Morgunblaðið - 11.12.1983, Blaðsíða 17
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 11. DESEMBER 1983
17
Séra Sigurbjörn Einarsson,
biskup og formaður Listvinafé-
lags Hallgrímskirkju, sem ný-
lokið hefur sínu fyrsta starfs-
ári.
99
að sem flest-
um gefist kostur á að
njóta lista í þessu fagra
húsi, sem tvímælalaust
verður hin besta um-
gjörð fyrir slíkt. y ^
Myndin er tekin í forkirkj-
unni þar sem listamaðurinn
Leifur Breiðfjörð heldur nú
sýningu á vegum Listvinafé-
lagsins.
___ Ljósm. Mbl. KOE.
Listvinafélag Hallgrímskirkju:
„Hallgr ímskirkj a
verði lif andi andleg gersemi
í lífi borgar og lands“
Rætt við formann Listvinafélags Hallgrímskirkju, séra Sigurbjörn Einarsson, biskup
Listvinafélag Hallgrímskirkju
hefur nú starfað í rúmt ár, en það
var stofnað í byrjun aðventu, 28.
nóvember, 1982. Markmið félags-
ins, sem telur á annað hundrað
meðlimi, er að efla hvers kyns
listalíf við Hallgrímskirkju. Hafa
62 listamenn komið fram í kirkj-
unni á vegum félagsins, auk kóra
og tónlistarhópa. Tónleikar,
myndlistarsýningar og ljóðakvöld
voru haldin í tengslum við liðið
kirkjuár og fjölbreytni tónlistar í
guðsþjónustum aukin. Þá voru
tveir kórar stofnaðir við kirkjuna
fyrir tilstilli félagsins, en Listvina-
félag Hallgrímskirkju er eina
styrktarfélag kirkjulegrar listar á
íslandi. Formaður Listvinafélags-
ins er séra Sigurbjörn Einarsson,
biskup og ræddi blaðamaður
Morgunblaðsins við hann um fé-
lagið, framtíð þess og liðið starfs-
ár.
„Listvinafélagið er orðið til í
þeirri trú að margir séu fúsir til
að leggja fram sitt lið þannig að
Hallgrímskirkja geti orðið lif-
andi andleg gersemi í lífi borgar
og lands,“ sagði séra Sigurbjörn.
„Hallgrímskirkja hefur nokkra
sérstöðu. Hún er minningar-
kirkja og Þjóðarhelgidómur og
það er augljóst að til hennar eru
gerðar sérstakar kröfur um að
gegna miklu almennu hlutverki í
lífi þjóðarinnar. Hallgríms-
kirkja er mikið hús, eins og allir
sjá og vita, þó aldrei væri ætlun-
in að stærð hennar og yfirbragð
væri markmiðið í sjálfu sér.
Hallgrímskirkja gegnir sama
meginhlutverki og aðrar kirkjur,
stórar og smáar. Hallgrímur
Pétursson hefur öðrum betur
bent á það hlutverk í upphafi
Passíusálma þegar segir: „Upp
upp mín sál ...
Ó Jesú gef þinn anda mér
allt svo verði til dýrðar þér
Uppteiknað, sungið, sagt og téð
síðan þess aðrir njóti með.
Þessar línur eru vel við hæfi,
enda frá manni sem viðurkennd-
ur er einn mesti listamaður
þessarar þjóðar. Hann var lista-
maður orðsins og þó hann sé
sagður hafa verið stirðraddaður
í söng hafði Hallgrímur gott
söngeyra og sál sem var opin
fyrir allri fegurð. Listamenn
okkar tíma geta því litið á hann
sem sinn mann og minningar-
kirkju hans á sama hátt.
Innan veggja Hallgrímskirkju
fer fram mikil starfsemi á veg-
um safnaðarins, og þar er fjöl-
þætt helgihald og félagsstarf. Er
óhætt að segja að sú aðstaða sem
fyrir hendi er í þessu ófullgerða
húsi sé gjörnýtt. Þá er að sama
skapi fyrirsjáanlegt að þegar
kirkjan verður fullgerð, vænt-
anlega á afmæli Reykjavíkur-
borgar, verður ekki skortur á
verkefnum.
Hlutverk Listvinafélagsins er
að stuðla að því að Hallgríms-
kirkja verði miðstöð listalífs, að
listamenn eigi þar opið athvarf
til að kynna og tjá list sína og að
sem flestum gefist kostur á að
njóta lista í þessu fagra húsi sem
tvímælalaust verður hin besta
umgjörð fyrir slíkt. Listvinafé-
lagið vill vera starfstæki áhuga-
manna um listalíf og allra þeirra
sem vilja leggja þvl lið að þessi
höfuðkirkja verði lifandi hús.
Verulega hefur munað um
Listvinafélagið á þessu fyrsta
starfsári þess. Fjöldi listamanna
hefur komið fram í kirkjunni,
myndlistarsýningar haldnar í
forkirkjunni, ljóðakynningar og
sönglíf verið í miklum blóma.
Kirkjan hefur frábæran ungan
organista, Hörð Áskelsson, sem
hefur ásamt konu sinni Ingu Rós
Ingólfsdóttur, sem einnig er
ágætur tónlistarmaður, unnið
kirkjunni ómetanlegt starf.
Hörður stofnaði Mótettukór
kirkjunnar sem hefur haldið
þrenna tónleika við ágætan orð-
stír. Ég vil gjarnan vitna í Jón
Ásgeirsson, gagnrýnanda Morg-
unblaðsins 7. desember þar sem
hann segir: „Það verður ekki í
kot vísað með söng, þegar hún
Hallgrímskirkja verður fullbúin
til að enduróma lofgjörð og fögn-
uð safnaðar síns.“ Undir þessi
orð vil ég taka.
Auk Mótettukórsins er kirkju-
kór sem stendur á eldri grunni
og þá nýtur kirkjan þeirrar gæfu
að Þorgerður Ingólfsdóttir
stofnaði barnakór Hallgríms-
kirkju á liðnu ári og starfar
hann í samvinnu við Tónlist-
arskólann í Reykjavík. Verður
ekki annað sagt en að barnakór-
inn hafi auðgað kirkjuna ungu
lífi.
Að mínu mati er það tryggt að
Hallgrímskirkja fullfrágengin
mun hafa aðstöðu til þess að
flytja kirkjutónlist og verður
vafalaust vel til þess fallin. Hér
á landi er mikil gróska í kirkju-
tónlist en hæfilegt hús til slíks
tónlistarflutnings hefur ekki
verið fyrir hendi. Hallgríms-
kirkja fullgerð mun væntanlega
rúma um 800—1000 manns og
verður því ákjósanlegt hús fyrir
fjölmenna tónleika, þar sem eiga
hlut að máli bæði kór og
hljómsveit, auk þess sem kirkju-
tónlist verður þar flutt í um-
hverfi sem henni hæfir.
Varðandi kirkjutónlistina er
eitt undirstöðuatriði sem ekki
má gleymast og það er orgelið. í
kirkjunni er orgel sem keypt var
1950 og er mjög ófullkomið fyrir
svo stóra kirkju sem Hallgríms-
kirkju. Orgelsjóður er við kirkj-
una, en orgelið sem okkur van-
hagar um er 70 radda orgel og
slíkt hljóðfæri kostar um 15
milljónir eins og verðlag er nú.
Því þurfum við að kalla á vini og
velunnara lista og kirkju að
hjálpa til að fá orgel til kirkj-
unnar.
Eins og ég sagði fyrr þá tel ég
að verulega hafi munað um List-
vinafélagið þetta ár sem það hef-
ur starfað og að það hafi þjónaö
sínum tilgangi. Einn fastra liða i
starfi þess er listflutningur,
tónlist eða ljóð, hverju miðviku-
dagskvöldi klukkan tíu. Að lokn-
um flutningi tónlistar eða ljóða
er sunginn náttsöngur, forn tíða-
gjörð sem á rætur sinar að rekja
til gyðingdóms.
Það sem verður á dagskrá
þessa starfsárs Listvinafélagsins
eru orgeltónleikar, kammertón-
leikar og vortónleikar Mótettu-
kórsins, auk þess sem tónlist
verður fjölbreytt við guðsþjón-
ustur og náttsöngva á miðviku-
dagskvöldum. I forkirkjunni
stendur nú yfir sýning Leifs
Breiðfjörð og heldur listamaður-
inn kynningarkvöld, þrjú með
litskyggnum, þar sem sýndar
verða myndir frá öllum stíl-
tímabilum. Nú á dánardægri Kaj
Munk 4. janúar, þegar liðin eru
40 ár frá því að hann var skot-
inn, verður flutt dagskrá tileink-
uð honum í umsjón Guðrúnar
Ásmundsdóttur, leikkonu. í
janúar verður einnig Tómasar-
kvöld Guðmundsssonar, þar sem
Andrés Björnsson, útvarpsstjóri
mun lesa upp úr verkum skálds-
ins. Enfremur er áformað ljóða-
kvöld með Knud Ödegárd og
Matthíasi Johannessen.
Listvinafélagið starfar allt ár-
ið um kring, þó eðlilega sé
starfsemin virkust yfir vetrar-
tímann. Æskilegt þætti mér þó
að hafa eitthvað á boðstólum á
sumrin, því þá kemur fjöldi
manns til að skoða kirkjuna,
jafnt íslendingar sem útlend-
ingar. Listvinafélagið er ekki
bundið við Hallgrímssókn og því
vil ég nota tækifærið og bjóða
alla velunnara lista og kirkju
hjartanlega velkomna í félagið,"
sagði séra Sigurbjörn Einarsson,
biskup og formaður Listvinafé-
lags Hallgrímskirkju að lokum.
I stjórn Listvinafélagsins sitja
auk séra Sigurbjörns, Hörður
Áskelsson, organisti og fram-
kvæmdastjóri, Sigríður
Snævarr, ritari, Guðrún Sigríður
Birgisdóttir, gjaldkeri, Knud
Ödegárd, Matthías Johannessen,
ólafur Kvaran og Magnús
Steinn Loftsson, sem er fjár-
haldsmaður félagsins og orgel-
sjóðs.
— ve