Morgunblaðið - 20.12.1984, Qupperneq 72

72
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 20. DESEMBER 1984
ÚRKCMVU
SKÓLAVÖRÐUSTÍGUR 3, S11133
Dalakofiim
TÍSKUVERSLUN
AUGLÝSIR
VORVM AÐ TAKA UPP
NÝJAR VÖRUR ÍDAG
Vetrarkápur í mörgum litum með og án hettu
Kápur og úlpur, loðfóðraðar, á kr. 2.550,-
Jakkar og hálfsíðar kápur
Kvöldkjólar í miklu úrvali
Svartar kvöldbuxur og hálfsíð pils.
<SV
Dalakofinn,
Linnetsííg I, Haínarfírdi.
Sími 54295.
tískuverslun,
Jólagjöfin í
— eftir Kjartan
Jónsson
Nú líður að jólum og fólk er í
óðaönn að kaupa jólagjafir handa
sínum nánustu. Leysist þá úr læð-
ingi það besta hjá jafnvel hinum
verstu smásálum og eigingirnis-
seggjum. Má þá sjá hinn harðsvír-
aðasta bissnissmann laumast inn f
leikfangabúð, kaupa brúðu, bil og
umbúðapappír, gægjast út um
dyrnar og athuga hvort nokkur
sjái. Hlaupa út eldsnöggt og
standa fyrir utan sakleysislegur
eins og ungbarn lesandi nauðung-
aruppboðin i Dagblaðinu, með
gjöfina vandlega falda innan á
sér.
Þar sem langt er síðan fjár-
hagsleg staða hinna lægst launuðu
hefur verið eins slæm og i ár og
ekki er við þvf að búast að engla-
skarar flykkist af himnum og bæti
kjör þeirra, er ég með hugmynd
um jólagjafir sem ríkisstjórn og
atvinnurekendur gætu gefið í ár.
Þeir gætu nú einu sinni verið
rausnarlegir, ef ekki launþeganna
vegna, þá sjálfs sín vegna. Þeir
gætu þá notið jólanna og þess frið-
ar sem fylgir hreinni samvisku.
Auk þess er ég með tillögu um
hvað við Iandsmenn gætum gefið
okkur sjálfum i jólagjöf.
Ríkisstjórnin segi af sér
Kærkomnasta jólagjöfin f ár
væri eflaust að ríkisstjórnin segði
af sér en þaö myndi sannarlega
gleðja hjarta hvers og eins sem
orðið hefur að þola 30% kaup-
máttarskerðingu. Það ætti líka vel
við þar sem jólin eru hátíð barn-
anna, en þessi ríkisstjórn hefur
svikið loforð sín, bætt við skulda-
súpuna og veðsett framtíð barn-
anna hjá erlendum bönkum, langt
fram yfir daga þessarar stjórnar.
Annars eru þeir ekki öfundsverðir,
greyin í stjórninni, rígbundnir af
vitavonlausu og úreltu kerfi sem
inniheldur engar varanlegar
lausnir. Þeir hafa heldur ekki ver-
ið neitt mikið verri en fyrri stjórn-
in, þeir hafa bara verið óvenju
fljótir með vitleysu-kvótann sinn.
Syndaaflausn fyrir
brenniyínsflösku
eða konfektkassa
Þeir atvinnurekendur sem ekki
eru orðnir svo forskrúfaðir að til-
biðja Mammon og spámenn hans,
Hayek og Friedman, gætu sýnt á
sér nýja og betri hlið. 1 staö þess
að kaupa friðþægingu og syndaaf-
lausn með brennivínsflösku eða
konfektkassa, gætu þeir hækkað
lægstu launin þannig að fólk gæti
lifað af 40 stunda vinnuviku. Svo
Kjartan Jónsson
gætu þeir bætt um betur og gefið
öllu starfsfólki sínu aukna mögu-
leika á því að hafa áhrif á sínum
vinnustað. Það eru grundvallar-
mannréttindi að fólk hafi eitthvað
að segja um það umhverfi sem það
eyðir helmingi síns vökutíma í.
Eignarréttur atvinnurekandans er
ekki mikilvægari en mannréttindi
alveg eins og eignarréttur á brauði
er ekki mikilvægari en réttur þess
sem þarfnast brauðsins svo hann
verði ekki hungurmorða.
Ef atvinnurekandi getur ekki
gert þetta, ef forsendan fyrir at-
vinnurekstri hans er illur að-
búnaður og smánarlaun, ætti
hann hiklaust að hætta í atvinn-
urekstri og fara að bródera eða
eitthvað annað sniöugra. Hann
ætti þá að gefa starfsfólkinu val
um annaðhvort að taka við rekstr-
inum og stofna samvinnufélag
launþega eða leggja hann niður.
Sem vannærðar hor-
renglur með sultar-
dropa í nefi
Stærsti atvinnurekandinn, rík-
ið, gæti gert litla vin sinn með
lágu launin hoppandi glaðan með
því að hafa jólagjöfina sérlega
veglega í ár, því ólíkt félaga hans í
einkageiranum er litli vinurinn
ekki yfirborgaður. Að vísu hafa
heyrst þvílík ramakvein frá ráða-
mönnum um blankheit og kreppu,
að halda mætti að þar væru á ferð
vannærðar horrenglur með sultar-
dropa í nefi. En hvað er ekki hægt
ef viljinn er fyrir hendi? Það má
færa fjármagnsstreymið frá
óarðbærum fjárfestingum, óþarfa
ár
skrauthöllum og sílspikuðum
milliliðum í vasa hinna lægst
launuðu. Hvað gerir maður ekki
fyrir vini sína? Það væri vegleg
jólagjöf í ár, 50% kauphækkun,
vafin inn í vísitölutryggingu.
Kerfiskallar með bindi
og stressara
í pólitík í dag er í tísku að vera
á móti kerfinu. Stjórnarandstöðu-
flokkarnir kalla stjórnarflokkana
kerfisflokka og Flokkur Mannsins
kallar alla hina flokkana kerfis-
flokka. Kerfishugtakið á sér þó
eitthvað lengri sögu, menn hafa
lengi talað um að „lenda i kerf-
inu“, þ.e.a.s. hafa þurft að fara frá
stofnun til stofnunar, frá starfs-
manni til starfsmanns i leit að
fyrirgreiðslu. Kerfið hefur þá ver-
ið ósveigjanlegar stofnanir og
jakkaklæddir kerfiskallar með
bindi og stressara. Mun nær væri
að kalla þetta afleiðingar kerfisins
og skilgreina kerfið sem ákveðinn
hugsunarhátt, hugsunarhátt stöðn-
unar, eigingirni og íhaldssemi sem
býr í okkur öllum í misjafnlega
miklum mæli. Hinn dæmigerði
kerfiskall rígheldur i ríkjandi
ástand og þótt allt sé á leið til
andskotans vill hann nekki sleppa.
Hendum kerfinu
í sjóinn
í pólitík í dag er kerfishugsun-
arhátturinn ríkjandi hjá þeim sem
aðhyllast kerfi fulltrúaveldisins.
Flokkarnir vilja allir breyta ein-
hverju en það er allt innan ríkjandi
kerfis nema hjá Flokki Mannsins.
Með því að færa völdin til fólksins
ætlar Flokkur Mannsins að koma
á raunverulegu lýðræði i stað full-
trúaveldis. Annað væri eins og að
gera stöðugar endurbætur á mold-
arkofa þegar allar aðstæður eru
til þess að steypa sér nýtísku hús.
Marga er farið að gruna að eitt-
hvað sé að í ríkjandi kerfi en
hingað til hefur ekki verið boðið
upp á neinar útgöngudyr. Alveg
eins og einhver átti frumkvæðið
hjá forfeðrum okkar þegar þeir
stukku úr trjánum, þá tekur
Flokkur Mannsins frumkvæðið
með hinni nýju pólitik. Það hefur
þurft hugrekki á sinum tíma til
þess að stökkva niður úr trjánum
og eins krefst hin nýja pólitík
hugrekkis af fólki en við skulum
muna það að þeir sem ekki stukku
niður úr trjánum á sínum tima
eru þar enn. Hendum þessi kerfi i
sjóinn, það væri veglegasta jóla-
gjöfin sem við gætum gefið okkur
sjálfum.
Gleðileg jól.
Kjartan Jónsson er verkamaóur og
félagi í Flokki Mannsins.
FÁLKINN
Hrífandi
hljómplata
komin í
hljómplötu-
verslanir.
Dagur ei meir
Morgunn í maí
Matthías Johannessen skáld les
eigin Ijóö við undirleik.