Morgunblaðið - 20.06.1984, Blaðsíða 34

34
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 20. JtlNÍ 1984
Skálholtsskóli,
öðruvísi skóli
ar getur hann verið ágætis maður
og haft þekkingu á öðrum sviðum.
Það er leitað eftir þessum þætti
sérstaklega hérna i Skálholtsskóla
og því verður enginn útundan."
Hafið þið uppgötvað eitthvað
hér um ykkur sjálf?
„Loksins hefur manni tekizt að
viðurkenna það fyrir sjálfum sér
að maður er ekkert frábrugðinn
öðrum, þegar verið er að umgang-
ast fólk. Áður dró maður sig
gjarnan inn I sína skel og var þar
að notað tímann betur. Við vorum
á krossgötum, þegar við komum
hingað og vissum ekki hvað við
ætluðum að gera. Nú erum við
mun ákveðnari í því, hvað tekur
við. Hérna hefur okkur liðið vel,
verið eins og ein stór fjölskylda.
Kynnzt fólki vel og við munum svo
sannarlega sakna skólans."
Leitað eftir okkar
eigin skoðunum
Unnur Sigurðardóttir frá Sig-
u
urðarstöðum á Melrakkasléttu og
Jóhann Þórhallsson frá Brekku í
Fljótsdal sögðu að skólinn væri
frjálslegur og hefði haft góð áhrif
á þau, líkt og þau hefðu verið
heima hjá sér, þar sem þetta væri
ein stór fjölskylda. Kennararnir
hefðu haft áhuga á hverjum og
einum.
„Hver einstaklingur getur haft
mikil áhrif á skólalífið yfir vetur-
inn. Hver og einn getur lagt til það
sem honum finnst og er tekið tillit
til þess sem sagt er, en rúllar ekki
inn og út rétt eins og í öðrum skól-
um. Hér eru við hvött til þess að
koma með okkar skoðanir, og lögð
áherzla á að hver og einn hafi
ákveðnar skoðanir og komi þeim
frá sér.
Þegar við erum færri í hópi eins
og er í Skálholtsskóla, þá nýtur
hver einstaklingur sín betur.
Kennararnir reyna að vera á sama
plani og nemendur. Nemendur
segja ekki bara já, heldur leggja
eitthvað meira til. Tímarnir
byggjast mikið upp á umræðum og
við erum þannig ekki bara mötuð
á ákveðnum skoðunum og stefn-
um.“
Hvað hefur Skálholtsskóli um-
fram aðra skóla?
„í Skálholtsskóla er tekið tillit
til einstaklingsins, leitazt við að
þroska hvern og einn. í venju-
legum skólum er mest hugsað um
þá sem eru fremstir og beztir,
standa sig bezt. Hér er ekki reynt
að breikka bilið heldur reynt að
hífa hina upp, sem eru ekki
toppmenn. Þeim er ekki gleymt.
Kemur þar til m.a. að skólinn er
fámennur og þess vegna er auð-
veldara að sinna hverjum og ein-
um.“
Finnst ykkur ekki slæmt, að þið
hafið engin próf héðan?
„Nei. Það er miklu meira gef-
andi fyrir okkur að vera hérna.
Próf í lífinu hafa lítið að segja
þegar upp er staðið, ef manneskj-
an sjálf gleymist. Manneskjan er
meira virði en tölur á prófi, sem
viðmiðun um hver sé góður og
hver ekki. Hérna pælum við mikið
í sjálfum okkur með hjálp sálar-
fræði o.fl. Því hefur maður lært
meira um sjálfan sig en nokkru
sinni fyrr, lært að skilja sig gerr
og nú vitum við betur hver við er-
um.
Skólinn hefur hjálpað manni að
eignast nána vini, Færeyjaferðin
var góð, okkur er kennt að axla
ábyrgð og kennararnir hafa sýnt
okkur fyllzta traust."
_____sig__________________rJ*-
í Skálholti í Biskupstungum er rekinn skóli kirkjunnar,
sem er að norrænni fyrirmynd, lýðskólahugmyndinni. Sam-
kvæmt henni er aöalatriðiö m.a., að menn uppgötvi sjálfa sig
og komizt til nokkurs þroska í skólanum. Engin próf eru
tekin og er kennslan byggð mikið upp á gagnkvæmni, þar
sem nemendur hafa jafnmikið að leggja til málanna sem og
kennarinn. Reynt er að fá skoðanir nemenda fram sem oftast
og tímar oft í formi umræðna, þar sem hver og einn hefur sitt
að leggja fram, en ekki endilega verið að troða í nemendur
einhverri þekkingu, sem einhverjir menn að sunnan hafa
ákveðið að þeysast skuli yfir þetta misserið. Innganga í skól-
ann miðast við að nemendur verði 18 ára á skólaárinu og hafi
lokið skyldunámi í grunnskóla.
í Skálholtsskóla er rými fyrir 20
nemendur og er því samfélagið í
skólanum líkast stóru heimili, þar
sem allri vinna saman að leik og
starfi. Ábyrgðin er því ekki öll á
herðum kennara, heldur verða
nemendur að axla þá ábyrgð sjálf-
ir og nemendur gera sér vel grein
fyrir ábyrgðinni. T.a.m. ætla
gamlir nemendur að mála skólann
utan nú í maí og tengslin við skól-
ann haidast þannig eftir að menn
hafa útskrifast. Menn finna sig
áfram sem heimilismenn og halda
áfram starfinu og uppbyggingunni
við skólann. Ekki aðeins fólk sem
kemur og fer, heldur er það einnig
með hugann við skólann og heldur
tryggðum við hann áfram.
sem Gylfi tekur fyrir samtíma-
viðburði og þeir rædöir og afstaða
tekin til þessara mála allra út frá
atriðum, sem fram hafa komið í
umræðum manna á meðal. Skól-
inn starfar í 7 mánuði og geta
nemendur verið annað misserið
eða bæði.
Eins og ein
stór fjölskylda
Guðrún Emilsdóttir kom frá
Flatey og Helgi Pálsson frá Siglu-
Hluti af krökkunum í kirkjuskólanum ásamt leiðtogum.
Skóli í sífelldri mótun
Stjórnandi skólans er Gylfi
Jónsson. Sagði Gylfi, að með nýj-
um einstaklingum, sem kæmu í
skólann á hverju hausti, þá væri
skólinn í sífelldri mótun, þar sem
ný viðhorf og sjónarmið kæmu
——fram. Oft hefðu nemendur hætt
námi i hinum hefðbundnu skólum
og vildu gjarnan staldra við og
íhuga málin um hríð. í Skál-
holtsskóla væri ekki verið að mata
nemendur á ákveðnum upplýsing-
um, heldur gætu nemendur haft
mikil áhrif á kennsluna og þannig
mótað skólalífið sjálfir.
Skólinn skiptist í félagsmála-
braut og myndmenntabraut.
Myndmenntabraut sér Þorgerður
Sigurðardóttir um. Vildi Þorgerð-
ur nefna þetta fremar myndverk-
stæði, sem nemendur gætu leitað
til jafnframt því, sem kennd væru
ýmis grunnatriði myndmenntar,
grafík, leður, dúkrista, batík o.fl.
Er þetta kennt í mánaðarnám-
skeiðum.
Félagsmálabraut samanstendur
af ýmsum þáttum, m.a. framsögn
og ræðumennsku, leiklist, gítar-
námi, fjölmiðlunarfræði, ljós-
myndun og leiðtogamenntun, ætl-
uð fyrir starfsmenn innan safn-
aða. Hafa þau, sem eru á leiðtoga-
línunni haft æfingakennslu viku-
lega í kirkjuskóla. Eru það krakk-
ar á aldrinum 3—11 ára, sem
koma í Skálholtsskóla og sjá nem-
ar á leiðtogalínunni um kennslu
og önnuðust að mestu leyti sjálf
undirbúning við kirkjuskólann.
Var hópnum skipt í tvennt, þar
sem helmingurinn málaði og hinn
helmingurinn var við leiki, söng
og fræðslu. Hefur Oddur Alberts-
son haft umsjón með leiðtogalín-
unni.
Auk hefðbundinna tungumála
voru sænska og færeyska kenndar
við skólann í vetur af sænskum
manni, Marteini Ringmar, og var
farin ferð til Færeyja um sumar-
mál til að láta reyna á kunnáttuna
í færeyskunni. Þá hefur Sigríður
Guttormsdóttir umsjón með sum-
um af þessum hefðbundnu fögum,
sem kennd eru, íslenzku, stærð-
fræði, ensku o.þ.h.
Einu sinni í mánuði eru haldnar
skemrrftanir og farið í menningar-
ferðir til Reykjavíkur. Það sem
fyrir augun ber er tekið til um-
fjöllunar þegar heim er komið og
það rætt fa,n íJyolinn^ásamt því
Hestamennska hefur verið iðkuð { vetur af nemendum. f miðið er Gylfi Jónsson skólastjóri, ásamt tveimur
hestamönnum úr hópi nemenda.
firði. Til að fá fram álit nemenda
sjálfra á skólanum voru þau fyrst
innt eftir þvi, við hverju þau hefðu
búizt, þegar þau komu í haust í
skólann.
„Við vissum lítið í hverju skól-
inn fólst í sjálfu sér. Áttum von á
því, að þetta yrði meira og strang-
ara í kringum trúna. En þetta var
allt saman passlegt og kom ein-
hvern veginn eins og einn hluti af
daglega lífinu hér í Skálholti. Við
vorum búin að heyra mikið um
skólann, og það sem við höfðum
heyrt, hefur komið heim og saman
við okkar reynslu. Við höfum ekki
orðið fyrir vonbrigðum.
Það sem kom okkur einna mest
á óvart var, að kennararnir töluðu
við okkur eins og við værum kenn-
ararnir. Þeir voru á sama plani og
við. Leituðu mikið til okkar um
álit á efninu. Hvað við sjálf hefð-
um að segja um efnið.
Hérna lærum við ekki um ein-
hvern ákveðinn hlut ítarlega eins
og í öðrum skólum, heldur fáum
við miklu meiri yfirsýn yfir efnið
og sjáum lífið í víðara samhengi.
Próf eru ekki neinn mælikvarði á
getu manna úti í lífinu. Einstakl-
ingurinn er dæmdur óhæfur, er
hann stenzt ekki prófið og þar með
úthýst frá skólakerfinu. Hins veg-
timunum saman. Hérna er hver og
einn látinn koma út úr skelinni og
það hefur hjálpað að finna sjálfan
sig. Allir eru teknir eins og þeir
eru með sín sérkenni."
Nú eru engin próf tekin í skól-
anum og þið hafið því ekki lokið
svo og svo mörgum einingum eftir
veturinn. Finnst ykkur eins og þið
sjáið eftir því að hafa eytt heilum
vetri, sem telur fáar einingar?
„Nei, alls ekki. Prófin skipta alls
ekki öllu. í fjölbrautarskólunum
eru það vélmenni, sem eru mötuð.
Hérna leggur þú sjálfur eitthvað
að mörkum. Við hefðum ekki get-
Guðrún Emilsdóttir og Helgi Pálsson.

Þórhallsson.

Unnur Sigurðardóttir og Jóhann