Morgunblaðið - 12.12.1984, Blaðsíða 38

38
MORGUNBLAÐIÐ, MIDVIKUDAGUR 12. DESEMBER 1984
Iðnaðarráðherra:
Landsvirkjun taki við
rekstri Kröfluvirkjunar
Skuldir nema 3,2 milljörðum króna
Iðnaðarráðherra hyggst
beita sér fyrir því að Lands-
virkjun taki við rekstri
Kröfluvirkjunar, en hann
mun óska eftir formlegum
viðræðum við meðeigendur
ríkisins í Landsvirkjum um
þetta. Að svo komnu er ekki
hægt að segja um söluverð
virkjunarinnar. Ef afl Kröflu-
virkjunar verður aukið í 60
MW, getur virkjunin sjálf
lokið við að greiða niður
skuldir sínar skömmu eftir
næstu aldamót, samkvæmt
mati Rafmagnsveitna ríkis-
ins.
Upplýsingar þessar komu fram
í máli iðnaðarráðherra, Sverris
Hermannssonar er hann svaraði
fyrirspurn frá Steingrími J. Sig-
fússyni, Alþýðubandalagi, á Al-
þingi síðastliðinn þriðjudag. Að
viðbættum áföllnum vöxtum
nema skuldir Kröfluvirkjunar
miðað við verðlag 20.11. 1984
3.266 milljónum króna. Vextir eru
reiknaðir og áætlaðir fram til
áramóta. Áætlað er að hreinar
tekjur á þessu ári fyrir afskriftir
verði um 70 milljónir króna, en á
næsta ári 98,5 milljónir króna.
Miðað við núverandi söluverð,
5700 nýtingarstundir á ári og 30
MW framleiðslu getur virkjunin
ekki lokið að greiða niður áhvíl-
andi skuldir fyrir árið 2015. Sé
framleiðslan aukin í 60 MW er
hægt að greiða skuldirnar árið
2012, ef vextir lána verða 4% og
afvöxtun kostnaðarraða 5%. Ekki
tekst að greiða skuldirnar ef mið-
að er við 8000 nýtingarstundir og
30MW framleiðslu, til að ná því
marki verður að auka framleiðsl-
una um helming og vextir að
verða eins og áður er getið.
í svari ráðherra kom fram að
Kröfluvirkjun hefur, vegna stað-
setningar sinnar, mjög mikið
gildi í þá veru að auka rekstrar-
Sverrir Hermannsson
öryggi á byggðalinum. Sparnaður
vegna minna orkutaps á byggða-
línum getur numið 5—6MW ef
framleidd eru 30MW.
Eyjólfur Konráð Jónsson:
Afnám „Ólafslaga" —
Seðlabanki í fyrra form
Eyjólfur Konráð Jónsson (S) lagði
fram tvö frumvörp til laga í gær: 1)
að iög um stjórn efnahagsmála o.fl.
nr. 13/1979 (Ólafslög) verði felld
niður og 2) að starfssvið Seðlabanka
verði faert í það horf sem upphaflega
var ætlunin varðandi bundið fé o.fl.
í greinargerð með hinu fyrra
þingmálinu segir m.a.: „Tímabært
er að afmá slitur þessara laga úr
íslenzka lagasafninu, en vera má
að einhverju þurfi að hnika til í
öðrum lögum þegar þessi væri
felld úr gildi. Kæmi það til athug-
unar í þingnefnd." Lögin telur
EKJ „lögfræðilegan ósóma og í
flestu fánýtt plagg". Þau hafi ver-
ið rangnefnd Ólafslög, enda „al-
þjóð kunn tregða þáverandi for-
sætisráðherra að flytja frumvarp-
ið og fylgja því fram“.
Breyting sú sem síðara frum-
varpið greinir beinist að því „að
færa starfssvið Seölabanka smám
saman í það horf sem upphafalega
var ætlunin. Þannig var bundið fé
í bankanum fyrst í stað aldrei yfir
10%, þótt heimildir væru til 15%
bindingar og 20% af innstæðufé
sem ávísa má með tékka. f annan
stað er lagt til að taka nú í lög
ákvæði upphaflegu laganna frá
1961. Ákvæðið hljóðar svo:
„... sama hlutfall skal ætíð gilda
um hvern málaflokk hjá öllum
innlánsstofnunum. Og við þetta er
bætt orðunum: „Öll frekari inn-
stæðubinding er óheimil."
Aðalbankinn hefur nú heimild
til að binda allt að 38% sparifjár
þjóðarinnar, segir í greinargerð,
auk þess sem viðskiptabönkum er
gert að lána Framkvæmdasjóði ís-
lands 4% sparifjársins með samn-
ingi en undir þrýstingi fram-
kvæmdavaldsins.
Eyjólfur Konráð Jónsson
Álver við Eyjafjörð:
Kostnaður
sókna um
vegna umhverfisrann
1,3 milljónir króna
Umhverflsrannsóknir vegna hugs-
anlegrar byggingu álvers við Eyja-
fjörð hafa kostað rúmar 1,3 milljónir
króna miðað við 1. nóvember síðast-
liðinn, en gert er ráð fyrir að kostnað-
urinn verði kominn upp í tvær millj-
ónir við næstu áramót. Ef haflst yrði
handa nú þegar við að reisa verk-
smiðjuna, er áætlað að taka mætti
hana í notkun eftir 10 ár.
Þessar upplýsingar komu fram í
svari iðnaðarráðherra, Sverris
Hermannssonar, við fyrirspurn
Sigríðar Dúnu Kristmundsdóttur,
Kvennalista, um byggingu álvers
við Eyjafjörð, á fundi sameinaðs
þings síðastliðinn þriðjudag. Ráð-
herra tók fram að ef rannsóknir
leiddu það í ljós að mengunar-
hætta stafaði af álverinu, mundi
hann leggjast gegn því að hún
verði reist við fjörðinn.
Halldór Blöndal, Sjálfstæðis-
flokki, sagði þingmenn Kvenna-
lista reyna að gera hugsanlega
byggingu álvers við Eyjafjörð tor-
tryggilega. Benti hann á að Akur-
eyrarsvæðið er þýðingarmesta
iðnaðarsvæðið fyrir utan Reykja-
vík og nágrenni, hins vegar hefur
meirihuti bæjarstjórnar Akureyr-
ar ekki sýnt þessu skilning. Vegna
þessa hafa nokkrir atvinnurek-
endur flúið bæinn en þess eru
dæmi að þeir hafi beðið í tvö ár
eftir lóð undir iðnaðarstarfsemi,
án árangurs. Eiður Guðnason, Al-
þýðuflokki, lagði áherslu á að
skoðaðir verði þeir kostir sem
fyrir hendi eru í stóriðjumálum og
taldi þröngsýni og afturhald ein-
kenna málflutning Kvennalistans.
Stefán Valgeirsson, Framsókn-
arflokki, sagði að ekki hafi verið
staðið að náttúrurannsóknum sem
skyldi, þannig að hægt sé að taka
mark á þeim. Um 90% sveitafólks
í Eyjafirði eru mótfallin byggingu
álvers af þessum sökum.
Flokksbróðir Stefáns, Guðmundur
Bjarnason, lagði áherslu á að allir
kostir verði athugaðir án hleypi-
dóma, og benti á möguleika á
orkufrekum iðnaði á Húsavík.
Hjörleifur Guttormsson, Al-
þýðubandalagi, taldi stóriðju ekki
leysa neinn vanda í atvinnumálum
Eyfirðinga og vitnaði í skýrslu
iðnþróunarnefndar, er komst að
þeirri niðurstöðu að álver við
fjörðinn mundi í hæsta máta út-
vega 'A þeirra starfa sem nauð-
synlegt er að skapa næstu 10—15
árin. Páll Pétursson sagði stóriðju
enga alsherjarlausn og undirstrik-
aði að hann væri mótfallin því að
íslendingar greiddu niður raforku
til fleiri stóriðjuvera. Kristín
Halldórsdóttir, Kvennalista,
minnti á að efling menntunar og
rannsókna sé forsenda iðnaðar-
uppbyggingar. Auk fyrrgreindra
þingmanna tóku til máls, Björn
Guðbjartsson, (S) Guðrún Agn-
arsdóttir (K), Steingrímur J. Sig-
fússon (Abl.).
STITTAR ÞINGFRÉTTIR
Mörk og markaskrár
Fram hefur verið lagt stjórnar-
frumvarp um breytingu á lögum
um afréttarmálefni, fjallskil o.fl.
Frumvarpið er samið í landbúnað-
arráðuneytinu á grundvell til-
lagna frá nefnd, sem endurskoðaði
reglugerð um mörk og markaskrár
og takmörkun á sammerkingum
búfjar. Helztu nýmæli í frumvarp-
inu eru:
• Plötumerki í eyra með tiltekinni
lágmarksáletrun er löggilt sem
fjármark.
• Heimilt er með reglugerð að
löggilda frostmerkingar sem mörk
á hrossum og nautgripum.
• Heimilt er að fela Búnaðarfé-
laginu að hafa umsjón með sam-
ræmingu og gerð og útgáfu
markaskráa — og upptöku nýrra
marka.
• Rýmkað er um heimildir stjórna
í fjallskilaumdæmum til að leggja
á markagjöld.
• Itarlegri reglur eru settar um
sammerki sauðfjár.
• Komið er á sérstakri marka-
nefnd, sem m.a. má skjóta til
ágreiningi um mörk.
Fyrirspurnir varðandi sam-
skipti við Eþíopíu og Noreg
EIÐUR GUÐNASON (A) hefur
borið fram fyrirspurn til forsætis-
ráðherra: „Hyggst ríkisstjórnin
láta fé af hendi rakna til hjálpar-
starfs á þurrka- og hungursvæð-
um í Eþíópíu?"
Sami þingmaður spyr mennta-
málaráðherra: „Hefur mennta-
málaráðherra í nafni ríkisstjórn-
arinnar hafið samningaviðræður
við norsk stjórnvöld um móttöku
hér á landi á sendingum norska
sjónvarpsins frá gervihnettinum
ECS—2?“ — „Liggur fyrir hvern
kostnað það myndi hafa í för tneð
sér fyrir fslendinga ef hafin yrði
móttaka og dreifing á dagskrá
norskra sjónvarpsins hér á landi?"
Bann við geymslu
kjarnavopna
Guðrún Helgadóttir (Abl.), Páll
Pétursson (F), Stefán Benedikts-
son (Bj) Sigríður Dúna Krist-
mundsdóttir (Kvl.) og Geir Gunn-
arsson (Abl.) flytja tillögu til
þingsályktunar „um bann við
geymslu og notkun kjarnorku-
vopna á íslenzku yfirráðasvæði".
Tillagan felur ríkisstjórninni, ef
samþykkt verður, að hefja nú þeg-
ar undirbúning að löggjöf um
bann við geymslu og notkun hvers
konar kjarnorkuvopna hér á landi,
jafnt á tímum friðar sem ófriðar.
Bannið nái til siglinga með
kjarnavopn, flutninga í lofti eða á
annan hátt um eða yfir íslenzkt
yfirráðasvæði.
Kjarnorkuvopnalaus
Norðurlönd
Svo sem fyrr hefur fram komið
á þingsíðu Morgunblaðsins var
nýlega lögð fram á Alþingi tillaga
um kosningu „sjö manna nefndar
er kanni hugsanlega þátttöku ís-
lands í umræðu um kjarnorku-
vopnalaust svæði á Norðurlönd-
um“. Flutingsmenn tillögunnar
eru: Páll Pétursson (F), Eiður
Guðnason (A), Ellert B. Schram
(S), Guðrún Agnarsdóttir (Kvl.),
Guðmundur Einarsson (Bj) og
Guðrún Helgadóttir (Abl.).
Rekstrar- og afurðalán
bænda
Eyjólfur Konráð Jónsson (S) hef-
ur lagt fram eftirfarandi spurn-
ingar til viðskiptaráðherra:
1. Hverjar eru í einstökum atrið-
um þær nýju reglur sem bank-
arnir hafa sett til að tryggja að
bændur fái lán sín í hendur
„um leið og lánin eru veitt" í
samræmi við fyrirmæli Alþing-
is í þingsályktun frá 22. maí
1979 og bréf viðskiptaráðuneyt-
isins á fimm ára afmæli hennar
22. maí sl.?
2. Hafa nokkrir bankar eða útibú
reynt að sniðganga þessi fyrir-
mæli? Ef svo er, hvaða viður-
lögum hyggst ráðherra beita?
3. Hvaða veð hafa bankar fyrir
rekstrar- og afurðalánum ann-
ars vegar og lánum til afurða-
sölufyrirtækja hins vegar?
Telja viðskiptabankar veðsetn-
ingar samvinnufélaga yfirleitt
fullnægjandi? Sitja einkafyr-
irtæki við sama borð og sam-
vinnufélög að þvi er tryggingar
varðar í ríkisbönkunum?
Beinar greiðslur til bænda
Eyjólfur Konráð spyr ennfremur
landbúnaðarráðherra:
1. Hvernig hafa bændur tekið því
nýmæli að fá nú beint í hendur
rekstrar- og afurðalán sín „um
leið og lánin eru veitt" í sam-
ræmi við fyrirmæli Alþingis í
þingsályktun 22. maí 1979 og
bréf viðskiptaráðuneytisins á
fimm ára afmæli hennar 22.
maí sl.? Hafa bændasamtök
látið í ljós álit sitt á þessu ný-
mæli?
2. Hafa nokkur brögð verið að því
að afurðasölufélög reyndu að
sniðganga fyrirmæli Alþingis
eða einstakir bankar hliðrað
sér hjá að sjá til þess að fyrir-
skipunum viðskiptaráðuneytis-
ins væri hlýtt?
3. Hafa sláturhús stuðlað að því
að bændur fengju greitt fullt
grundvallarverð á þessu
hausti? Ef svo er ekki, hvernig
er uppgjöri þá háttað, almennt
og hjá einstökum afurðasölu-
fyrirtækjum?
Kaup opinberra aðila á inn-
lendum iðnaðarvörum
Eggert Haukdal (S) spyr iðnað-
arráðherra:
1. Hvað hefur verið gert af hálfu
ráðuneytisins til að auka inn-
kaup opinberra aðila á innlend-
um iðnaðarvörum, sbr. þings-
ályktun sem samþykkt var á
Alþingi 2. apríl 1981?
2. Hvaða áform eru núna fyrir-
huguð í þessum efnum?
Skattfrelsi síðasta
starfsárs
Stjórnarfrumvarp um skatt-
frelsi tekna síðustu tólf mánaða i
starfsævi manna var afgreitt milli
þingdeilda sl. mánudag. Tvær
breytingar vóru gerðar á frum-
varpinu í efri deild. I fyrsta lagi
var frádrátturinn miðaður við 1
m.kr. sem hámark. í annan stað
var aldursmarkið fært niður í 55
ár, „enda kemur þessi frádráttur
ekki til greina nema einu sinni
fyrir hvern mann“.
„Hernaðar-
ratsjárstöðvar“
Steingrímur Sigfússon (Abl.) og
Kolbrún Jónsdóttir (Bj.) hafa flutt
tillögu til þingsályktunar þess
efnis að Alþingi álykti „að fallið
skuli frá öllum hugmyndum um að
heimila að reisa nýjar hernaðarr-
atsjárstöðvar á íslandi og felur
ríkisstjórninni að synja öllum
óskum sem kunna að berast um
leyfi til að reisa slík mannvirki á
íslenzkri grund."
Almannafé til
tækifærisgjafa
Fram er komin tillaga þess efn-
is að ríkisstjórnin „setji reglur
sem kveða á um að takmarka
notkun almannafjár til tækifær-
isgjafa hjá stofnunum í eigu ríkis-
ins“. Tillögunni fylgja upplýsingar
um fyrirkomulag þessara mála í
Danmörku og Noregi. Flutnings-
menn eru fjórir: Jóhanna Sig-
urðardóttir (A), Guðrún Helga-
dóttir (Abl.), Eiður Guðnason (A)
og Kristín Halldórsdóttir (Kvl.).
Örorkumatsnefnd
Þrír þingmenn Alþýðubanda-
lags flytja frumvarp til laga um
örorkumatsnefnd, sem úrskurði í
deilumálum þegar öryrki er
óánægður með úrskurð trygginga-
yfirlæknis. Nefndina skipi þrír
menn: Frá hæstarétti, heilbrigð-
isráðuneyti og samtökum öryrkja.