Morgunblaðið - 20.06.1984, Side 48

OPIÐALLA DAGA FRA
KL. 11.45 - 23.30
AUSTURSTRÆTt 22 ~
INNSTRÆTI, SlMI 11633
MIÐVIKUDAGUR 20. JÚNÍ 1984
VERÐ í LAUSASÖLU 25 KR.
Sigurður R. Helgason t.v. og Jakob Hafstein við aðra álagildruna sem komið var fyrir í Elliðaánum í lok síðustu
viku. Er bér um að ræða kassa með v-laga opi, en talið er að gleráll gangi í Elliðaár í lok júnímánaðar eða byrjun
júlí. (Mynd: Júlíus)
Álagildrur í Elliðaám
TVEIMUR álagildrum var komið
fyrir í neðri hluta Elliðaánna í lok
síðustu viku. Er markmiðið með
gildrunum að kanna magn og
stærð gleráls, sem er álaseiði, en
fátt er vitað um lifnaðarhætti
þessa fisks.
Að sögn Sigurðar R. Helga-
sonar hjá Veiðimálastofnun er
talið að nokkuð sé um glerál í
Elliðaám, og því hefðu Reykja-
víkurborg, Veiðimálastofnun og
ísáll hf. ákveðið að gera tilraun
með álagildrur til að kanna
möguleika á ræktun gleráls, sem
gæti orðið vísir að útflutnings-
grein í framtíðinni og áleldi hér
á landi. Sagði Sigurður að marg-
ir teldu álinn vera mjög vel til
ræktunar fallinn hérlendis
vegna þess að hann dafnar í
vatni með háu hitastigi eða um
25 gráða heitu. Því mætti nýta
jarðhitavatn hér til að skapa
álnum viðunandi lífsskilyrði.
Jakob Hafstein hjá Reykjavík-
urborg sagði í samtali við blm.
Mbl. að glerállinn væri um 50 til
70 millimetrar á stærð, og mætti
gera ráð fyrir að hann gengi í
Elliðaár í lok júní eða fyrri hluta
júli. Hann sagði ennfremur að
þeir sem stæðu að þessum til-
raunum hefðu einnig í hyggju að
koma fyrir álagildrum í Ölfusi
og Korpu, enda væri líklegt að
glerálnum væri helst til að
dreifa á Suðausturlandi því að
hann kæmi sennilega með
golfstraumnum hingað til lands.
En þó væri lítið vitað um ála-
göngur hér á landi.
Lítil hækkun
fiskverðs
— uppbætur til útgerðar og sjómanna fjár-
magnaðar með lántökum hins opinbera
140 þúsund laxaseiði flutt
með tankskipi til Noregs
Yfirnefnd Verðlagsráðs sjávar-
útvegsins kemur saman til fundar
klukkan 11 árdegis í dag og í sam-
tölum við Morgunblaðið í gær voru
sumir fulltrúanna þar bjartsýnir á
að fiskverð yrði ákveðið á þeim
fundi, þó þeir vildu ekki tjá sig um
með hverjum hætti það gæti orðið.
Nú eru 20 dagar síðan fiskverð átti
að liggja fyrir.
Lögregla
send á Arn-
arvatnsheiði
TVEIR bflar sáust úr flugvél á
Arnarvatnsheiði skömmu eftir há-
degi í gær, en er ökumennirnir
urðu flugvélarinnar varir breiddu
þeir yfír númer bifreiðanna.
Þyrla landhelgisgæslunnar fór að
beiðni sýslumannsins á Blöndu-
ósi með tvo lögreglumenn frá
Reykjavík um kl. 15 í gær til að
kanna málið.
Fundust bílarnir strax mann-
lausir við veiðihús nálægt norð-
urenda Stóra-Arnarvatns og í
húsinu var talsvert af fiski og
matarbirgðum. Er Morgunblaðið
fór í prentun voru lögreglu-
mennirnir ekki komnir aftur til
Reykjavíkur.
SÚ hugmynd, að olíuverðshækkun-
inni, 4,7%og 11,7%, verði að litlu eða
engu leyti mætt með fískverðshækk-
un, hefur meðal annars komið fram
meðal fulltrúa í yfírnefnd Verðlags-
ráðs sjávarútvegsins. Hefur í því
skyni verið rætt um þá leið, að stjórn-
völd útvegi lánsfé, sem notað verði til
uppbóta á fískverð í gegnum Afla-
tryggingasjóð.
Mun hugmynd þessi hafa fengið
misjafnar undirtektir, en með
henni er talið að hægt verði að
halda fiskverðsákvörðun í lág-
marki, þó hún leysi ekki vandann
heldur fresti því, að tekizt verði á
við hann, að sögn heimildarmanna
Morgunblaðsins. Með þessari leið
verður fiskverði til vinnslunnar
haldið niðri, útgerðin fær olíuverðs-
hækkunina bætta og sjómenn fá
eitthvað í sinn hlut.
MorgunbladiÖ/KEE
Ólafur Skúlason á Laxalóni með sjógönguseiði við eldistjörnina í Hvamms-
vík við Hvalfjörð.
Ljósm. Mbl./Júlíus.
Sprengjuleitarhundurinn Satan á
Keflavíkurflugvelli ásamt gæslu-
manni sínum.
Satan í sóttkví?
SATAN, sprengjuleitarhundur
breska flughersins, sem var flutt-
ur til Keflavíkurflugvallar vegna
sprengjuhótunar í flugvél British
Airways í sl. viku, á ekki sjö dag-
ana sæla, ef marka má frétt sem
breska blaðið Daily Telegraph
birti nýlega.
Blaðið segir að afdrif Satans
eftir að hafa stigið fæti á er-
lenda grund, verði annað hvort
þau að hann verði sendur í sex
mánaða sóttkví eða verði látinn
eyða lífdögunum utan Bret-
lands. Þar eru í gildi mjög
ströng lög varðandi innflutning
dýra, hvort sem þau hafa verið
áður í Bretlandi eður ei, til þess
að fyrirbyggja að þau geti borið
hundaæði inn í landið.
í lok fréttarinnar segir svo:
„Yfirlýsing var fljótlega gefin
út um að flugvélin væri
sprengjulaus og allir voru flutt-
ir til síns heima. Allir nema
Satan, þar sem hann hefur nú
stigið fæti á erlenda grund rík-
ir óöryggi um framtíð hans og
afdrif."
FJÓRAR íslenskar laxeldisstöðvar
hafa gert samning við samtök
16—20 nýrra laxeldisstöðva í
Finnmörku í Noregi um sölu á 140
þúsund sjógöngulaxaseiðum. Reyn-
ist seiðin vel, vilja Norðmenn kaupa
hálfa til eina milljón seiða á ári
næstu ár, en mun ódýrara er að
framleiða þau hér á landi að sögn
Ólafs Skúlasonar á Laxalóni en
Laxalón er ein laxeldisstöðin. Stöðv-
arnar í Noregi ala laxinn í tvö ár og
slátra til manneldis. Seiðin verða
flutt með tankskipi til Noregs og er
von á því næstu daga.
Eins og fram kom í frétt á for-
síðu Morgunblaðsins í gær er gíf-
urlega mikil aukning i fiskeldi í
Noregi og hafa 100 ný rekstrar-
leyfi fyrir fiskeldisstöðvar verið
veitt það sem af er árinu og um-
sóknirnar streyma til stjórnvalda.
Ólafur Skúlason sagði að Norð-
menn sjálfir önnuðu ekki
seiðaframleiðslu fyrir allar þessar
nýju stöðvar og keyptu þeir seiði
frá öðrum löndum, svo sem Skot-
landi, Finnlandi og Svíþjóð. Auk
þess væri mun ódýrara að ala seið-
in hér á Iandi frá hrogni í
sjógöngustærð þar sem við hefð-
um ódýran jarðhita en þeir þyrftu
að hita vatnið upp með olíu. Ólaf-
ur sagði að þessi sala hefði komið
eins og happdrættisvinningur til
stöðvanna því mikil offramleiðsla
væri á laxaseiðum hér á landi.
Hafbeit og flotkvíaeldi hefði ekki
aukist í samræmi við framleiðslu
laxaseiða vegna skorts á fjár-
magni í fiskeldi hér, en norsku
stöðvarnar taka við seiðunum og
ala þau í tvö ár í flotkvíum í sjó
þar til laxinn hefur náð hæfilegri
stærð til slátrunar. Nokkur ár eru
síðan hætt var að selja laxaseiði
til Noregs en því var að sögn Ólafs
hætt vegna þess að þau reyndust
ekki nógu vel. Nú yrði þau flutt
með tankskipi — 150 tonna olíu-
skipi — og báðir aðilar gerðu allt
sem þeir gætu til að láta þessa
tilraun heppnast. Ef þetta aftur á
móti gengi ekki upp væru uppi
hugmyndir um að fá leyfi til inn-
flutnings á norskum laxahrogn-
um, ala þau hér upp í sjógöngu-
stærð og flytja aftur til Noregs. Ef
seiðin reynast vel hafa Norðmenn-
irnir óskað eftir að fá einkaleyfi á
seiðum frá þessum stöðvum og
hafa rætt um kaup á hálfri til
einni milljón seiða á ári en hér á
landi eru nú framleidd eitthvað á
aðra milljón laxaseiði á ári, og fer
framleiðslan stöðugt vaxandi.
Stöðvarnar fjórar sem standa
að samningnum eru Laxalón í
Reykjavík, Fiskeldi á Húsavík,
Hólalax í Skagafirði og Fljótalax í
Skagafirði. Sem fyrr segir er
samningsupphæðin 4,5 til 5 millj-
ónir fyrir seiðin komin um borð í
tankskipið. Norðmennirnir ættu
að öllu eðlilegu að fá 400 til 500
tonn af sláturlaxi út úr seiðunum
eftir tvö ár sem er að söluverð-
mæti nálægt 100 milljónum ísl.
króna. Norðmennirnir hafa þegar
sett bankatryggingu fyrir samn-
ingnum og fengið nauðsynleg leyfi
norskra yfirvalda til innflutnings
seiðanna. Laxalónsbændur hafa
þegar flutt sinn hluta söluseið-
anna upp í Hvammsvík í Kjós þar
sem þau eru geymd í tjörn þar
sem blandað er saman ferskvatni
og sjó. Þegar þau hafa aðlagað sig
seltunni verður þeim dælt í flotkví
í Hvalfirði þar sem tankskipið,
sem von er á um 25. júní, tekur
þau.