Morgunblaðið - 04.04.1985, Blaðsíða 30

, MffiGUNBHDIÐ, FI^TUDAGUR 4. AfBÍU985
f aa. »
DÖNSK GRAFÍK
Myndlist
Bragi Ásgeirsson
Almenn þekking okkar íslend-
inga á danskri listgrafík og þróun
hennar á öldinni er næsta lítil eins
og þekking okkar á myndlist
bræðraþjóðanna yfirleitt.
Hingað rekast á stundum nor-
rænar sýningar og þá einkum hin
síðari ár með tilkomu Norræna
hússins. En það skal segja hverja
sögu eins og hún er, og hér hafa
áhugi og aðsókn ekki verið sem
skyldi — jafnvel ekki þótt um úr-
valssýningar hafi verið að ræða,
sem þættu fágæti í heimalöndun-
um.
Þetta gefur augaleið, að mynd-
listarvettvangur okkar er ennþá
nokkuð frumstæður og við höfum
ekki fylgt þeirri þróun, er orðið
hefur á meginlandinu og víða um
heim sívaxandi áhuga almennings
á myndlist.
Hér eru biðraðir fyrir utan sýn-
ingarsali í sambandi við hina
stærri listviðburði með öllu
óþekktar, þótt Kjarval hafi notið
nokkurra slíkra, er best lét.
Nú er orðið algengara, og má
það sæta furðu, að daglegir gestir
á merka myndlistarviðburði geta
farið niður í lægstu tölur, jafnvel
einn, og er þá fulllangt gengið um
áhugaleysið.
Þessar hugleiðingar sækja á,
vegna þess að nú gistir kjallara-
sali Norræna hússins sýning á
danskri listgrafík síðustu ára, sem
mjög vel er staðið að. Fylgir m.a.
vegleg sýningarskrá á dönsku,
enda var sýningin upprunalega
sett upp í listbyggingu Árósa á
haustmánuðum sl. ár. Héðan fer
svo sýningin til Galleri F 15 í Moss
og þaðan að öllum líkindum til
Sviþjóðar.
Á sýningunni eru verk eftir 50
listamenn, en félag danskra graf-
íklistamanna telur 250, svo að hér
hafa margir orðið að sitja heima.
Fljótt á litið er sýningin er
skoðuð, finnst manni sem ein-
skorða hefði mátt sýnendurna við
25, því að hér eru of fá verk eftir
of marga og vill það gefa tak-
markaða hugmynd um list þeirra.
Sá, er hér ritar, þekkir vel inn á
danska grafík og þróun hennar frá
upphafi. Bæði við skoðun ótal sýn-
inga, og svo var hann einn vetur
nemandi við hin ágæta grafíska
skóla við Listháskólann í Kaup-
mannahöfn. Flestir þeir, sem eiga
verk á sýningunni, hafa og einmitt
gengið í þennan skóla. Heiðurs-
gestur sýningarinnar er hinn frá-
bæri, nýlátni málari og grafíker,
Soren Hjorth Nielsen (1901—1984),
er lengi var prófessor við Lista-
háskólann og margar íslenzkar
listspírur sóttu til. Minnist ég þess
nú, að við unnum hlið við hlið á
grafíska skólanum veturinn
1955—56 og urðum ágætir kunn-
ingjar. Var það raunar löngu áður
en hann varð prófessor, og hafði
hann vinnuaðstöðu þarna í skólan-
um svo sem aðrir meðlimir dönsku
grafíksamtakanna.
Slík samvinnuform hefðum við
ísleningar einmitt átt að taka upp,
því að það skilaði af sér bestu
grafíklistamönnum Danmörkur.
Sýningin í Norrnæa húsinu tel-
ur 221 verk, en að sjálfsögðu mörg
lítil, svo að ekki er um ofhlæði að
ræða, enda hefur henni verið vel
fyrir komið. En þó er hún ósam-
stæð, vegna þess hve margir eiga
fá verk.
Reynt hefur verið að sýna hve
mikil breidd er í listagreininni í
Danmörku og hefur það tekist all-
vel hvað tækniatriðin snertir.
Hins vegar sakna ég margra
ágætra listamanna, sem ég hef
fylgst með hin síðari ár, og svo
þykir mér val á verkum margra
þátttakendanna einungis dauft
endurskin af raunverulegri getu
þeirra. En auðvitað er hér um
persónulegt mat að ræða.
Þá er eðli íslenzks myndlistar-
vettvangs ennþá þannig, að ég
hefði álitið vænlegra að senda
einnig hingað vandað úrval af
danskri grafík frá upphafi og
þróun hennar jafnframt hinni al-
mennu sýningu. Hér kemur til, að
ég hef drjúgan metnað fyrir hönd
danskrar grafík-listar og hef notið
mikillar ánægju við skoðun fjölda
sýninga á listgreininni í Kaup-
mannahöfn. En víst er, að hinn
almenni skoðandi listsýninga hér í
borg á nokkurt erindi á þessa sýn-
ingu, því að innan um eru ágæt
verk, þótt mörg séu í daufara lagi
fyrir okkur hér uppi við Dumbs-
haf.
Ég nefni hér engin nöfn, skír-
skota einungis til heildaráhrifa af
sýningunni, en vil þó staðfesta, að
á sýningunni eiga margir fremstu
grafíklistamenn Danmerkur verk.
Þá er verði verka yfirleitt mjög
stillt í hóf, enda upplög eðlilega í
flestum tilvikum stærri en á sögu-
eyjunni. Það er því tækifæri fyrir
þá, sem áhuga hafa á þessari
listgrein, að eignast ágæt verk eft-
ir nafntogaða danska listamenn.
Svo ber að þakka framtakið og
hvetja sem flesta að leggja leið
sína í Norræna húsið, sem býr yfir
óvenjlega sterkum sjónrænum
lífsmögnum þessa dagana.
jti iIHsk At- jB
L j* «■-- , w jjaftfl. /M 1» )»;
PELLE NIELSEN:
Fá „Lethe" 1984, æting
SÖREN HJÖRTH NIELSEN:
Ræðumaðurinn 1972, þurrnál.
VEGNA. .
MDQLLARSOLU A
TÆKJUM
á síðasta ári, höfum við náð sérstök-
um vildarkjörum á 2000
tækjum.
Lækkunin nemur mörg hundruð
krónum á hvert tæki.
Ekki missir sá er fyrstur fær.