ég heldur hugmynd um hver ort
hefur. En fróðlegt væri, ef einhver
lesenda þinna, Velvakandi góður,
gæti bætt um betur.“
GÆTUM TUNGUNNAR
Einhver sagði: Þetta eru atriði, sem mönnum hljóta að
hafa yfirsést.
Rétt væri: Þetta eru atriði, sem mönnum hlýtur að hafa
yfir sést (eða: sést yfir).