Morgunblaðið - 13.03.1985, Blaðsíða 28

(gv mt sflAM gi guoAauaivqiM ,qiqajhkuohom
28-------------------——----------------------MORGUNBLÁÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 13. MARZ 1985
— ... --------- _ - , i, , i, \ ... I, ■ „.... , „
Max M. Kampelman, formaður bandarísku samninganefndarinnar í Genf, brosir til aðalsamningamanns Sovét-
manna, Victors P. Karpov, en viðræðunefndir landa þeirra komu saman til fyrsta fundar síns í Genf í gær. Hann var
haldinn í sovéska sendiráðinu og stóð í tæpar þrjír klukkustundir.
Genfarviðræðumar:
Gorbachev samþykkti fyrirmæli
sovésku samninganefndarinnar
Genf, 12. mam AP. ^
í dag, þriðjudag, bófust afvopnun- Sovétmanna í Genf. Skýrði aðal-
arviðræður Bandaríkjamanna og samningamaður Sovétríkjanna, Vict-
Svíþjóð:
Akærður fyrir vopna-
smygl til S-Afríku
Evrópubandalagið:
Deilt um verðlag á
landbúnaðarvörum
Stokkhólmi, 12. marz. AP.
Dómsmálaráðuneytið í Stokkhólmi
hefur látið hefja rannsókn i máli
sextugs skipamiðlara, sem liggur
undir grun um að hafa staðið á bak-
við ólöglega vopnasölu til Suður-
Afríku. Til grundvallar þessari rann-
sókn liggur m.a. önnur rannsókn,
sem fram fór í Danmörkum á við-
skiptum þessa sama manns, en hann
á að hafa staðið fyrir sraygli á fimm
vopnasendingum frá Frakklandi til
Suður-Afríku á árunum 1981—1982.
Ákæra hefur þegar verið gefin
út á hendur skipamiðlaranum í
Svíþjóð fyrir bókhaldsbrot, skjala-
fals og brot á gjaldeyrisslöggjöf-
inni. Á hann m.a. að hafa haft
fimm bankareikninga á Englandi
og í Sviss í trássi við sænskar
gjaldeyrisreglur og eiga pen-
ingarnir fyrir vopnasendingarnar
að hafa verið lagðir inn á þessa
reikninga.
or P. Karpov, frá því, að hann hefði f
höndunum fyrirmæli, sem Mikhail
S. Gorbachev hefði samþykkt þrem-
ur dögum fyrir dauða Konstantins
U. Chernenko.
Chernenko lést á sunnudag
samkvæmt opinberum tilkynning-
um stjórnvalda í Sovétríkjunum,
en Karpov sagði fréttamönnum í
Genf, að Gorbachev hefði stjórnað
fundi stjórnmálaráðs sovéska
kommúnistaflokksins á fimmtu-
dag í siðustu viku, er fyrirmælin
um samningaviðræðurnar hefðu
verið samþykkt.
Karpov heilsaði formanni
bandarisku samninganefndarinn-
ar, Max M. Kampelman, hlýlega,
er hann kom til fundarins og sagð-
ist vona að viðræður þeirra leiddu
til þess, að samkomulag næðist.
Fundurinn stóð í tæplega þrjár
klukkustundir og verður næsti
fundur á fimmtudag.
BrufHel, 12. nwrz. AP.
Landbúnaðarráðherrar Evrópu-
bandalagsríkjanna hófu í gær ár-
Veður
víða um heim
Lasflpt Hasst
Akureyri 1 skýjaó
Amiterdam 3 9 heiöskirt
Aþena 6 11 heióskirt
Barcelona 8 skýjaö
Berlín *2 5 ntNWtin
BrUssel «3 10 i I
Chicago 6 9 heiðskírt
Oublín 3 10 •kýjaó
Feneyjar 8 slskýjaó
Franklurt +1 4 skýjaó
Gent 4 8 skýjaó
Helsinki +* 4 heiðskírt
Hong Kong 11 15 •kýjaó
Jerúsalem 9 15 skýjeð
Kaupm.höfn +1 1 skýjaö
Laa Palmas 22 heióskirt
Lissabon 11 19 heíóskirt
London 2 12 heiöskírt
Los Angeles 14 19 heiöskírt
Luxemborg 4hei6skirt
Maiaga 15 lóttskýjaó
Mallorca 10 skýjaó
Miamí 20 26 skýjað
Montreal 1 3 •njókoma
Moskva +9 +3 skýjaó
New York 4 15 heiöskírt
Oeló 0 5 skýjaó
París 3 9 heióskírt
Peking +2 5 heíóakírt
Reykjavík 1 snjóél
Ríode Janeiro22 Rómaborg 35 skýjað vantar
Stokkhólmur +2 4 skýjaó
Sydney 19 26 heiðskírt
Tókýó 1 5 skýjeó
Vínarborg +1 1 ekýjaó
Þórshótn 7 rigníng
legan viðræðufund sinn um verðlag
á landbúnaðarvörum innan banda-
lagsins. Mikill ágreiningur ríkir á
þessu sviði, en framkvæmdaráð EB
hefur mælt með verðstöðvun og
jafnvel verðlækkun á sumum land-
búnaðarvörum.
Það eru einkum Bretland,
Frakkland, Holland og Danmörk,
sem eru fylgjandi verðstöðvun,
en Vestur-Þýzkaland, Ítalía og
Grikkland eru henni andvíg.
Belgía, írland og Lúxembúrg
styðja ekki heldur verðstöðvun,
sem nái til allra landbúnaðaraf-
urða.
Við upphaf fundarins í gær á
vestur-þýzki landbúnaðarráð-
herrann Ignaz Kiechle að hafa
lýst því yfir, að hann myndi ekki
sætta sig við lægra verð handa
vestur-þýzkum bændum. Sam-
kvæmt útreikningum fram-
kvæmdaráðsins mun verðstöðv-
un þýða i reynd 0,4 % lækkun
fyrir vestur-þýzka bændur.
Vestur-Þjóðverjar eru sér í lagi
andvígir fyrirhugaðri lækkun um
3,6% á sumum hveititegundum.
Þá eru þeir einnig á móti áætlun-
um EB um að draga úr mjólkur-
framleiðslu innan bandalagsins
um 1 millj. tonna á ári.
Eugene Onn-
andy látinn
Philadelphia, Peniuylvania, 12. mnra. AP.
EIIGENE Ormandy, sem stjórn-
aði hinni heimsfrægu sinfóníu-
hljómsveit í Philadelphia, lést á
heimili sínu i dag, þriðjdag, eftir
langvarandi veikindi. Hann var
85 ára að aldri.
Ormandy var stjórnandi
hljómsveitarinnar í 44 ár, eða
þar til hann lét af störfum
fyrir aldurs sakir 1980, og heið-
ursfélagi eftir það.
Óvenjuskjót
valdataka
Gorbachevs
Valdabaráttan hafði farið harðnandi í Kreml
MIKHAIL Gorbachev komst til valda með óvenjuskjótum
hætti og valdabaráttan í Kreml virðist því hafa verið útkljáð
alllöngu áður en Konstantín Chernenko lézt.
En þótt allt virðist hafa gengið
snurðulaust fyrir sig síuðust út
fréttir um harðnandi valda-
baráttu í Kreml síðustu mánuðina
sem Chernenko var á lífi.
Þótt Gorbachev hafi verið val-
inn eftirmaður Chernenkos, að öll-
um líkindum með stuðningi ráða-
manna sem vildu ungan og þrótt-
mikinn flokksleiðtoga, virðist ann-
ar valdahópur hafa viljað að eldri
og reyndari maður tæki við starf-
inu.
Gorbachev er sagður hafa notið
stuðnings annarra ungra ráða-
manna eins og Vitali Vorotnikovs,
en einnig nokkurra eldri leiðtoga
eins og Andrei Gromykos utanrík-
isráðherra, sem Gorbachev er
handgenginn.
Talið hefur verið hugsanlegt að
helzti keppinautur Gorbachevs,
Grigori Romanov, hafi beitt sér
fyrir því að eldri forystumaður
yrði valinn arftaki til að halda
Gorbachev í skefjum. Þó er Rom-
anov talinn tilheyra yngri kynslóð
valdamanna í Kreml.
Sá valdamaður af eldri kynslóð-
inni, sem helzt þótti koma til
greina sem eftirmaður Chernenk-
os var Viktor Grishin (70 ára),
leiðtogi flokksins í Moskvu. Grish-
in er ekki miðstjórnarritari eins
og Gorbachev og Romanov, en hef-
ur lengi átt sæti í stjórnmálaráð-
inu.
Grishin hefur að baki mikla
reynslu í störfum fyrir flokkinn og
því var hann fremur talinn koma
til greina en menn eins og Grom-
yko og Nikolai Tikhonov forsæt-
isráðherra (79 ára), sem standa
traustari fótum í stjórnkerfinu en
flokknum.
Þegar Andropov lézt í febrúar í
Gorbachev
fyrra tók miðstjórnin Chernenko
fram yfir Gorbachev, sem var til-
tölulega ungur og umbótasinn-
aður. Nú hefur Gorbachev verið
valinn eftirmaður Chernenkos,
þótt Grishin væri einnig talinn
koma til greina.
ROMANOV
í fyrrahaust þótti Romanov
einnig koma mjög til greina sem
eftirmaður Chernenkos. Það álit
styrktist m.a. við það að honum
var falið að taka á móti nýjum
leiðtoga Mongólíu, Zhambyn
Batmunkh, í októberlok, þótt
Gorbachev hefði venjulega verið
falið slíkt. Á sama tíma ræddi
Gorbachev við nefnd lágtsettra
austur-þýzkra fulitrúa.
Auk þess hafði Romanov farið í
rækiiega auglýsta ferð til Eþíópíu
í september, skömmu eftir að
Chernenko náði sér eftir alvarleg
veikindi, og verið fulltrúi Sovét-
ríkjanna þegar minnzt var 40 ára
Chernenko
afmælis vopnahléssamnings
Rússa og Finna í Helsinki.
Gorbachev hefur greinilega átt í
erfiðleikum, þótt hann virðist
hafa sigrað a.m.k. í þessari lotu.
Þannig voru umbótahugmyndir,
sem hann var orðaður við, ekki
samþykktar á stjórnmálaráðs-
fundi seint á síðasta ári, en gamal-
dagshugmyndir samþykktar í
staðinn.
Þegar miðstjórnarfundur var
haldinn án þess að Gorbachev
flytti tölu um landbúnaðarmál
voru uppi vangaveltur um hvort
það táknaði að hann færi ekki
lengur með landbúnaðarmál.
Menn voru ekki á einu máli um
hvort það veikti eða styrkti stöðu
hans í valdabaráttunni. Gorbach-
ev hafði farið með yfirstjórn land-
búnaðarmála og efnahagsmála,
ráðið skipunum í trúnaðarstöður í
flokknum og auk þess haft áhrif á
sviði hugmyndafræði.
Enginn vafi er á því að Rom-
anov (62 ára) hefur verið skæðasti
keppinautur Gorbachevs. Hann
Romanov
var leiðtogi flokksins í Leníngrad í
13 ár unz hann fluttist til Moskvu
í fyrrasumar.
Venjulega hefur það ekki þótt
kostur að hafa búið í Leníngrad, ef
menn hafa viljað ná miklum völd-
um í Kreml, og talið er að Brezhn-
ev hafi viljað hafa Romanov þar
sem lengst. Brezhnev var sagður
telja hann hættulega áhrifamik-
inn og þeir urðu harðir keppinaut-
ar síðustu æviár Brezhnevs.
Nafn Romanovs hefur þótt ann-
marki, því að það minnir á keis-
araættina.
HNEYKSLI
f Leníngrad þótti Romanov ber-
ast mikið á og sögur herma að
hann hafi verið viðriðinn nokkur
hneykslismál. Reynt var að
ófrægja hann með því að halda því
fram að hann hefði mætt drukk-
inn í brúðkaup dóttur sinnar og
eyðilagt verðmætan borðbúnað
Katrínar miklu.
Sjálfur á Romanov að hafa stað-