Morgunblaðið - 04.04.1985, Blaðsíða 40

40 B MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 4. APRÍL 1986
Sjötugur í gær:
Páll V. Daníelsson
fv. framkvæmdastjóri
Páll V. Daníelsson fyrrverandi
bæjarfulltrúi í Hafnarfirði varð
sjötugur í gær. Hann er fæddur á
Flatnefsstöðum á Vatnsnesi í
Vestur-Húnavatnssýslu og voru
foreldrar hans hjónin Daníel Teits-
son og Vilborg Árnadóttir, sem enn
lifir níræð að aldri. Páll lauk stú-
dentsprófi frá Menntaskóla
Reykjavíkur og síðan embættis-
prófi I viðskiptafræði frá Háskóla
lslands.
Að námi loknu starfaði Páll fyrst
við hagdeild Framkvæmdabanka
Islands en hóf stðan störf hjá Pósti
og síma, þar sem hann var forstjóri
hagdeildar og síðan framkvæmda-
stjóri fjármáladeildar. Kunnastur
er Páll þó af störfum sínum að bæj-
armálum i Hafnarfirði, þar sem
hann hefur um áratugaskeið verið í
forystusveit Sjálfstæðisflokksins.
Páll V. Daníelsson fluttist til
Hafnarfjarðar skömmu fyrir stríð.
Hann var þá kominn með heimili
og fjölskyldu og jafnframt við nám.
Á sama tíma varð hann einn af
frumkvöðlum að stofnun Skipa-
smiðastöðvarinnar Drafnar og síð-
ar Byggingarfélagsins Þórs og
fyrsti framkvæmdastjóri fyrirtæk-
isins, en þeim starfa gegndi hann
árin 1943—48. Skipasmíðastöðin
hefur frá stofnun verið í hópi
stærri og umsvifameiri atvinnu-
fyrirtækja í Hafnarfirði og Páll
jafnan haft náin afskipti af störf-
um þess og er þar nú stjórnarfor-
maður.
Árið 1949 réðst Páll V. Daníels-
son sem framkvæmdastjóri Sjálf-
stæðisflokksins í Hafnarfirði og
varð jafnframt ritstjóri blaðsins
Hamars. Þessum störfum gegndi
hann síðan fram til ársins 1956.
Þessi ár voru tími mikilla stjórn-
málaátaka í bæjarmálum Hafnar-
fjarðar. Páll var þá, sem jafnan
endranær, hinn sívinnandi og
þrautseigi baráttumaður og átti
sinn stóra þátt í þeim góðu sigrum,
sem Sjálfstæðisflokkurinn vann í
Hafnarfirði á þessum árum. Sem
ritstjóri var hann beinskeittur
penni, en hafði jafnframt glöggt
auga fyrir því, sem var að gerast í
bæjarlífinu. Er blaðið Hamar frá
ritstjórnarárum Páls um margt
hin ágætasta samtímaheimild um
Hafnarfjörð.
Páll V. Daníelsson sat í bæjar-
stjórn Hafnarfjarðar 1958—66 og
var þá einnig í bæjarráði. Hann
hefur síðan verið varabæjarfulltrúi
og sem slíkur jafnan tekið virkan
þátt í störfum bæjarstjórnar. Á
þessum árum hefur Páll setið í
ýmsum nefndum á vegum bæjar-
stjórnar, þar af lengst í fræðslu-
ráði, þar sem hann hefur verið
formaður frá því 1978. Hann var
formaður útgáfustjórnar Sögu
Hafnarfjarðar, sem út kom í þrem-
ur bindum á síðustu tveim árum.
Er það mikið og vandað verk, skráð
af Ásgeiri Guðmundssyni, sagn-
fræðingi, en útgefið af bókaút-
gáfunni Skuggsjá. Innti Páll af
hendi mikið starf við útgáfuna,
enda gjörkunnugur ýmsum þeim
málefnum, sem þar er um fjallað.
Auk þátttöku sinnar í bæjar-
málum hefur Páll verið virkur í
margvíslegri félagsstarfsemi.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur kosið
hann til margvíslegra trúnaðar-
starfa, sem of langt mál yrði hér
upp að telja. Þá hefur Páll alla tíð
verið einlægur bindindismaður og
lagt þeim málum sitt lið. Hann hef-
ur átt sæti í Áfengisvarnaráði um
árabil og verið formaður Lands-
sambandsins gegn áfengisbölinu
frá 1968.
Páll V. Danielsson er hugsjóna-
maður. Hann er stöðugt að velta
fyrir sér úrlausnarefnum lands og
þjóðar og sér þar oft aðra fleti og
möguleika en aðrir eygja. Hug-
leiknust hafa honum verið sjálf-
stæðisstefnan og bindindismálin,
enda hvort tveggja samofið í hans
huga. Fyrir framgangi þessara
hugsjóna sinna hefur Páll barist
ótrauður og af mikilli þrautseigju,
enda fáir menn þrautseigari en
hann. Um slíkan liðsmann hefur
líka munað í gegnum árin.
Um leið og ég óska vini mínum
Páli og hans ágætu konu, Guðrúnu
Jónsdóttur, og fjölskyldu þeirra,
innilega til hamingju með daginn,
vil ég nota tækifærið og þakka Páli
fyrir áralangt samstarf og sam-
vinnu, sem ég vona að megi sem
lengst vara.
Árni Grétar Finnsson
Það er satt að segja með nokkr-
um ólíkindum að Páll V. Daníels-
son skuli hafa orðið sjötugur í
gær.
Ég man fyrst eftir honum fyrir
hartnær þrjátíu árum. Það var á
þjóðmálafundum þar sem Páll
vakti athygli fyrir rökfestu og
málafylgju. Það duldist engum að
þar fór maður sem var þéttur á
velli og þéttur í lund. í dag finnst
mér hann vart árinu eldri, því
samur er áhuginn og eldmóðurinn
þegar talið berst að þeim efnum
sem Páli eru hugleikin. Hann er
hugsjónamaður í þess orðs bestu
merkingu, brennandi í andanum í
baráttunni fyrir því sem hann tel-
ur satt og rétt. Ódeigur hefur
hann allt frá æskuárunum barist
fyrir bindindisstefnunni og þeirri
sannfæring að sjálfstæði einstakl-
ingsins og frelsi sé grundvöllur
gróandi þjóðlífs á þessu landi.
Eflaust hefur það verið áhugi
Páls á þjóðmálum sem olli því að
hann settist í viðskiptadeild Há-
skólans allnokkru eftir stúd-
entsprófið. Þangað kom hann að
mörgu leyti betur búinn en margir
aðrir, því þá þegar hafði hann afl-
að sér reynslu í atvinnulífinu í
heimabæ sínum, Hafnarfirði. Þar
varð hann einnig einn helsti for-
ystumaður sjálfstæðismanna, sem
hann er raunar enn þann dag í
dag. Á þessum árum gegndi hann
starfi framkvæmdastjóra Sjálf-
stæðisflokksins í Hafnarfirði og
var ritstjóri blaðs hans, Hamars,
um árabil. Áð loknu viðskipta-
fræðinámi starfaði Páll við hag-
deild Framkvæmdabanka íslands
allt til áramótanna 1960—1961. Þá
tók hann við nýju starfi, gerðist
forstjóri hagdeildar Pósts og sfma
hér í Reykjavík. í hlut Páls féll að
móta stefnuna á þessum nýja
vettvangi, þar sem hann var fyrsti
maðurinn sem þessu starfi gegndi.
Þar koma honum að góðu haldi
þekking hans á rekstri fyrirtækja,
glöggskyggni og greinargóð um-
bótasýn. Því starfi gegndi Páll þar
til hann varð framkvæmdastjóri
fjármáladeildar Pósts og síma
1977. Áf því starfi hefur hann lát-
ið fyrir nokkru.
Langur yrði sá listi, ef hér ætti
að telja upp öll þau trúnaðarstörf,
sem á Pál hafa hlaðist um ævina.
Veit ég lika að svo hógværum
manni væri það lítið þakkarefni.
En á Pál er ekki hægt að minnast
án þess að hugurinn hvarfli til
starfa hans um margra áratugi að
framfaramálum í Firðinum.
í bæjarstjórn Hafnarfjarðar
var hann fyrst kjörinn 1958 þar
sem hann sat óslitið til 1966 og var
jafnframt bæjarráðsmaður. Síðan
hefur hann verið varabæjarfull-
trúi. í fræðsluráð var hann fyrst
kjörinn 1954 og formaður þess
hefur hann verið frá 1978. Þá er
Páll formaður útgáfustjórnar hins
mikla ritverks, Sögu Hafnarfjarð-
ar, en þegar eru komin af því út
þrjú bindi. Er honum það starf
sérlega hugleikið. Fjölmörgum
öðrum trúnaðarstörfum hefur
hann gegnt bæði fyrir Hafnar-
fjarðarbæ og Sjálfstæðisflokkinn
þar. Lengi var hann formaður
fulltrúaráðs flokksins og lands-
málafélagsins Fram. í skipulags-
nefnd og flokksráði Sjálfstæðis-
flokksins hefur hann lengi setið og
unnið þar af sama dugnaði sem
endranær.
Annar meginþátturinn í áhuga-
málum Páls er störf hans að bind-
indismálum. Formaður áfengis-
varnanefndar Hafnarfjarðar var
hann fyrst kosinn 1955 og því
starfi gegnir hann enn. Þegar
Magnús heitinn Jónsson varð ráð-
herra 1965, tók Páll við sæti hans
í Áfengisvarnaráði og þar á hann
enn sæti. Frá 1968 hefur hann
einnig óslitið gegnt formennsku í
Landssambandinu gegn áfengis-
bölinu. Störf á þessum vettvangi
eru Páli hjártfólgin og það er eng-
in tilviljun að þar hefur honum
verið sýndur víðfeðmur trúnaður,
bæði af félögum sínum og stjórn-
völdum. Hinu er ekki að leyna að
stundum hefur honum þótt þar
lítt miða til réttrar áttar, en aldr-
ei held ég að það hafi hvarflað að
honum að láta undan síga. Það
væri heldur ekki í stíl við skap-
lyndi hans. Fremur herðist hann
við hverja raun eins og gjörla kom
fram í opnu bréfi hans um ölmálið
til forsætisráðherra nú á dögun-
um.
Að lífsskoðun er Páll einstakl-
ingshyggjumaður, sem trúir því að
frelsi hvers manns til að velja og
hafna sé grundvöllur lífshamingj-
unnar. Sem betur fer á hann
® SILFURBUÐIN
t
Laugávegi 55, Reykjavík Sími 11066
marga skoðanabræður í þeim efn-
um á þessu landi. En íhaldsmaður
er Páll ekki þótt í framgöngu sé
hann gætinn og telji aldrei flas til
fagnaðar. Skoðanir hans í skatta-
málum og tryggingamálum, sem
hann hefur nýlega tíundað fyrir
mér, myndu mörgum ungum
manninum þykja næsta byltingar-
kenndar. Það finnst Páli hinsveg-
ar ekki, því hann er einn af þeim
mönnum, sem aldrei hefur látið af
þeirri áráttu að vilja breyta þjóð-
félaginu til hins betra, ekki með
öfgum og ofstæki heldur af skyn-
samlegum rökum. Slíkir menn
verða aldrei of margir meðal okk-
ar.
Á þessum tímamótum á ég þá
ósk besta Páli til handa að í þeim
efnum haldi hann ótrauður upp-
teknum hætti og vísi þeim sem
vilja veg til nýrra átta. Guðrúnu
konu Páls og börnum þeirra hjóna
óska ég til hamingju með afmæl-
isbarnið.
Gunnar G. Schram
Ekki veit ég hvað veldur, en
þegar ég hugsa til vinar míns, Páls
V. Daníelssonar, vilja jafnan
„raulast fram í rýtmann", eins og
meistari Þórbergur kallaði það,
stefjabrot úr vísum Þorsteins Er-
lingssonar um Bjarna frá Vogi:
Jlvar sem hann til fanga fór
fyrir sínum ströndum
reyndist ærið óhreinn sjór
öllum drengskaps fjöndum."
Betri dreng, hugdjarfari og
óvílsamari en Pál V. Daníelsson
getur vart. — Það er mikil gæfa að
eiga slíkan mann í forystu, slíkan
öðling að ráðgjafa á tímum sem
okkar þegar hávær og rökþrota
sýndarmennskan fer hamförum
og tekur á sig ýmiss konar gervi.
Stundum er hún andstuttur
fréttamaður, stundum kokhraust-
ur lýðskrumari, stundum sjálfur
Garðar Hólm, margsigldur og al-
vitur. Og þá er ekki síður mikils
um vert að vita af slíkum dreng
þegar manni ofbýður að sjá jafn-
vel sæmilegustu menn gerast fjós-
karla þeirra afla sem krókinn
maka á ógæfu annarra og virðast
meira að segja hafa hug á að fjár-
festa í óhamingju barnabarnanna
með leyfum til bjórsölu.
Páll V. Daníelsson er viðskipta-
fræðingur að mennt og starfaði
lengi hjá Pósti og síma, siðustu
árin sem framkvæmdastjóri fjár-
máladeildar. — En jafnframt
skyldustörfum hefur hann víða
komið við í félagsmálum. Hann
hefur látið bæjarmál heimabyggð-
ar sinnar, Hafnarfjarðar, til sín
taka. Meðal annarra trúnaðar-
starfa, sem hann hefur gegnt þar í
bæ, er formennska í áfengisvarna-
nefnd frá 1955. í Áfengisvarnaráð
kom Páll fyrst sem varamaður
Magnúsar heitins Jónssonar frá
Mel þegar hann varð ráðherra ár-
ið 1965. Síðan hefur hann setið í
ráðinu að undanteknum árunum
1967—1974 en þá var hann vara-
maður. Páll var kjörinn formaður
Landssambandsins gegn áfengis-
bölinu árið 1968 . og hefur verið
einróma endurkjörinn síðan. Gott
hefur verið að hlíta leiðsögn hans
og forystu. Samvinnan í Afengis-
varnaráði hefur og verið ánægju-
leg. Eldlegur áhugi Páls á öllu því
sem til heilla má verða fögru
mannlífi á íslandi hefur verið
okkur félögum hans og vinum
ómetanlegur styrkur. Fyrir það
skal þakkað hér og þess jafnframt
óskað og beittur penni hans og
hvöss orðræða megi enn um lang-
an aldur velgja málaliðum og öðr-
um taglhnýtingum vínsölulýðsins
undir uggum.
Páll V. Daníelsson er Húnvetn-
ingur að ætt og uppruna. Um ann-
an Húnvetning kvað Friðrik Han-
sen:
„Traustast veit ég að treysta
tökum hans á rökum.”
Fáa veit ég rökvísari mer.n og
skýrari en Pál. Mætti skýrleiki
hans og rökvísi, einurð og dreng-
lund megna að feykja burt því
ryki sérhagsmuna og blekkinga
sem nú er leitast við að þyrla í
augu fólks. — Heill og blessun
fylgi honum, konu hans og öllu
þeirra fólki.
Olafur Haukur Árnason