Morgunblaðið - 26.09.1985, Page 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 26. SEPTEMBER1985
Endumýjun fiskiskipaflotans:
Innflutningur fiski-
skipa verði leyfður
— segir í tillögum Fiskveiðasjóðs
STJÓRN Fiskveidasjóðs hefur nú
lagt til við stjórnvöld, að við end-
urnýjun fiskiskipaflotans verði inn-
flutningur skipa leyfður með ákveðn-
um skilyrðum. Innflutningur fiski-
skipa hefur ekki verið leyfður síðast-
liðin þrjú ár.
Fiskveiðasjóður hefur ekki lán-
Grundvöllur
sfldarsöltun-
ar erfiöur nú
GRUNDVÖLLUR fyrir söltun sfldar
hér er nú mun verri en á undanförnum
ánim vegna innlendrar verðbólgu og
gengisþróunar að undanfórnu auk
13% verðlækkunar í dollurum talið í
sölusamningum við Sovétmenn. Gengi
dollara er nú nánast óbreytt frá því
útflutningur saltsfldar hófst í lok nóv-
ember ■ fyrra, en verðbólga á sama
tíma er um 30%samkv»mt upplýsing-
um sfldarútvegsnefndar.
Síldveiðar mega hefjast í lok
þessa mánaðar, en samkomulag um
verð hefur enn ekki náðst. Leyfileg-
ur síldarafli á vertíðinni er 50.000
lestir og munu um 140 skip stunda
veiðarnar. Að meðaltali koma því
tæpar 360 lestir í hlut hvers skips.
I frétt frá síldarútvegsnefnd segir
að undanfarna mánuði hafi staðið
yfir samningaumleitanir um fyrir-
framsðlu á saltaðri Suðurlandssíld
til hinna ýmsu markaðslanda.
Gengið hafi verið frá samningum
um fyrirframsölu á samtals 245.000
tunnum, 200.000 til Sovétríkjanna
og 45.000 til Svíþjóðar og Finnlands.
Söluverðið til Finnlands og Svíþjóð-
ar sé óbreytt frá fyrra ári en verðið
til Sovétríkjanna um 13% lægra en
í fyrra. Þrátt fyrir þessa verðlækk-
un til Sovétríkjanna sé söluverð
þangað tæplega 40% hærra en verð
það, sem keppinautar íslendinga
hafi ýmist samið um við Sovétmenn
eða boðið þeim og sé þá miðað við
samsvarandi stærðar- og gæða-
flokka. Þessu til staðfestingar hafi
Sovétmenn lagt fram í viðræðum
undirritaðan sölusamning, sem þeir
höfðu þá nýlega gert við Kanada-
menn, svo og skrifleg tilboð, sem
þeim höfðu skömmu áður borizt frá
Noregi, Hollandi og fleiri fram-
leiðslulöndum saltaðrar síldar.
Vaxandi offramboð sé á síld á öllum
mörkuðum og hafi því verulegur
hluti síldarafla keppinauta okkar
farið til bræðslu.
að til nýbygginga skipa undan-
farin ár, en i tillögum stjórnar
sjóðsins er gert ráð fyrir ákveðnu
lánshlutfalli sjóðsins. í drögum
sjávarútvegsráðherra að frum-
varpi um stjórnun fiskveiða er
ekki gert ráð fyrir því að ný skip
fái aflakvóta nema önnur skip á
móti hverfi úr rekstrinum.
í fréttum Morgunblaðsins hefur
komið fram að hægt sé að fá keypt
fiskiskip erlendis, ný og notuð,
fyrir mun minna fé en hægt hefur
verið að byggja þau fyrir hér
heima og notuð skip eru metin á
hérlendis. Fiskveiðasjóður hefur
nýlega keypt tvo togara á uppboði
að eigin kröfu. Fyrra skipið, Sölva
Bjarnason BA, keypti sjóðurinn á
146 milljónir króna en kröfur
sjóðsins í skipið námu 172 milljón-
um króna. Síðara skipið, Sigurfara
II SH keypti sjóðurinn á 187 millj-
ónir en kröfur hans i skipið námu
um 290 milljónum króna. Bæði
skipin munu verða yfírfarin og
endurnýjuð eins og þurfa þykir
áður en þau verða boðin til sölu.
Við það mun leggjast meiri kostn-
aður á þau en fyrir er. Kaupverð
beggja skipanna er, samkvæmt
heimildum Morgunblaðsins, tals-
vert hærra en söluverð sambæri-
legra skipa á erlendum markaði.
{ fréttum Morgunblaðsins hefur
ennfremur komið fram, að tveir
aðilar að minnsta kosti hafa sótt
um leyfi til kaupa á skipi að utan.
Annar aðilinn hefur selt skip úr
landi fyrir nokkru, en skip hins
aðilans brann. Hvorugur hefur
fengið leyfi til kaupanna.
Bifreiðin eftir áreksturinn við veghefilinn.
Morgunblaíið/Xrni Arnaaon
Lá við stórslysi er
veghefill ók á bifreið
Akranesi, 20. september.
VIÐ BORÐ lá að illa færi á dögun-
um þegar veghefill ók á fólksbif-
reið á Reynigrund þar sem nú er
verið að vinna við gatnafram-
kvæmdir. Bíllinn gereyðilagðist
eins og sjá má á myndinni en kona
sem var ökumaður slapp að mestu
við meiðsli.
Fólksbifreiðinni var ekið að
húsi við Reynigrund þar sem
farþegi fór úr bifreiðinni. í sama
mund ók veghefillinn afturábak
beint framan á fólksbifreiðina
og ýtti henni á undan sér eina
30 metra áður en bifreiðin sner-
ist og ók þá hefillinn upp á vélar-
hlífina. Þykir með ólíkindum að
konan skuli ekki hafa slasast
alvarlega.
- JG
Stóraukin
skuldabréfa-
kaup lífeyr-
issjóðanna
AÐ undaníornu hefur gætt
minnkandi eftirspurnar eftir líf-
eyrissjóðslánum og virðist vera
beint samhengi á milli samdrátt-
ar í íbúðabyggingum og lífeyris-
sjóðslána.
Þetta kemur fram í september-
hefti fréttabréfs Sambands al-
mennra lífeyrissjóða. Þar kemur
einnig fram að á þessu ári hafa
kaup lífeyrissjóðanna á skulda-
bréfum af Byggingarsjóði ríkis-
ins og Byggingarsjóði verka-
manna stóraukist miðað við fyrri
ár. Á tímabilinu janúar til ágúst
1985 nema kaupin 633 milljónum
króna, en þau námu 269 milljón-
um króna í fyrra og 212 milljón-
um árið 1983. Ef miðað er við
lánskjaravísitölu ágústmánaðar
sl. nema kaupin í ár 680 milljón-
um króna, en 375 milljónum í
fyrra. Aukningin nemur því
81,3% frá því í fyrra.
Sjóðirnir eiga enn eftir að
kaupa skuldabréf fyrir 412 millj-
ónir króna til þess að ná því sem
gert er ráð fyrir í lánsfjáráætl-
uninni, en þar er gert ráð fyrir
að lifeyrissjóðirnir kaupi skulda-
bréf af íbúðarlánasjóðum fyrir
1.045 milljónir króna.
Ennfremur kemur fram í
fréttabréfinu að nú þyki ljóst að
verulega þurfi að hækka iðgjöld
í framtíðinni ef halda á þeim
lífeyrisréttindum sem þegar hafa
verið ákveðin.
I
Iðnaðarmenn í Áburðar-
verksmiðjunni sömdu
IÐNAÐARMENN í Áburðarverk-
smiöjunni I Gufunesi sömdu viö
vinnuveitendur í gænnorgun með
naumu meirihlutasamþykki um 15%
hækkun launa eins og þau voru í
maímánuði, sem talið er samsvara um
5% hækkun umfram samningsbundn-
ar hækkanir á almennum vinnumark-
aði. Þessi samningur er byggður á
sáttatillögu ríkissáttasemjara, Guð-
laugs Þorvaldssonar, sem hann lagði
fram þann 11. september sl. en iðnað-
armenn höfnuðu samhljóða þá. Guð-
laugur lagði sáttatillöguna fram á ný
og mæltist til þess að menn slíðruðu
sverðin um sinn, svo ekki þyrfti að
koma til uppsagna í verksmiðjunni.
Raf- og járniðnaðarmennirnir 16 og 4
trésmiðir sem voru í samúðarverkfalli
ganga því til vinnu í dag eftir tæplega
„Svarti listinn" þarfnast
nákvæmrar athugunar
— segir Markús Örn Antonsson útvarpsstjóri um niðurstöður
fundar útvarpsstjóra á Norðurlöndum varðandi Suður-Afríku
„ÞAÐ SEM fjallað var um á þessum
fundi útvarpsstjóra á Norðurlöndum
varðandi málefni Suður-Afríku var
staða útvarpsstöðvanna með tilliti til
ályktana Sameinuðu þjóðanna, þess
efnis að hafnað skuli samskiptum
við Suður-Afríku í menningarmál-
um,“ sagði Markús Örn Antonsson
útvarpsstjórí er blaðamaður Morg-
unblaðsins spurði hann fregna af
fundi útvarpsstjóra á Norðurlönd-
um, sem haldinn var í Stokkhólmi
í síðustu viku.
Markús Örn sagði að einkum hefði
verið fjallað um hvernig bregðast
skuli við dagskrárþátttöku þeirra
listamanna sem taldir eru styðja
aðskilnaðarstefnu Suður-Afríku-
stjórnar. Einkanlega þeirra sem
koma fram í sjónvarpsdagskrám.
„Það var álit útvarpsstjóranna,
að skrá sú yfir listamenn sem
nefnd hefur verið „svarti listinn*
sé óljós og þarfnist nákvæmrar
athugunar og sé þess vegna ekki
óyggjandi heimild í þessum efn-
um,“ sagði útvarpsstjóri.
Markús Örn sagði að sænska
ríkisútvarpið hefði nú hafíð at-
huganir á þessum lista og myndi
láta aðrar útvarpsstöðvar vita um
niðurstöður þeirra athugana.
1 höfuðatriðum hefði það verið
álit útvarpsstjóranna að ef talið
yrði að þátttaka tiltekinna lista-
manna í sjónvarpsþáttum stríddi
gegn þeim markmiðum sem Norð-
urlöndin stefndu að með aðild
sinni að ályktunum hjá Samein-
uðu þjóðunum varðandi Suður-
Afríku, þá bæri að útiloka fíutning
dagskrárefnis þar sem þeir lista-
menn kæmu við sögu með áber-
andi hætti.
Markús Örn var spurður hvort
þessi háttur yrði þá viðhaföur hjá
íslenska sjónvarpinu héðan í frá.
„Útvarpsráð fjallaði á sínum tíma
um þessi mál og „svarta listann*
vegna sjónvarpsþáttar Cliff Rich-
ard. Menn höfðu að vísu ekki
þennan lista undir höndum en
höfðu haft spurnir af honum. Þá
var fjallað um það hvaða kvaðir
væru á Rikisútvarpinu vegna að-
ildar rlkisstjórnar Islands að
ályktunum á vettvangi Sameinuðu
þjóðanna. í framhaldi af þeim
umræðum ritaði ég utanríkisráðu-
neytinu bréf þar sem ég fór fram
á álitsgerð ráðuneytisins varðandi
þetta atriði. Ég geri ráð fyrir að
þegar sú álitsgerð liggi fyrir verði
málið á nýjan leik tekið upp í út-
varpsráði,” sagði Markús örn
Antonsson útvarpsstjóri að lok-
um.
sjö vikna verkfall.
„Þetta var samþykkt með sem-
ingi, fyrst og fremst vegna starfs-
félaga í verksmiðjunni sem hótað
var uppsögn,“ sagði Magnús Geirs-
son, formaður Rafiðnaðarsam-
bands Islands, en rafvirkjar sam-
þykktu tillöguna með 4 atkvæðum
gegn 3. Magnús sagði að þeir væru
mjög ósáttir við að ná ekki fram
starfsaldurshækkunum, sambæri-
legum við þær sem vélstjórar í
Áburðarverksmiðjunni og stéttar-
bræður þeirra á öðrum vinnustöð-
um hefðu fengið. „En við sættum
okkur við þetta nú, enda er þetta
aðeins lognið á undan storminum.
Samningar eru lausir um áramótin
og þá munum við taka þessi mál
upp aftur,“ sagði Magnús.
I sama streng tók Guðjón Jóns-
son, formaður Félags járniðnaðar-
manna. Hann sagði að þetta hefði
aðeins verið málamiðlunartillaga
sem samþykkt var sem neyðarúr-
ræði.
Hákon Björnsson, forstjóri
Áburðarverksmiðjunnar, sagðist
binda vonir við að hægt yrði að
framleiða nægan áburð fyrir næsta
vor: „Við munum setja allan okkar
kraft í að koma verksmiðjunni í
fullan gang aftur og reiknum með
að hægt verði að ljúka þeim við-
gerðum sem þarf á 3-4 vikum."
Hákon sagði að fyrst og fremst
þyrfti að gera við sýruverksmiðj-
una og væri það timafrekasta verk-
efnið. Fyrir nokkrum dögum fór
þjappa sem notuð er við framleiðslu
köfnunarefnis, en að sögn Hákonar
tekur aðeins 1-2 daga að gera við
hana.
Hákon sagði að til stæði að fram-
leiða um 6 þúsund tonn af áburði
á mánuði, og dygði það til að byggja
upp 65 þúsund tonna birgðir fyrir
vorið. í fyrra seldi Áburðarverk-
smiðjan 62 þúsund tonn af áburði
til bænda, 10% minna en árið þar
á undan.
Landsvirkjun tekur
2,4 milljarða lán
í NÆSTTA mánuði verður undirritað-
ur í London lánssamningur Lands-
virkjunar, að upphæð 60 milljónir
dollara, sem jafngildir rúmum 2,4
milljörðum íslenskra króna. Að sögn
Halldórs Jónatanssonar, forstjóra
Landsvirkjunar, er lán þetta tekið
til þess að fjármagna framkvæmdir
Landsvirkjunar á yfirstandandi ári
og til þess að greiða upp eldri og
óhagstæðari lán fyrirtækisins. Um
21 milljón dollara fer í framkvæmd-
ir, en 39 milljónir dollara í að greiða
upp eldri og óhagstæðari lán.
„Lántaka þessi er í framhaldi
af lánsfjárútboði sem Landsvirkj-
un stóð fyrir nú nýverið. Alls bár-
ust 15 tilboð frá ýmsum erlendum
bönkum og lánastofnunum, sem
flest reyndust mjög hagstæð, en
tilboð Manufacturers Hannover
Ltd. í London reyndist hagstæð-
ast,“ sagði Halldór er hann var
spurður um aðdraganda þessarar
lántöku.