Morgunblaðið - 11.08.1984, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐID, LAUGARDAGUR 11. ÁGÚST 1984
27
Kjararannsóknanefnd um þróun launa 1983 til 1984:
Kauptaxtar hækkuðu
að meðaltali um 27,3 %
ÁÆTLAÐ er að kauptaxtar hafi að
meðaltali hækkað um 27,30% frá
fyrsta ársfjórðungi 1983 til fyrsta
ársfjórðungs 1984, og er þá átt við
mcðaltalshækkun kauptaxta hjá
verkamönnum, verkakonum, iðnað-
armönnum og verslunar- og skrif-
stofufólki. Þetta kemur fram í
fréttabréfí Kjararannsóknanefndar,
sem kom út í gær og gerir grein fyrir
kjararannsóknum nefndarinnar
fyrir fyrsta ársfjórðung þessa árs.
Úrtakið nær til 105 fyrirtækja
víðsvegar um landið, sem hafa
12.678 starfsmenn i vinnu. Tæpur
helmingur þeirra er á höfuðborg-
arsvæðinu, og 30% á Norðurlandi
eystra, en það sem eftir er dreifist
nokkuð jafnt á önnur kjördæmi.
Meðaltímakaup allra verka-
manna í úrtakinu á fyrsta árs-
fjórðungi reyndist vera 106,88
krónur. Lægst kaup höfðu þeir
sem vinna slippstörf í Reykjavík,
en þeir höfðu 87,79 krónur í
meðaltímakaup á meðan hafnar-
verkamenn úti á landi höfðu
159,41 krónu á tímann í meðal-
tímakaup. Rétt er að skilgreina
hér hvað Kjararannsóknanefnd á
við með meðaltímakaup, en það er
meðaltal hreins tímakaups í dag-
vinnu, eftirvinnukaups, nætur-
vinnukaups, vaktavinnuálags og
bónusgreiðslna.
Meðaltímakaup iðnaðarmanna í
úrtakinu var 132,58 krónur, og var
ekki um jafnmikinn launamun á
milli iðngreina að ræða og var á
milli ólíkra starfa verkamann-
anna, þar sem lægsta meðaltíma-
kaup iðnaðarmanns reyndist vera
116,66 krónur en það hæsta 153,75
krónur.
Verkakonur höfðu samkvæmt
fréttabréfi Kjararannsóknanefnd-
ar 98,17 krónur í meðaltímakaup á
fyrsta ársfjórðungi og voru lægstu
launin 72,03 krónur fyrir störf í
kjötvinnslu utan höfuðborgar-
svæðisins og hæsta meðaltíma-
kaupið var í fiskvinnslu í Reykja-
vík, 111,72 krónur.
Afgreiðslufólk, karlar höfðu
meðaltímakaup 112,27 krónur en
konur 87,81 krónu. Skrifstofufólk,
karlar höfðu 144,76 krónur í með-
altímakaup en konur höfðu 108,56
krónur á tímann í meðaltalskaup.
f fréttabréfinu segir að bæði
Hafnarhreppur:
Fiskimjölsverk-
smiðja knúin jarð-
gufu tekin til starfa
Kina fískimjölsverksmiðjan i
heiminum sem knúin er jarðgufu er
á Reykjanesi. Tók hún til starfa í
febrúarmánuði síðastliðnum og hef-
ur verið starfandi á fullum krafti síð-
an. Fær hún jarðgufu úr borholu
sem boruð var til að sjá saltverk-
smiðju fyrir orku sem Sjóefnavinnsl-
an rekur. Til að byrja með vann hún
úr 5.300 tonnum af loðnu og síðan
hefur hún fengið til vinnslu fiskúr-
gang frá frystihúsum og fíksverkun-
um á Suðurnesjum.
Hilmar Haraldsson er fram-
kvæmdastjóri hinnar nýju fiski-
mjölsverksmiðju, sem heitir
Strandir hf., og sagði hann að nóg
hefði verið hjá þeim að gera síðan
verksmiðjan tók til starfa. „Mjölið
sem þessi verksmiðja framleiðir
er gufuþurrkað en ekki eldþurrk-
að, eins og tíðkast hjá þeim verk-
smiðjum sem notast við olíukynta
þurrkun, og það hefur í för með
sér að mjölið er mun hagstæðara
til eldis á ungviði en það mjöl sem
framleitt hefur verið með gamla
laginu," sagði Hilmar. „Það er
mun auðveldara fyrir skepnur að
vinna prótein úr því mjöli sem er
gufuþurrkað heldur en hinu og því
hentar það þeim sem eru með loð-
dýrarækt og t.d. eldi á kjúklingum
og grísum."
Hilmar sagði að undanfarin 20
ár hefðu nágrannar okkar í Fær-
eyjum, Danmörku og Noregi ekki
framleitt fiskimjöl með öðrum
hætti en að gufuþurrka það. Kvað
hann okkur Islendinga hafa dreg-
ist aftur úr í þessari framleiðslu
af þessum sökum en nú virtist
vera komin hreyfing á þessi mál.
Nú þegar væru þrjár fiskimjöls-
verksmiðjur hér á landi, á Grund-
arfirði, í ólafsvík og í Hafnar-
hreppi, sem þurrkuðu fiskimjöl
með gufuafli, en þeir væru þeir
einu sem notuðu jarðgufu til þess.
„Við seljum framleiðsluna til
fóðurblöndunarstöðva, bæði hér-
lendis og til Frakklands og Bret-
lands, og svo hafa bændur einnig
keypt af okkur fiskimjöl og segja
þeir það étast mun betur upp en
það mjöl sem er eldþurrkað. Fram
að þessu hafa þeir sem eru með
eldi á ungviði eða með loðdýra-
rækt þurft að kaupa fóðurblöndu
frá útlöndum, því fiskimjölið sem
hér hefur verið framleitt hefur
ekki hentað en fer vonandi að
draga úr því, því nú framleiðum
við mun auðmeltanlegra fiski-
mjöl.“
Aðspurður um hve afkastageta
verksmiðjunnar væri mikil sagði
Hilmar að þegar nóg hráefni væri
fyrir hendi mætti gera ráð fyrir að
hægt væri að vinna fiskimjöl úr
um 250 tonnum á sólarhring en
það væri um 40—50 tonn af fiski-
mjöli sem hægt væri að framleiða
úr því, en færi eftir því úr hvers
konar hráefni væri verið að vinna.
„Við íslendingar rekum hér einu
fiskimjölsverksmiðjuna í heimin-
um sem knúin er jarðgufu og það
er mjög gleðilegt að við skulum
vera að ná valdi á þeirri orku sem
hér er til staðar og það er okkur
íslendingum mjög mikilvægt að
geta notað eigin orkulindir til
framleiðslu á vörum úr innlendu
hráefni,“ sagði Hilmar Haralds-
son, framkvæmdastjóri, að lokum.
vísitala framfærslukostnaðar og
vísitala vöru- og þjónustu hafi
hækkað meira en tímakaupið frá
4. ársfjórðungi 1983. Kaupmáttur
tímakaups allra þeirra starfs-
stétta sem rannsóknin hafi náð til
hafi því minnkað. Á línuriti sem
gerir grein fyrir kaupmáttarþróun
frá því 1980, en þá er vísitölu-
grunnurinn settur á 100, er kaup-
máttur verkakvenna, verkamanna
og iðnaðarmanna miðað við fram-
færsluvísitölu sagður vera um 80
eftir fyrsta ársfjórðung 1984. (Sjá
meðfylgjandi línurit.)
Launatengd gjöld, sautján tals-
ins, sem atvinnureksturinn greiðir
eru frá 31,4% —34,6% sem hlutfall
af taxta eftir atvinnugreinum 1.
júlí sl.
Launatengd gjöld bætast við
greidd laun og verða að metast
sem slík í rekstraráætlunum og
tilboðsgerð í verk. Þá kemur fram
í fréttabréfi Kjararannsókna-
nefndar að af 365 dögum ársins
eru 115 eða tæpur þriðjungur ekki
unnir — þ.e. laugardagar, sunnu-
dagar og sérstakir frídagar. Sér-
stakir frídagar eru 4,3% greiddra
frídaga. Greiddir kaffi- og matar-
tímar eru metnir frá 5,3%—9,5%
sem hlutfall af kauptöxtum.
Kamarorghestar:
í Stapa í kvöld
SÍÐASTA samkoman undir nafninu
„Ágústfriður“ verður haldin í Stapa í
Njarðvík í kvöld kl. 21. Þar verða
flutt erindi um friðarmál og síðan
leikur hljómsveitin Kamarorghest-
arnir fyrir dansi til kl. 03. Hljóm-
sveitin er skipuð 6 íslendingum bú-
settum í Kaupmannahöfn, og hefur
vakið athygli hér að undanfornu
fyrir hresst og ákveðið rokk.
í Stapa í kvöld flytur Bergljót
Ingvadóttir erindi um friðarupp-
eldi, Þorsteinn Vilhjálmsson, eðl-
isfræðingur, ræðir um afleiðingar
kjarnorkustríðs og Guðrún Hólm-
geirsdóttir syngur vísur áður en
Kamarorghestarnir hefja dans-
leikinn.
Samkomur undir heitinu „Ág-
ústfriður" hafa verið haldnar víða
um land undanfarnar vikur.

/Gttarkórinn tekur lagið á kvöldvökunni.
Afkomendur Magnúsar Krist-
jánssonar efndu til ættarmóts
Afkomendur Magnúsar Krist-
jánssonar komu saman til ættar-.
móts á Skeiðum hér f Bolungarvík
dagana 21. og 22. júlí sl.
Alls munu hafa verið saman-
komin milli 80 og 90 manns sem
slógu upp tjöldum á Skeiðinu og
undu sér við ýmis skemmtiatriði
sem oftast voru búin til á staðn-
um. Magnús Kristjánsson eða
Mangi Kitti eins og hann var
gjarnan nefndur í daglegu tali
var einn merkasti formaður hér
í Bolungarvík, ákaflega fengsæll
og happasæll alla sína for-
mannstíð.
Magnús fæddist 12. júlí 1893
og hefði því orðið 91 árs á þessu
ári.
Magnús var tvíkvæntur, fyrri
kona hans hét Hansína Jó-
hannsdóttir en hún lést 1925 frá
fimm börnum.
Seinni kona Magnúsar hét
Júlíanna Magnúsdóttir. Þeim
Magnúsi og Júlíönnu varð fjög-
urra barna auðið. Magnús eign-
aðist því níu börn og eru sjö
þeirra á lífi. Eru afkomendur
þeirra um hundrað manns.
í tilefni af ættarmótinu var
stofnaður Ættarkórinn sem
söng ýmis lög frá þeim tíma er
elstu afkomendurnir voru að al-
ast upp. Stjórnandi kórsins var
Ásgeir Sverrisson.
Yngstu afkomendurnir komu sér fyrir undir regnhlífínni enda rign-
ingarskúrir á meðan á kvöidvökunni stóð.
srj ■ . * - v *■ .
■ ■ si
!•
Grillstcikin er ómissandi á slíkum mótum.