Morgunblaðið - 13.03.1985, Side 44

44
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 13. MARZ 1985
Minning:
Gudmundur Jónas-
son fjallabílstjóri
Fæddur 11. júní 1909
Dáinn 5. mars 1985
Guðmundur Jónsson fjalla-
bílstjóri fæddist 11. júní 1909 að
Sauðardalsá á Vatnsnesi, en flutt-
ist fimm ára gamall að Múla í
Kirkjuhvammshreppi. Hann and-
aðist hinn 5. mars 1985.
Nú við fráfall góðkunningja
mins Guðmundar Jónassonar get
ég ekki látið hjá líða að minnast
hans með nokkrum orðum, og vil
ég gera það með því að birta það á
þann hátt að nefna ferðalag, er við
nokkrir félagar, starfsmenn hjá
OLÍS, fórum í sumarið 1960,
ásamt eiginkonum okkar um
Fjallabaksleið nyrðri, á bíl Guð-
mundar undir stjórn Hauks Hall-
grímssonar.
Guðmundur var þá á ferð þessa
sömu leið, en þó urðum við ekki
samferða alla leiðina. Við fórum
sem leið liggur í Landmannalaug-
ar og gistum þar í tjöldum. Um
morguninn gengum við m.a. á Blá-
hnúk, sem er skammt frá Laugun-
um, en því miður naut ekki sem
fcest útsýnis þaðan vegna nokkurr-
ar þoku.
Síðan var ferðinni haldið áfram
og gist í Bldgjá næstu nótt. Þar
má ég segja, að fundum okkar
hóps og Guðmundar með sinn hóp,
hafi borið saman og var reist
tjaldbúð mikil. Um morguninn var
blíðviðri hið mesta og var ákveðið
að fara í gönguferð inn eftir
Eidgjá, þaðan sem tjaldbúð okkar
var, og var um nokkra vegaiengd
að ræða. Sem kunnugt mun er
Eldgjá að vegalengd um 30 km alls
frá Mýrdalsjökli til norðausturs
og endar við Gjátind, sem er u 940
m hár. Þaðan er ótrúlega mikil og
víð útsýn til allra hliða. Einn
þeirra er tóku þátt í göngu þessari
var Guðmundur sjálfur, var raun-
ar, sökum meðfæddra hæfileika
sinna og reynslu, manna kunnug-
astur leið þessarri, enda farið
hana líklega oft áður.
Upp úr gjánni er um allbratta
brekku að fara upp á sjálfan tind-
inn og reyndist mörgum erfitt að
komast þangað. Sumt af fólkinu
sneri til baka niður í Gjána en
meginhópurinn komst alla leið. Ég
má segja, að Guðmundur hafi,
þrátt fyrir fötlun sína (kölkun í
mjöðmum) orðið sá þriðji í röð-
inni, sem upp komst, við vorum
aðeins tveir, sem urðum á undan
honum. Er á tindinn kom blasti
við okkur stór hluti landsins, allt
vestur að Botnssúlum við Hval-
fjörð og jöklaklasinn allt frá
Langjökli til Vatnajökuls og Ör-
æfajökuls með Lómagnúp nokkru
vestar, Mýrdalsjökul og að
ógleymdum ýmsum kennileitum
öðrum nær og fjær. Veður var sem
best varð á kosið, logn og sólskin.
Er upp var komið byrjar Guð-
mundur að fræða okkur um hið
stórbrotna umhverfi, sem hann
var allra manna kunnugastur. Ég
reyndi að færa mér í nyt fræðslu
hans, sumt af þessu skrifaði ég hjá
mér og geymdi, annað fann ég síð-
ar á landakorti. Síðan fór ég að
hugleiða þetta með sjálfum mér
og árangur þess varð sá, sem hér á
eftir, sem ég hef tileinkað Guð-
mundi Jónassyni nú við fráfall
hans. Þetta kemur fram í eftirfar-
andi kvæði, er lýsir líka að nokkru
leiðinni milli Landmannalauga og
Eldgjár.
Kynni okkar Guðmundar hófust
um 1933 eða 1934, en þá starfaði
ég á bílaverkstæði Páls Stefáns-
sonar í Kolasundi, þar sem nú
t
Sambýlísmaður minn,
PÉTUR GUÐFINNSSON
bílstjóri,
Freyjugötu 32,
lést i Borgarspitalanum aö kvöldi 10. mars sl.
Guóbjörg Guömundsdóttir,
Guöfinnur H. Pétursson,
Karl H. Pétursson,
Pétur H. Pétursson,
Una H. Pétursdóttir.
t
Eiginkona min, móðir og fósturmóöir,
ÓLAFÍA INGIBJÖRG DANÍELSDÓTTIR,
snyrtisérfrasöingur,
Engihlíö 14,
lést i Landakotsspítala aö kvöldi 11. mars.
Siguröur Sveinsson,
Linda Hrönn Siguröardóttir,
Margrét Ágústsdóttir.
t
Eiginkona mín,
ÞÓRHILDUR BRYNJÓLFSDÓTTIR,
Breiðvangi 14,
Hafnarfirói,
lést i Landspitalanum 11. mars.
Fyrir hönd aöstandenda.
Jón Guömundsson.
1
Fósturfaöir minn,
SVEINN HELGASON,
Frakkastig 12B,
lést á heimili sinu aö morgni 11. mars.
Fyrir hönd vandamanna.
Einar Kérason.
stendur hluti stórhýsis Útvegs-
banka íslands. Hann kom þá með
bíl sinn til viðgerðar og féll í minn
hlut að inna þá viðgerð af höndum
að nokkru. Síðan gerði ég alloft
við bíla hans, þar til hann setti
upp sitt eigið verkstæði. Eftir það
strjáluðust samfundir okkar, en
kunningsskapur okkar hélst eigi
að síður alla tíð.
Ég vil að síðustu óska Guð-
mundi fararheilla í þessarri hans
hinstu för og góðrar heimkomu til
hins fyrirheitna lands, með virð-
ingu og þökk.
Að lokum vil ég láta í ljós inni-
lega samúð mína með eftirlifandi
eiginkonu hans Stefaníu Eðvarðs-
dóttur og öðrum aðstandendum
hans.
Með virðingu,
Arni Jóhannesson,
bifvélavirki,
Hamraborg 26, Kópa-
vogi.
Kveðja frá Jöklarannsókna-
félagi íslands
Austan af Brúarjökli blasir við
slakki í Kverfjallarana. Á máli
jöklafara nefnist skarðið Gusa-
skarð. Hinn 3. maí 1951 beindi
Guðmundur Jónasson fjallabíl-
stjóri, eða réttara sagt Guðmund-
ur frá Múla (í Línakradal), eins og
hann var þá venjulegast nefndur,
snjóbíl sínum Gusa í gegnum
þennan slakka á leið að Bárðar-
bungu, og miðaði greitt. Guð-
mundur var að koma austan af
Héraði, en þar hafði hann verið að
flytja fóðurbæti í miklum snjó-
þyngslum og harðindum á innstu
dalajarðir. Hann var á heimleið til
Reykjavíkur með viðkomu hjá
Loftleiðamönnum á Bárðarbungu
og til að veita þeim aðstoð. Þeir
voru að bjarga skíðaflugvél, sem
gist hafði hájökulinn vetrarlangt.
Ásamt með Loftleiðamönnum
hafði Guðmundur lagt á ráðin um
útbúnað og ferðatilhögun á jöklin-
um. Björgunin tókst með ágætum
eins og alþjóð veit. Og þetta var
ekki eina jöklaferð Guðmundar.
Jöklarannsóknafélag Islands
var nýstofnað (nóv. 1950). Guð-
mundur var stofnfélagi, hann
hafði brennandi áhuga á
landfræðilegri rannsókn jökla.
Síðasta ferð hans á jökul var 1983,
svo að jöklatími eða jökulskeið
Guðmundar heitins var þriðjung-
ur aldar. Fyrstu árin var Gusi
raunar eini snjóbíll landsins.
Farnar voru hinar alkunnu vor- og
haustferðir til Grímsvatna. Guð-
mundur fór vítt og breitt um jök-
ulinn. Samferðafólkið í snjóbíl
Guðmundar fann til öryggis-
kenndar. Og þótt farið væri eftir
fyrirfram gerðri áætlun lumaði
Guðmundur alltaf á einhverju
óvæntu, jökullinn sjálfur og veður
hjálpuðu gjarnan líka vel til. Hver
ferð jók við þekkingu manna á
jöklum. Guðmundur var slíkur
vinnuhestur að furðu sætti. Hann
var afarnýtinn og skopaðist að
bruðli.
Ratvísi og gjörhygli einkenndu
ferðalög hans á jöklum. Eitt lítið
dæmi notadrjúgt skal nefnt. Þegar
t
SIGURBJÖRN JAKOBSSON,
Hétúni 10B,
lést 10. þessa mánaöar i Landspitalanum.
Fyrir hönd vandamanna,
Jóhann Jakobsson.
hvítgrá þoka eða hríðarkóf byrgði
alla útsýn var reynt að aka eftir
strikum áttavitans, en til öryggis
lét Guðmundur gjarnan tvo skíða-
menn ganga annað veifið framan
við bílinn á hægri og vinstri hlið.
Hann notaði mennina til að sýna
sér hallann á jökulhvelinu, en
hann vissi sjálfur hvernig jöklin-
um hallar á hverjum stað. Þetta
minnti helst á hvernig skipstjórn-
armaður bregður fyrir sig dýpt-
armæli.
Þrátt fyrir allan áhuga á jöklum
og jöklarannsóknum þá knýtti enn
rammari taug Guðmund og jökla-
fara saman, það var áin Tungnaá.
Sumarið 1950 hafði Guðmundur
og Egill Kristbjörnsson fundið
bílfært vað á Tungnaá (Hófsvað).
I beinu framhaldi af því, og
skömmu eftir að Jöklarannsókna-
félag íslands var tekið til starfa,
þótti auðsætt, að héðan suðvest-
anlands væri greiðasta leið
vélknúinna farartækja inn á
Vatnajökul úr Tungnaárbotnum.
Ár voru þá óbrúaðar á Skeiðarár-
sandi, svo að Esjufjallaleið kom
vart til greina og leiðir af Síðu
voru einnig dæmdar úr leik.
Sá meinbugur var á, að leiðin úr
byggð til Tungnaárbotna lá yfir
Tungnaá, sem var viðsjáll farar-
tálmi bíla, jafnvel þótt kröftugir
væru. Hér naut Jökiarannsóknafé-
lagið atorku og þrautseigju Guð-
mundar, sem með þrautþjálfuðu
liði sínu kom Vatnajökulsleið-
öngrunum og öllu hafurtaski heilu
og höldnu yfir Tungnaá ár eftir ár
eða þar til áin var brúuð við Sig-
öldu 1968. Yfir Tungnaárferðum
hvíldi í senn gifta og ævintýra-
ljómi. Flestir ef ekki allir fundu til
unaðskenndar að vera komnir inn
fyrir Tungnaá. Þar var heimur út
af fyrir sig, hin raunverulegu reg-
inöræfi landsins. Guðmundur vissi
glögg skil á örnefnum og skar úr
um vafa og efasemdir varðandi
nöfn og hæð fjalla í órafjarlægð.
Fátt lýsir betur gáska og jafnfrmt
virðingu og vinarþeli okkar félag-
anna í Jöklarannsóknafélaginu í
garð Guðmundar en gælunafn
hans sem skjótt varð til. Það var
ekkert annað en hreppstjórinn í
Tungnaár- og Grímsvatnahreppi.
Nú kveðjum við okkar dáða
hreppstjóra, við kveðjum vin
okkar Guðmund Jónasson með
þökk og virðingu, ljúfar minn-
ingar lifa. Hugheilar samúðar-
kveðjur til vandamanna.
Sigurjón Rist
form. Jöklarannsóknafél.
íslands.
t
Útför
BJARNAJÓHANNESSONAR,
rakarameistari,
Kleppsvegi 4,
er lést 3. mars sl., hefur fariö fram í kyrrþey aö ósk hins látna.
Þökkum innilega auösýnda samúö, ennfremur sérstakar þakkir til
lækna og starfsfólks á B-deild 6 Borgarspitalans fyrir frábæra
aðhlynningu.
María Helgadóttir, Halldór Bjarnason,
Ólafía Bjarnadóttir, Pélmi Jóhannsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Systir okkar,
GUDBJÖRG INGVARSDÓTTIR
fré Klömbrum,
Austur-Eyjafjöllum,
veröur jarösungin frá Fossvogskirkju fimmtudaginn 14. mars nk.
kl. 13.30. Jarösett verður í Gufuneskirkjugaröi.
Blóm vinsamlega afþökkuö en þeim sem vildu minnast hennar er
bent á liknarfélög.
Brœöur hinnar létnu.
t
Konan min, móðir og tengdamóöir,
KRISTÍN ÓLAFSDÓTTIR,
verður jarðsungin frá Fríkirkjunni kl. 3 fimmtudaginn 14. marz.
Þeir sem vildu minnast hinnar látnu láti Hrafnistu njóta þess.
Oddur Oddsson,
Gunnar Oddsson, Erna Magnúsdóttir
og fjölskylda.
„Áfram veginn í vagninum ek
ég“ er ekki aðeins fagurt lag og
texti, sem margir láta hljóma,
þegar vegurinn æðir fram við
hraða yfirferð hjólanna eða á
góðri stundu í vinahópi. Áfram er
haldið og ekið hratt eða hægt eftir
aðstæðum, unz þar kemur, að ekki
er aðeins áð til hvíldar eftir anna-
sama ferð, heldur er farartækinu
lagt án þess reiknað sé með að
áfram verði haldið með líkum
hætti og fyrr var.
Og nú er Guðmundur Jónasson
genginn frá stýri sínu og hefur
lagt bílnum sínum, þar sem hann
ræsir ekki samstarfsmenn eða
farþega að morgni. Hann hefur
þegið hvíldina. Þykir kunnugum
það gott, að hann skyldi ekki
þurfa að una því lengur að vera
ekki viss um áttir né viðfangsefni,
maðurinn, sem aldrei villtist og
alltaf kunni ráð við hverjum
vanda. En þessar línur eru til þess
ætlaðar að færa þakklæti mitt
fyrir viðkynningu áratuga, þar
sem ýmis svið viðfangsefna og
vináttu settu sín einkenni á sam-
félagið allt.
En fyrst sá ég Guðmund Jónas-
son, svo að ég viti, veturinn 1954,
þegar ég ungur piltur var að fá
eldskírnina á því sviði, þar sem ég
hef verið fastur síðan. Og þetta
var uppi á Holtavörðuheiði í mikl-
um snjóum og erfiðri færð.
Gleymist mér það ekki, hvemig
Guðmundur tók mér. Hann hafði
þá þegar aflað sér viðurkenningar
og var þekktur maður, en ég var
drengstauli rétt að byrja að
hleypa heimdraganum. En þær
leiðbeiningar með fullri þolin-
mæði og hollri uppfræðslu hafa