Morgunblaðið - 15.11.1984, Blaðsíða 50

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 15. NÓVEMBER 1984
50
Minning:
Kristjana P. Helga-
dóttir lœknir
Fædd 5. ágúst 1921
Dáin 8. nóvember 1984
Kveðja frá starfsfólki
Háaleitis Apóteks
Kristjana hafði læknastofu sína
siðustu árin i sama húsi og apó-
tekið og kom við á hverjum degi til
að sækja póstinn sinn. Þannig var
það að starfsfólkið kynntist
Kristjönu og hún kom á morgnana
og drakk kaffi með okkur. Þessar
stundir með Kristjönu urðu öllum
mjög kærar og hún kom alltaf
jafn kát og hress. Kristjana hafði
sérstaka hæfileika til að gæða
frásögn sína lifi og léttleika, og
hreif hún alla með sér. Þegar
Kristjana fór i frí var hennar sárt
saknað og taldir dagarnir þar til
hún kæmi heim aftur.
Alltaf var hægt að leita til
Kristjönu ef eitthvað bjátaði á og
hún var ætið úrræðagóð og tilbúin
til að aðstoða. Kristjana hafði
yndi af handavinnu og blómarækt
og nutum við oft góðs af þeirri
þekkingu hennar. Eftirminnilega
samverustund áttum við með
Kristjönu og Finnboga á heimili
þeirra f tilefni 60 ára afmælis
hennar.
Nú þegar Kristjana er öll er
skarð sem ekki verður hægt að
fylla.
Við vottum eiginmanni hennar,
Finnboga Guðmundssyni, og dótt-
ur, Helgu Laufeyju, innilega sam-
úð okkar.
Fimmtudaginn 8. nóvember lést
Krístjana P. Helgadóttir, læknir,
og viljum við kveðja hana með
nokkrum orðum.
Kynni okkar hófust fyrir um
það bil 10 árum og tengdumst við
fljótt vináttuböndum, sem héldust
þar til yfir lauk.
Kristjana var einstök kona og
góðum gáfum gædd. Hún var ætíð
létt í lund og henni fylgdi ávallt
gleði hvert sem hún fór. Kristjana
var mjög atorkusöm og féll henni
aldrei verk úr hendi. Hún hafði
yndi af handavinnu og mikið af
frístundum sínum notaði hún til
að prjóna og sauma út, og margir
hlutir, sem hún vann prýða heim-
ili hennar.
Umhyggja Kristjönu fyrir
sjúklingum hennar, vinum og
kunningjum var mikil, og var hún
alltaf tilbúin til hjálpar, ef eitt-
hvað bjátaði á.
Við viljum þakka þær samveru-
stundir, sem við áttum með
Kristjönu og fjölskyldu, og mun-
um geyma þær minningar í hug-
um okkar um ókomna tíð.
Við vottum eiginmanni hennar,
Finnboga, og dóttur hennar,
Helgu Laufeyju, innilega samúð
okkar.
Erna og Gulla
Við kveðjum í dag Kristjönu P.
Helgadóttur lækni. Það eru marg-
ir, sem sakna hennar, enda var
hún vinmörg.
Kristjana var dóttir sæmdar-
hjónanna Helga Ólafssonar, tré-
smíðameistara og konu hans, Þóru
Guðrúnar Kristjánsdóttur. Þau
bjuggu að Austurgötu 45, I litlu
húsi rétt við lækinn í Hafnarfirði.
Þar ólst Kristjana upp ásamt
systrum sínum þrem, Þórunni,
Olafíu og Sólrúnu. Var Kristjana
næst elst þeirra systra. Það var
afar elskulegt að koma I heimsókn
til Hafnarfjarðar. Það leyndi sér
ekki, að þar ríkti vinsemd og ein-
stök hjartahlýja, öllum leið vel, er
heimsóttu þetta gestrisna heimili.
Allar endurminningar frá þeim
tíma eru hugljúfar.
Kristjana var fyrst við nám við
Flensborgarskólann í Hafnarfirði.
Vorið 1937 lauk hún gagnfræða-
prófi þaðan. Um haustið settist
hún í 4. bekk Menntaskólans I
Reykjavík. Þar hittumst við fyrst.
Stúdentsprófi lauk hún vorið 1940.
Haustið 1940 innritaðist hún í
læknadeild Háskóla íslands.
Kristjana var góðum gáfum gædd
og átti því auðvelt með að tileinka
sér þau fræði, sem hugur hennar
stóð til. Hún var hugulsöm og hlý
og sérstaklega kjarkmikil kona.
Hún lauk kandidatsprófi frá
Háskóla íslands vorið 1948. Þá tók
vinnan við. Varð hún fyrst aðstoð-
arlæknir á Vífilsstöðum og sfðan á
Landspítalanum. Árið 1949 lagði
hún leið sína til Kanada og fór til
Winnipeg. Þar lagði hún stund á
sérnám í barnalækningum, fyrst á
Grace Hospital og siðan á Childr-
en Hospital og loks á Municipal
Hospital til ársins 1952. Um
sumarið 1952 kom hún heim og
varð starfandi læknir í Reykjavík
frá því í ágúst 1952 og var þá orðin
sérfræðingur í barnalækningum.
Aftur fór hún til náms til Kan-
ada haustið 1955 og starfaði á
Grace Hospital þar til í mars 1956.
Þann 1. október 1955 giftist
Kristjana eftirlifandi maka sín-
um, dr. phil. Finnboga Guðmunds-
syni landsbókaverði, syni Guð-
mundar Finnbogasonar lands-
bókavarðar og Laufeyjar Vil-
hjálmsdóttur. Hann er fyrir löngu
þjóðkunnur maður. Ég tel það
beggja lán að leiðir þeirra lágu
saman. Þau hafa alla tíð verið
óvenju samhent hjón og sambúð
þeirra verið til fyrirmyndar. Þau
eignuðust eina dóttur, Helgu
Laufeyju, sem fæddist 25. janúar
1964. Hún varð strax sannkallaður
sólargeisli heimilisins. Helga
Laufey lauk stúdentsprófi frá
Hamrahlíðarskóla fyrir tæplega
tveimur árum og leggur nú stund
á tónlistarnám. Helga Laufey er
fjölhæf eins og hún á kyn til og
snemma bar á tónlistarhæfileik-
um hennar. Hún var lítil stúlka, er
hún hóf nám í píanóleik. Minnist
ég þess, er feðginin léku fyrst fjór-
hent saman á píanóið. Ekki leyndi
sér þá ánægja beggja foreldra,
enda var það vissulega ánægjulegt
á að hlýða.
Það var áreiðanlega engin til-
viljun, að Kristjana kaus að helga
líf sitt læknisfræði. Hún kaus sér
það hlutskipti að hlusta á og ráða
framúr vandamálum annarra. Var
henni létt að láta aðra njóta þekk-
ingar sinnar og mannkosta.
Kristjana var ætið stærst er hún
var mestur stuðningur fyrir aðra.
Það vitum við best, vinir hennar,
sem áttum því láni að fagna að
njóta samfylgdar hennar í tugi
ára. Hún hugsaði minnst um
sjálfa sig en mest um aðra. Þess
vegna var hún lánsöm í lífi sinu.
Hún var mjög barngóð. Er hún
vitjaði sjúkra barna, áttu þau von
á vini sinum ekki síður en lækni.
Þrátt fyrir oft langan vinnudag,
átti hún mesta myndarheimili.
Þangað var gott að koma. Hafa
þau bæði hjónin flutt með sér það
besta af bernskuheimilum sínum.
Þar ríkti mikill menningarbragur,
gesti bar oft að garði og öllum vel
fagnað.
I dag er hún kvödd, allt of
snemma og allt of ung. Hún barð-
ist hetjulegri baráttu við erfiðan
sjúkdóm árum saman. Það vissu
sennilega fæstir, enda var hún dul
um eigin hag. Við bekkjarfélagar
og samstúdentar söknum hennar
mikið. Hún skilur eftir sig vand-
fyllt skarð. Mætti vor fámenna ís-
lenska þjóð eignast fleiri slíkar
konur.
Hugheilar samúðarkveðjur
sendum við eiginmanni hennar,
dóttur og systrunum þrem. Þeirra
er missirinn mestur.
Blessuð sé minning hennar.
Geirþrúður Hildur Bernhöft
Þegar ég sest niður og hugsa um
Kristjönu kemur margt upp í huga
mér, fleira heldur en lýst verður
með fáum kveðjuorðum.
Kynni okkar hófust þegar dóttir
hennar, Helga Laufey, og ég sett-
umst í fyrsta bekk í Kvennaskól-
anum í Reykjavík. Við Helga
Laufey urðum strax mestu mátar
og varð ég tíður gestur á heimili
þeirra hjóna, Kristjönu og Finn-
boga. Fjölskyldan var samhent og
lifði hamingjusömu lífi. Það var
mannbætandi að staldra við á
heimilinu, sem rekið var af mikl-
um menningar- og myndarbrag.
Þrátt fyrir kynslóðabil var
Kristjana eins og jafnaldra okkar.
Hún var áhugasöm um allt mann-
líf, hafði létta lund og það var
bæði gaman og gott að tala við
hana. Hún var hrókur alls fagnað-
ar hvar sem hún kom. Vinirnir
voru margir.
Kristjana var í hópi fyrstu
kvenna er luku læknaprófi frá Há-
skóla íslands og varð síðar viður-
kenndur sérfræðingur i barna-
sjúkdómum frá Winnipeg. Hún
var þannig á undan sinni samtfð
og hefur án efa haft hvetjandi
áhrif á stúlkur er síðar fetuðu í
fótspor hennar.
Kristjana hafði mikinn og
sterkan persónuleika. Ég og fjöl-
skylda mín mátum hana mikils.
Eitt hið mikilvægasta í lifinu er
að eiga góða og sanna vini. Góð
vinátta er ómetanleg. Fyrir þessa
vináttu viljum við þakka.
Elsku Helga Laufey og Finn-
bogi. Við hér í Blikanesi 12 vottum
okkar innilegustu samúð i ykkar
miklu sorg. Minningin um ein-
staka konu og góðan lækni mun
lifa í hugum okkar allra.
„Far þú í friði
friður Guðs þig blessi
hafðu þökk fyrir allt og allt.“
María Soffía
Kristjana P. Helgadóttir læknir
kvaddi þetta lif að kvöldi dags 8.
nóvember, 63 ára að aldri.
Síung og vökul, hress í bragði og
létt i tali fram á síðustu daga,
þrátt fyrir þungbær veikindi.
Ég hitti Kristjönu í fyrsta sinn
fyrir rúmum 30 árum, þegar
Finnbogi mágur minn kom með
hana á heimili tengdamóður
minnar og kynnti hana sem konu-
efni sitt. Hún hafði þá lokið
læknaprófi frá Háskóla íslands og
einnig sérfræðinámi í barnasjúk-
dómum í Winnipeg. En það var
einmitt þar sem þau Finnbogi
kynntust er hann starfaði þar sem
kennari í íslenskum fræðum við
Manitoba-háskóla.
Ég laðaðist strax að þessari
glæsilegu konu, sem var svo skýr
og skemmtileg og við bundumst
hlýjum vináttuböndum sem aldrei
bar skugga á þrátt fyrir annríki
beggja og oft langan tíma milli
funda.
Kristjana var dóttir öðlings-
hjónanna Helga ólafssonar tré-
smíðameistara í Hafnarfirði og
konu hans, Þóru Guðrúnar Krist-
jánsdóttur. Hún var næstelst fjög-
urra systra og ólst upp við mikið
ástríki. Kristjana unni foreldrum
sínum mjög og reyndist þeim af-
burða góð dóttir. í vöggugjöf hlaut
hún þær gjafir sem best prýða
konur. Hún var bæði gáfuð og fal-
leg, en einnig ötul og atorkusöm,
verkhög með afbrigðum og afar
farsæl í lífi og starfi.
Minning:
Phillip Phillips
Phillip Phillips lést á spítala 7.
september sl., 91 árs gamall.
Fiilippus Filippusson fæddist
21. febrúar 1893, sonur sæmdar-
hjónanna Filippusar Filippusar-
sonar (f. 27. ágúst 1852, d. 19.
febrúar 1905) bónda og útgerð-
armanns f Gufunesi og Guðrúnar
Guðmundsdóttur (f. 20. febrúar
1860, d. 1. mars 1941).
Eftir að Filippus dó futti Guð-
rún með börnin til Reykjavíkur,
en þau voru: Þuríður, Guðmundur
málarameistari, Filippus og
tengdamóðir mín, Ingibjörg, og
eru þau öll látin.
Árið 1911 fór Filippus, þá 18 ára
gamall, til Winnipeg og dvaldist
þar í 7 ár. Þá breytti hann nafni
sínu í Phillip Phillips.
Hann gekk í kanadíska herinn
og var 18 mánuði í hernum, þar af
7 mánuði í Frakklandi. Hann
flutti til íslands 1918 og var hér í 8
mánuði en flutti þá út til Amer-
íku. Hann settist að í San Franc-
isco og átti einnig hús í Palo Alto
og víðar. Hann starfaði sem bygg-
ingameistari og verktaki f San
Francisco og umhverfi í um 50 ár,
jafnframt þvf sem hann byggði
hús og íbúðir, sem hann leigði út.
Phillip giftist Helgu Ólafsdótt-
ur, vestur-íslenskri konu, 1923, en
þau slitu samvistir 1953. Þau eign-
uöust eina dóttur saman, Guðrúnu
Luice Weiss og á hún þrjú börn.
1961 giftist hann svo eftirlifandi
konu sinni, Sally Phillips, sem var
ekkja og á tvær dætur, en Phillip
reyndist þeim og fjölskyldum
þeirra sem besti stjúpfaðir.
Síðustu árin hafa þau mest
haldið sig í húsi sinu í Sebastopol.
Þótt heilsu hans væri farið að
hraka sl. ár þá var hann alltaf að
ditta eitthvað að húsinu.
Phillip hafði sterkar taugar til
íslands og ættingja sinna, sem eru
nokkuð margir, og nokkrum sinn-
um heimsótti hann landið sitt. T.d.
var hann undanfarna 12—18 mán-
uði að nefna það við Sally að
panta nú flugmiða, svo þau gætu
séð ísland í síðasta sinn.
Hann naut þess að hitta ætt-
ingja sína og vini og skoða sig um.
Hann hafði mikið gaman af lax-
veiði og einnig að fara með kon-
unni minni eða okkur út á árabát
frá Flekkuvík á Vatnsleysuströnd
og leggja 2—3 rauðmaganet svo og
að fara á handfæraveiðar.
Við hjónin heimsóttum þau í
San Francisco fyrir um það bil 10
árum. Phillip vildi allt fyrir okkur
gera, bæði sýna okkur sem flest
markvert og fór meðal annars með
okkur í laxveiði á Mexíkóflóa á
stórum og góðum bát sem hann
átti og þótt fslenskan hjá honum
Kristjana giftist Finnboga Guð-
mundssyni landsbókaverði þann 1.
október 1955. Þau byggðu sér
fljótlega fagurt heimili á Set-
bergsvegi 1 í Hafnarfirði. Þótt
bæði störfuðu á ólíkum vettvangi,
þá var það þeirra lffslán að eiga
hvort annað, og samheldni og ást-
ríki sat jafnan í fyrirrúmi á þeim
bæ.
Einkadóttirin, Helga Laufey,
var augasteinninn þeirra, enda
óvenju vel gerð stúlka, sem fékk
að vaxa og þroskast sem einstakl-
ingur við kærleiksríka og eðlilega
heimilishætti, laus við allt ofdek-
ur.
Það var Kristjönu einkar lagið
að samræma lifsmynstur sitt og
sinna öllu fádæma vel, hvort sem
það var læknisstarfið, heimilis-
störfin eða aðalhugðarefnin,
hannyrðir og blómarækt. Vinnu-
þrekið var einstakt, hún stundaði
heimilislækningar um þriggja
áratuga skeið. Hún þótti frábær
læknir og var elskuð og virt af
sjúklingum sínum. Hún sat á
lækningastofunni dag hvern og ók
síðan f vitjanir út um allan bæ.
Aldrei lét hún óblftt veðurfar
aftra sér frá því að setjast upp f
bílinn og vitja sjúklinga sinna.
Hún var mikil hannyrðakona, og
var þá sama hvort um var að ræða
fegursta ísaum, prjónaða kjóla eða
hekl, allt lék i höndum hennar.
Enda sat hún aldrei auðum hönd-
um. Hún ræktaði ótal tegundir
blóma, kunni skil á þeim öllum,
fylgdist með vexti þeirra og ann-
aðist þau af stakri nærfærni. Fyr-
ir þrem árurn byggðu þau Finn-
bogi blómaskála við húsið svo að
blómin fengju notið sfn betur.
Landareign þeirra í kringum hús-
ið á Setbergsvegi er einn gróður-
reitur og þeim gróðri sem fyrir
var einnig leyft að dafna og njóta
sín. Það var unun að ganga með
Kristjönu um landið þeirra, hún
þekkti hvert lyng, hvern sprota og
að öllu hlúði hún. Það mætti ætla
að svo starfsöm kona hefði lítinn
tíma aflögu fyrir vini sína og fjöl-
skyldu, en svo var ekki. Það var
mjög náið samband milli hennar
og systra hennar og hún var afar
vinmörg. En með Finnboga lifði
hún lífinu, þau studdu hvort ann-
að í starfi og leik. Þau ferðuðust
víða um lönd og áttu einnig
sumarbústað í Fljótshlíðinni. Hún
sagði oft, það á enginn betri mann
en ég, og það er víst að stór er sá
maður sem stendur við hlið konu
sinnar eins og hann gerði í erfið-
um veikindum hennar. Hann létti
henni stundirnar eins og hægt var
og eygði alltaf vonina.
Kristjana var fágæt kona sem
nýtti hverja stund til jákvæðra
verka. Hún var lánsöm í lífi sfnu,
og tók skapadómi sfnum af óbil-
andi ró og æðruleysi.
Hún var læknir fjölskyldu
minnar um langt árabil, var þátt-
takandi í lffi okkar, trygg og örugg
og alltaf boðin og búin að hjálpa ef
til hennar var leitað.
Við kveðjum hana með sárum
söknuði og þökkum samfylgdina.
Guð gefi Finnboga og Helgu
Laufeyju styrk í þeirra miklu
sorg.
Þuríður Pálsdóttir
væri svolítið stirð til að byrja með
þá batnaði hún með hverjum deg-
inum. Hann bauð flestum Vestur-
íslendingum í borg sinni og ná-
grannabyggðarlögum f heimsókn,
svo við gætum hitt þá. Flestir töl-
uðu þeir íslensku og höfðu sömu
taugarnar til íslands.
Það sem ég hafði aldrei hugsað
út í var, að eftir að hafa kynnst
þeim kom í ljós að þetta voru
hörkukarlar, sem höfðu komist
mjög vel af með dugnaði. Flestir
voru byggingameistarar og verk-
takar, sem byggðu heilu hverfin
og seldu síðan.
Phillip sagði okkur að þegar þar
að kæmi, vildi hann láta brenna
sig og láta sfðan jarða sig í leiði
móður sinnar og fleiri ættingja.
Jarðarförin fór fram í kyrrþey.
Við ættingjar og vinir sendum
fjölskyldu hans í Bandaríkjunum
okkar bestu samúðarkveðjur.
Blessuð sé minning hans.
Pétur O. Nikulásson